برای جلوگیری از گسترش فرهنگ های نادرست نادرست و خطرهای ایجاد شده در فضای مجازی، پلیس فتا دست به کار شده است، اما واقعیت آن است که آموزش درست استفاده از فضای مجازی داده نشده است و به همین دلیل، جامعه در برخورد با این فضا با مشکلات بسیاری روبرو شدهاست. افرادی با عضویت در این فضا مشکلاتی برای جامعه ایجاد کرده‌اند و اینک تلاش‌های دولت به منزله نوشدارو بعد از مرگ سهراب است. اگر در بدو ورود این فضا به جامعه، به جای فیلترینگ و بستن راههای مختلف، هزینه برای آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی صرف می‌شد، به احتمال زیاد، کمتر با این مشکلات روبرو بودیم و خیلی از اتفاقات ناگوار در کشور اتفاق نمی‌افتاد.
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: «شاخ مجازی» اصطلاحی است که با فراگیری استفاده از فضای مجازی در کشور، تبدیل به کلید واژه شده است. لازمه «شاخ» شدن، دستیابی به فالوورهای فراوان است. افراد برای اینکه بتوانند فالوور بیشتری جذب کنند دست به هر کاری میزنند. آن ها با افزایش فالوور، علاوه بر شاخ شدن، میتوانند کسب درآمد نیز داشته باشند؛ درآمدهایی که گاهی بزرگی عدد و رقمش به باور افراد عادی جامعه، سخت می رسد. البته شکی نیست که فضای مجازی توانسته است شغل ایجاد کند اما در کنارش مشکلاتی نیز برای جامعه ایجاد کرده است.
شاخ‌های اینستاگرامی الزاما شخصیتهای با فرهنگ یا تحصیل کرده نیستند. گاهی یک فرد عادی با نمایش چهره‌ای بی پرده از زندگی شخصی و خصوصی‌اش تبدیل به شاخ اینستاگرام می‌شود. برهمین اساس برخی از شاخ ها، احتمالا نادانسته با انجام بعضی رفتارهای غلط، باعث گسترش آن رفتار غلط در جامعه می شوند. فالوورهای آن ها هم ممکن است افراد در سنین پایین باشند و متوجه تاثیر این رفتارها بر روی خودشان نباشند.
در طی ماه های اخیر و پس از وقوع برخی اتفاقات ناخوشایند که از ناحیه شاخ‌ها و برخی سلبریتی‌ها در فضای مجازی، گریبان جامعه را گرفت موضوع ضرورت نظارت بر محتوای فضای مجازی، جدی‌تر از گذشته از سوی دستگاه های مسئول مطرح شد. حالا پلیس فتا اعلام کرده است که رفتار و کردار شاخ های اینستاگرام را رصد می‌کند.
فرهنگ سازی از قاب اینستاگرام
«شاخ اینستاگرام» عبارتی است که برای مخاطبان و کاربران فضای مجازی، واژه غریبی نیست و هرگاه گفته می‌شود فلانی شاخ اینستاگرامی است، بی‌درنگ ذهن مخاطب به سوی کاربرانی در اینستاگرام می‌رود که در این فضا دست به تولید محتوای خاص زده اند. یکی فیلم و محتوای طنز تولید می‌کند، دیگری موضوعات سیاسی و اجتماعی را در صفحه‌اش مطرح می‌کند، آن یکی شاخ اینستاگرام در محتوای فرهنگی است و در این میان برخی نیز محتوای مغایر با آداب و رسوم فرهنگی مرسوم میان مردم را منتشر می‌کنند.
در میان شاخ ها، هستند دختران و پسرانی که گاه به خاطر ظاهر خاص و جراحی‌های زیبایی که روی بدنشان انجام داده‌اند به شهرت رسیده‌اند. البته در میان شاخ ها افرادی هستند که به خاطر داشتن هنر یا مهارتی مثل داشتن صدای خوش و آوازخوانی، فالوورهای بسیاری جذب کرده‌اند و در لابه‌لای پست‌هایی که از خود منتشر می‌کنند، تبلیغ و بازاریابی برای شرکت‌ها، رستوران‌ها، محصولات بهداشتی و آرایشی و... نیز انجام می دهند. درآمدی که پست‌های تبلیغاتی برای شاخ‌های اینستاگرامی در سال‌های اخیر داشته سبب شده افراد بسیاری تلاش کنند تا جا پای آنها بگذارند و با ظاهر یا مهارتی خاص برای خود فالوور جذب کنند.
بخشی از شاخ های اینستاگرام و فضای مجازی، هدفی جز خنداندن مخاطبان ندارند. هرچند برخی برای خنداندن مخاطبان مسیر اشتباهی را انتخاب کرده‌اند اما در مقابل آنها افرادی قرار می‌گیرد که می‌خواهند از مسیرهای صحیح و البته با پایبندی به قانون، مخاطب را به خندیدن دعوت کنند.
در میان شاخ‌های اینستاگرام، افرادی وجود دارند که می توان آن ها را از اقسام شاخ های بد اینستاگرام برشمرد، چهره‌هایی که با رفتارهایی از قبیل کری‌خواندن و کل‌کل‌کردن، دنبال‌کننده جذب می‌کنند مانند وحید مرادی و هانی کُرده. چهره‌هایی که در فضای مجازی برای هم شاخ و شانه میکشند تا جایی که نوچه‌‌ها وارد دعوا شده و زد و خورد فیزیکی صورت می گیرد. این افراد در فضای دعواها و کل‌کل‌های خود، دست به ترویج خشونت می‌زدند و مخاطبان، به خصوص مخاطب نوجوان و جوان را نسبت به این مسائل تحریک می‌کنند.
قسمی از شاخ ها نیز فرهنگ‌های غلط و لباس پوشیدنهای نامتعارف و عمل‌های زیبایی مختلف را ترویج می‌کنند که باعث ایجاد مشکل برای فرهنگ عمومی جامعه می‌شوند. بسیاری از نوجوانان و جوانان، مخاطب این شبکه‌های اجتماعی هستند و الگوبرداری می کنند و بدین وسیله بسیاری از رفتارهای نادرست در اجتماع افزایش می یابد.
فتا مراقب فضای مجازی
برای جلوگیری از گسترش فرهنگ های نادرست و خطرهای ایجاد شده در فضای مجازی، پلیس فتا دست به کار شده است. سردار وحید مجید، رئیس پلیس فتای ناجا در همین زمینه درباره فعالیت برخی از صفحات پرطرفدار اینستاگرامی در حوزه مدلینگ و ...که اصطلاحا با عنوان شاخ‌های اینستاگرامی شناخته می شوند، گفت: سال گذشته طرحی را در پلیس فتا آغاز کردیم که در پی آن تذکرات لازم به این افراد داده شده و نکاتی را به آنان مطرح کردیم.سردار مجید درباره فعالیت برخی از این صفحات در تبلیغ صفحات شرط بندی و قماربازی نیز گفت: «این افراد در حوزه رصد و شناسایی پلیس هستند و اگر تخلفی کنند با هماهنگی دستگاه قضایی با آنان برخورد خواهد شد».
وی درخصوص این که آیا با مواردی نیز برخورد شده است، گفت: «مواردی بوده که این افراد احضار هم شده‌اند که درباره برخی از این افراد تغییر رفتارهایشان ناشی از برخورد با آن ها بوده است». البته این موضوع که چقدر این برخوردها مبنای قانونی دارد و آیا در قانون فضای مجازی، جایی برای این برخوردها در نظر گرفته شده است نیز جای سوال دارد.
واقعیت آن است که آموزش درست استفاده از فضای مجازی داده نشده است و به همین دلیل، جامعه در برخورد با این فضا با مشکلات بسیاری روبرو شدهاست. افرادی با عضویت در این فضا مشکلاتی برای جامعه ایجاد کرده‌اند و اینک تلاش‌های دولت به منزله نوشدارو بعد از مرگ سهراب است. اگر در بدو ورود این فضا به جامعه، به جای فیلترینگ و بستن راههای مختلف، هزینه برای آموزش استفاده صحیح از فضای مجازی صرف می‌شد، به احتمال زیاد، کمتر با این مشکلات روبرو بودیم و خیلی از اتفاقات ناگوار در کشور اتفاق نمی‌افتاد.