به نظر می‌رسد حوزه رمز ارز‌ها و بیت کوین صنعتی به شمار می‌رود که دولت هنوز با آن آشنا نیست و زیرساخت‌های قانونی برای بسط آن را در اختیار ندارد، اما آن را قانونی اعلام کرده است. اگرچه دولت در ابتدای مسیر با هرگونه فعالیت حوزه ارز دیجیتال و خرید و فروش دستگاه‌های آن مخالفت کرد، اما اکنون با تبیین شروطی، راه را برای فعالان این کسب و کار جدید باز کرده است. به موجب این تصمیم، استفاده از رمز ارز‌ها صرفاً با قبول مسئولیت ریسک از سوی متعاملان صورت گرفته و مشمول حمایت و ضمانت دولت و سیستم بانکی نمی‌شود و بهره‌گیری از آن در مبادلات داخل کشور نیز مجاز نیست.
دیدارنیوز ـ فرزین محمدی: دقیقا در اوج التهابات ارزی در سال گذشته بود که زمزمه خرید و فروش بیت کوین و استخراج دلار از این طریق در بازار پیچید و اینک پس از کشف مزارع بدون مجوز و رسانه‌ای شدن این موضوع، دولت آن را به عنوان یک صنعت پذیرفت.
بیت کوین یا ارز دیجیتال را می‌توان یک واحد پولی یا اعتبار در فضای مجازی دانست که فعالان این حوزه با نصب ماینر‌ها به حل یک سری معادلات دست می‌زنند و در ازای پاسخ، اعتبار دریافت می‌کنند؛ اعتباری که به گفته برخی از فعالان در صرافی‌ها به دلار تبدیل می‌شود.
اگرچه دولت در ابتدای مسیر با هرگونه فعالیت حوزه ارز دیجیتال و خرید و فروش دستگاه‌های آن مخالفت کرد، اما اکنون با تبیین شروطی، راه را برای فعالان این کسب و کار جدید باز کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر هیئت دولت، هیئت وزیران در جلسه ۶ مرداد ۱۳۹۸ آیین‌نامه استخراج ده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده در کشور را تصویب کرد. مطابق این آیین‌نامه، استفاده از رمز ارز‌ها (فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری‌شده) صرفاً با قبول مسئولیت خطرپذیری (ریسک) از سوی متعاملان صورت می‌گیرد و مشمول حمایت و ضمانت دولت و نظام بانکی نبوده و استفاده از آن در مبادلات داخل کشور مجاز نیست. این آئین نامه را دیروز، معاون اول رئیس جمهور ابلاغ کرد.
به موجب این تصمیم، استفاده از رمز ارز‌ها صرفاً با قبول مسئولیت ریسک از سوی متعاملان صورت گرفته و مشمول حمایت و ضمانت دولت و سیستم بانکی نمی‌شود و بهره‌گیری از آن در مبادلات داخل کشور نیز مجاز نیست. همچنین این فعالیت مثل سایر فعالیت‌های صنعتی، مشمول مالیات خواهد بود و شمول معافیت از مالیات، منوط به صدور رمز ارز و بازگرداندن ارز حاصله به چرخه اقتصادی کشور است. اما نکته اینجاست که دولت صرفا به دلیل عدم وجود قانون برای فعالیت دراین حوزه با آن مقابله کرده بود و اکنون در حالی فعالیت آن و خرید و فروش تجهیزات را آزاد کرده و از بازگشت ارز‌های صادراتی این صنعت می‌گوید که بانک مرکزی هرگونه مبادله بانکی در این خصوص را در داخل کشور غیرمجاز دانسته و هنوز آیین نامه مالیاتی این صنعت نیز تدوین نشده است.
یکی از مشکلات، مصرف بالای برق دستگاه‌های استخراج بیت کوین است که با توجه به قیمت ارزان آن، سود هنگفتی نصیب فعالان حوزه بیت کوین می‌شود. در حالی که شرکت توزیع برق ایران نسبت به قطع برق در تابستان امسال بار‌ها هشدار داده است، اما یکی از فعالان این کسب و کار معتقد است که مصرف برق مزارع بیت کوین کمتر از میزان اتلاف برق کشور است و با تدوین برنامه‌هایی کارشناسی شده می‌توان آن را به صنعتی تبدیل کرد که درآمدش وارد چرخه اقتصاد شود. البته در آئین نامه ابلاغی جدید، معین شده است که تعرفه برق متقاضیان استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری شده رمزارزها (ماینینگ) با قیمت متوسط ریالی برق صادراتی با نرخ تسعیر سامانه نیما که توسط وزارت نیرو تعیین و اعلام می گردد، محاسبه و اعمال شود. باید دید آیا با این نرخ، فعالیت فعالان رمزارزها به صرفه خواهد بود یا نه؟
البته مشکل اصلی آنجاست که بانک مرکزی تاکید کرده که فعالیت رمز ارز‌ها را ضمانت و حمایت نمی‌کند و انتشار رمز ارز یا ارز دیجیتال با پشتوانه، تنها در انحصار بانک مرکزی است، اما با توجه به مشکلاتی که کشور با مبادلات بانکی در سطح دنیا و همینطور محدودیتی که در منابع ارزی دارد آیا صنعت بیت کوین را می‌توان به عنوان کسب و کاری که درآمد آن وارد چرخه تولید شود تعریف کرد که دولت روی ارز‌های حاصل از این صنعت، حساب باز کند؟
به خرج داخل و به کام خارج؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که استخراج ارز دیجیتال، ۵۰۰ مگاوات در ساعت برق مصرف می‌کند. این در حالی است که فعالان ماینینگ مدعی هستند مصرف برق بیت‌کوین جهان، کمتر از اتلاف برق شبکه توزیع ایران است. به گفته آن‌ها ماینینگ تنها یک درصد از برق مصرفی کشور را به خود اختصاص می‌دهد و در دنیا نیز ۳ درصد از برق مصرفی جهان را شامل می‌شود. به هر حال براساس آمار‌های کشور، روزانه ۱۶ میلیون دلار بیت‌کوین توسط کاربران ایرانی خرید و فروش می‌شود که از این نظر در رتبه ۲۹ جهانی هستیم.
یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های الکتریکی جهان با مقایسه هزینه برق سراسر کشور‌های جهان، ونزوئلا را به‌عنوان ارزان‌ترین کشور برای استخراج بیت‌کوین معرفی کرده است. در ونزوئلا برای تولید یک واحد بیت‌کوین، فقط ۵۳۰ دلار نیاز است و این رقم برای دومین کشور لیست، ترینیداد و توباگو بالغ بر حدود ۱۱۹۰ دلار است. همچنین در ازبکستان که در رتبه سوم قرار دارد، یک ماینر برای استخراج یک واحد بیت‌کوین باید مبلغی بالغ بر حدود ۱۷۹۰ دلار پرداخت کند. تا پیش از ابلاغ آئین نامه جدید، در ایران هزینه برآورد مصرف برق با تعرفه عادی، به ازای هر بیت‌کوین ۳۲۱۷ دلار بود که با درآمدی بیش از سه میلیون تومان برای یک ماینردار، هزینه بالای برق توجیه‌پذیر می شد.
بانک مرکزی صلاحیت ندارد؟
یکی از فعالان و کارشناسان صنعت بیت کوین می گوید که بانک مرکزی اساسا مرجعیتی برای مشروعیت بخشیدن به بیت کوین ندارد و اینگونه اقدامات باید براساس قانون باشد. کاوه مشتاق به دیدارنیوز گفت: چه کنگره آمریکا و چه دولت ایران برای فعالان ایرانی بیت‌کوین محدودیت ایجاد کنند، اما این رمزارز خارج از سلطه دولت‌ها بوده و حکومت‌هایی مانند آمریکا نمی‌توانند بر آن سلطه داشته باشند.
مشتاق با بیان اینکه دولت آمریکا در تبادلات مالی دلار در تمام دنیا دخالت می‌کند، اما بیت‌کوین اجازه این دخالت را به آمریکا نمی‌دهد گفت: دولت ایران رفتاری مشابه آمریکا را درباره بیت‌کوین در پیش گرفته و اجازه فعالیت کافی و همه جانبه در زمینه بیت‌کوین به ایرانیان نمی‌دهد و از این کار حمایت نمی کند؛ در صورتی که بیت‌کوین سلطه دلار را نشانه گرفته است.
به عقیده مشتاق به طور کلی باید قوانینی برای بیت‌کوین در ایران وضع شود تا نهاد‌ها امکان اینکه تصمیمات لحظه‌ای و نابخردانه بگیرند نداشته باشند.
او قوه مقننه را تنها نهادی دانست که می‌تواند به این حوزه دخالت کند و در این رابطه گفت: با اینکه برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به مخالفت با بیت‌کوین پرداخته‌اند، اما بسیاری از آن‌ها با این حوزه آشنایی داشته و از آن حمایت می‌کنند. اینکه هنوز قانونی در این زمینه وجود ندارد به دلیل آن است که فرآیند قانونگذاری در ایران بسیار کند است.
او ادامه داد: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در زمینه بیت‌کوین تحقیقاتی انجام داده و عنوان کرده است که به منظور ثبات‌بخشی به بازار ارز و کاهش فشار تحریم‌ها می‌توان از بیت‌کوین استفاده کرد. البته شرکت‌های کوچک و متوسط می‌توانند با استفاده از بیت‌کوین فشار اقتصادی ناشی از تحریم را کاهش دهند، اما برای تبادلات مالی و صادرات میعانات گازی و نفتی نمی‌توان از این ارز مجازی استفاده کرد.
مشتاق گفت: از سوی دیگر، آئین نامه جدید دولت ابلاغ شده است مبنی بر در نظر گرفتن تعرفه جدید برای مصرف برق استخراج رمزارز. بر اساس این تعرفه قیمت هر کیلووات ساعت برق فارم‌های ماینینگ ۷ سنت در نظر گرفته شده در حالی که تمامی تعرفه‌های شرکت برق بر مبنای ریال بوده و اگر هم بر مبنای دلار تعرفه‌ای مشخص می‌شود باید هر دلار با قیمت ۴۲۰۰ تومان محاسبه شود نه بر مبنای ارز نیمایی.
به نظر می‌رسد حوزه رمز ارز‌ها و بیت کوین صنعتی به شمار می‌رود که دولت هنوز با آن آشنا نیست و زیرساخت‌های قانونی برای بسط آن را در اختیار ندارد، اما آن را قانونی اعلام کرده است. تا به اینجا تعریف برنامه‌ای برای دریافت تعرفه آزاد و بین المللی برق از فعالان این حوزه در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد، اما مالیاتی که بر این حوزه بسته می‌شود چه میزان خواهد بود و آیا به سرنوشت مالیات بر مسکن دچار خواهد شد یا نه؟