دیدارنیوز ـ محمدرضا نیک‌نژاد: گرچه آموزشِ مجازی و یادگیری در خانه، در جهان پیشینه‌ای ده‌ها ساله دارد، اما در برخی کشورها و یا دست‌کم در برخی رده‌های آموزشی، رویدادی تازه است. یادگیریِ مجازی ممکن است برای یک ساختار آموزشی، یک انتخاب باشد یا بخشی از برنامه آموزشِ فردی برای یک کودک یا گروهی از کودکان. همچنین این گونه آموزش برای نوآموزانی که بیماری‌های ویژه‌ای دارند و یا دچارِ ناکارآمدی ساختارِ ایمنی بدن هستند، ضروری به نظر می‌رسد. با درگیری جهان با ویروس کرونا این‌گونه آموزش و یادگیری در بسیاری از بخش‌های جهان، گزینه‌ای ناگزیر شد و در بسیاری از کشورها، ساختار‌های آموزشی وادار به بهره‌گیری از این شیوه شدند. در ایران نیز در سال پیشِرو و بسته به منطقه‌های زرد و قرمز، فرآیند یادگیری ـ یاددهی ممکن است در روز‌هایی از هفته مجازی باشد و بقیه روز‌ها حضوری. یا ممکن است سال آموزشی با یادگیریِ مجازی آغاز، اما با آموزشِ حضوری پایان یابد. از این‌رو، آشنایی با این شیوه برای همه کسانی که با آموزش ارتباط دارند ضروری است. نوشتار پیشِرو گزیده‌ای از یک متن بلندتر از تارنمای بنگاهِ "مرکز کنترل و پیشگیری بیماری" (CDC) در آمریکاست که زیر نظر وزارت بهداشت این کشور قرار دارد. (CDC) در این متن با تمرکز بر آگاهی‌های مورد نیازِ خانواده دانش آموزان، آن‌ها را در دوران آموزش‌های مجازی به ارتباط بیشتر با کارکنانِ مدرسه و آموزگاران فرا می‌خواند و پدر و مادر‌ها را در راستای توجه بیشتر نسبت به فرزندان خود و نیاز‌های عمومی و ویژه آن‌ها در این دوران راهنمایی می‌کند. باید یادآوری کرد که بخش‌هایی از متن به ساختارهایِ پشتیبانی از دانش آموزان از سوی مدرسه اشاره دارد که برای ما شهروندان ایرانی ناآشنا و گاه شگفت‌آور است و ترجمه‌شان شاید چندان به‌کار نیاید؛ اما دانستن و آگاهی از آن‌ها می‌تواند ما را به مقایسه دو ساختار آموزشی فرا بخواند و این کار به خودیِ خود می‌تواند سودمند باشد.
کنش‌ها و نکته‌هایی که [خانواده‌ها برای آموزش در دوران کرونا] باید در نظر بگیرند:
ـ تلاش کنید در فعالیت‌ها و نشست‌های مدرسه شرکت کنید. مدرسه‌ها ممکن است [در دوران کرونا] به صورت عملی از این‌گونه کار‌ها بیشتر ارائه دهند. این نشست‌ها می‌تواند راهی باشد برای بیان نگرانی‌هایی که ممکن است شما درباره برنامه‌های مدرسه دارید.
ـ با همراهی فرزندتان یک برنامه طراحی کنید و به آن متعهد باشید. ساختار و چارچوب می‌تواند به فرزندتان از عقب نیفتادن در تکلیف‌ها کمک کند. درباره برنامه خانوادگی‌تان و بهترین زمان برای یادگیری و آموزش، همچنین فعالیت‌هایِ بدنی خانواده ـ محور، مانند پیاده‌روی بیرون از خانه، با بچه‌ها به بحث بپردازید. یک تقویم خانوادگی یا تصویر‌های دیگر [از این دست] می‌تواند برای ماندن در مسیرِ زمانیِ تعیین شده و انجام تکلیف‌ها سودمند باشد.
ـ تلاش کنید در جایی که زندگی می‌کنید فضایی بیابید که بی‌سر و صدا بوده و از کار‌های خانه و ایجادِ حواس پرتی و مزاحمت برای یادگیری دور باشد. این مکان ساکت، با نورِ خوب، می‌تواند در ناهارخوری یا اتاق پذیرایی یا گوشه‌ای از خانه‌تان باشد؛ که در صورت امکان، جایی برای گنجاندن یک میز کوچک را داشته باشد.
ـ فرصت‌هایی برای ارتباط با همسالان و اجتماعی شدن ـ مجازی یا حضوری ـ برای فرزندتان شناسایی کنید؛ با حفظ فاصله اجتماعی.
برنامه‌ریزی برای یادگیری در خانه/ آموزش مجازی
در اینجا مورد‌هایی هست که هنگام بررسی برنامه مدرسه برای یادگیریِ مجازی یا یادگیری در خانه، می‌توان دنبال کرد. برخی از این مورد‌ها و نکته‌هایِ عملیِ قابلِ توجه را ممکن است بحث بیشتر با گردانندگان مدرسه یا ارائه دهندگانِ خدمات سلامت، تضمین کند.
کنش‌های و نکته‌هایی که باید در نظر گرفت
ـ دریابید که آیا هر روز فرصت‌هایِ همیشگی و منظمی برای اعلام حضورِ کارکنان و دانش آموزان و یادگیری همتا به همتا [گونه‌ای از یادگیری مشارکتی] وجود دارد.
ـ پیگیر باشید که آیا دانش آموزان فرصت‌های منظمی برای آموزشِ زنده ویدئویی با آموزگاران دارند یا اگر آن‌ها ویدئوی‌هایی از پیش ضبط شده تماشا می‌کنند، آیا همراه با این فیلم‌ها، تکلیف دریافت می‌کنند.
ـ بپرسید که آیا مدرسه به‌طور جمعی فعالیت بدنیِ از راه دور یا مجازی ارائه خواهد داد. اگر چنین فعالیت‌هایی را مدرسه نداشت، راه‌هایی برای افزودن فعالیتِ بدنیِ روزانه و مرتب، برای فرزندتان شناسایی کنید. از مدرسه بپرسید که چه گام‌هایی در راستای کمک به سازگاری دانش آموزان برای بازگشت به مدرسه و عادت‌هایی که کوویدـ ۱۹ ممکن است زندگی روزانه‌شان را به هم ریخته باشد، برداشته است. این پشتیبانی‌ها ممکن است خدماتِ مشاوره و روانشناختی، برنامه‌های متمرکز بر یادگیری عاطفی ـ اجتماعی و گروه‌های پشتیبانی اجتماعی/همسالان را در بر بگیرد.
ـ اگر فرزند شما در برنامه وعده غذایی مدرسه شرکت می‌کند، چگونگی برنامه‌های منطقه آموزشی‌تان برای دسترسی به وعده‌های غذاییِ دانش آموزانی که در خانه به شکلِ مجازی آموزش می‌بینند، شناسایی کنید.
ـ اگر فرزندتان یک "برنامه آموزش فردی" (IEP) دارد یا حمایت‌های یادگیریِ دیگری دریافت می‌کند، چگونگیِ ادامه این خدمات، در طی یادگیری مجازی در خانه را از مدرسه بپرسید.
ـ اگر فرزند شما گفتار درمانی، خدمات حرفه‌ای درمانی یا فیزیوتراپی یا دیگر خدماتِ وابسته را از مدرسه دریافت می‌کند، بپرسید که این خدمات در طی یادگیری مجازی در خانه، چگونه ادامه خواهند یافت.
ـ اگر فرزند شما خدمات روانشناختی یا رفتاری (برای نمونه آموزش‌های مهارت‌های اجتماعی یا مشاوره‌ای) دریافت می‌کند، از مدرسه بپرسید که این‌گونه خدمات در طول یادگیری مجازی در خانه، چگونه ادامه می‌یابد.
ـ اگر شما پیش‌بینی می‌کنید برای یادگیری در خانه، دشواری‌های فناورانه داشته باشید، از مدرسه یا اجتماع‌تان بپرسید که آیا می‌توانند دانش آموزانِ بدون ابزار‌های الکترونیکیِ مناسب (مانند کامپیوتر، لپ‌تاپ یا تبلت) برای کار‌های مدرسه را پشتیبانی یا کمک کنند.
ـ اگر مدرسه شما شیوه‌ای ترکیبی ارائه می‌دهد، درباره چگونگی برقراری ارتباط آن‌ها با خانواده‌هایی که مورد مثبت [کرونا] دارند یا برخورد با فردِ مبتلا به کووید-۱۹ را بپرسید و با روش‌های مدرسه برای اطمینان از حمایت از حریم خصوصیِ دانش آموزان آشنا شوید.
تجربه مدرسه با میز‌های خیلی دور از هم، حفظ فاصله فیزیکیِ آموزگاران و امکانِ ماندن در کلاس برای خوردنِ ناهار، بسیار متفاوت از پیش خواهد بود و این بر خلافِ آن چیزی‌ست که فرزندانتان به آن خو کرده‌اند. از این رو پیش از آغاز مدرسه در این دوره، ممکن است بخواهید با فرزند خود در این‌باره گفت‌وگو کنید و توضیح دهید که همه این کار‌ها برای حفظ ایمنی و سلامت همه افراد انجام شده است. مورد‌های زیر کار‌ها و ملاحظه‌هایی درباره سلامتِ روان و سلامتِ ابعادِ اجتماعی ـ عاطفی فرزندان شما را ارائه می‌دهند، چرا که [می‌تواند] آن‌ها را از آموزش در مدرسه، به یادگیری مجازی یا آموزش در خانه انتقال دهد.
ـ مواظب تغییر رفتار در فرزندتان باشید و آن را پیش‌بینی کنید (برای نمونه گریه یا خشم بیش از حد، نگرانی یا اندوه بیش از اندازه، عادتِ خوردن و خوابیدنِ ناسالم، دشواری در تمرکز و ...)؛ این‌ها ممکن است نشانه‌هایی از درگیری فرزندتان با استرس و اضطراب باشد.
ـ با فرزنداتان درباره چگونگی رفتن به مدرسه، تعامل با همکلاسی‌ها و آموزگاران سخن بگویید. چگونگی احساس و ارتباطِ فرزندتان را بفهمید تا [مطمئن شوید] آنچه که ممکن است احساس کنند، طبیعی است.
ـ از مدرسه درباره برنامه‌هایی بپرسید که بدنامی احتمالی مربوط به ابتلا به بیماری کووید ـ۱۹ یا احتمال درگیری با آن را کاهش می‌دهد.
ـ از مدرسه درباره برنامه‌هایی بپرسید که برای اطمینان از اینکه دانش آموزان در دوره‌های طولانی یادگیریِ مجازی/ در خانه، منزوی نشده باشند، پشتیبانی می‌کنند.
ـ بررسی کنید آیا مدرسه در خود، ساختارهایی برای شناسایی و ارائه خدماتِ روانشناختی، برای دانش آموزانِ نیازمند به این پشتیبانی‌ها را دارد. در صورت داشتنِ چنین ساختارهایی، محلِ تماس با این خدمات در مدرسه را شناسایی کنید. (نام شخص در مدرسه، اطلاعات تماس).
ـ بررسی کنید آیا مدرسه برنامه‌ای برای کمک به دانش آموزان در راستای سازگاری با یادگیری مجازی/ در خانه، و به شکل گسترده‌تر، برای شیوه‌هایی که کوویدـ۱۹ ممکن است زندگی روزمره آن‌ها را به هم ریخته باشد، دارد. این پشتیبانی ممکن است مشاوره و خدمات روانشناختی مدرسه، برنامه متمرکز شده بر یادگیری اجتماعی ـ عاطفی و برنامه درسی و گروه‌های پشتیبانیِ همسالان/ اجتماعی را در بر بگیرد.
ـ فرصت‌هایی برای فرزندتان برای فعالیت فیزیکی در طی یادگیری مجازی/ در خانه شناسایی کنید.
ـ بررسی کنید که آیا مدرسه از آموزش‌های مجازی/ در خانه، دانش آموزانِ نگران، آمیختنِ یادگیری اجتماعی ـ عاطفی در برنامه درسی کلاس، یا رویارویی با استرس، از فرزندتان پشتیبانی می‌کند.
ـ شما می‌توانید با تمرینِ مراقبت از خود، نقشِ الگوی فرزندتان را بازی کنید: استراحت کنید، ورزش کنید، خوب بخورید، ارتباط اجتماعی داشته باشید و ...