طی روز‌های گذشته، یکی از برج‌های قلعه کرشاهی تخریب شد و حامیان میراث فرهنگی بر این باورند که دلیل تخریب این اثر ثبت ملی شده را باید در حفاری‌های غیرمجاز، لایروبی قنات و بازدید تور گردشگری از این برج آن هم در روز‌های ممنوعیت بازدید جست.
دیدارنیوز ـ قلعۀ کرشاهی، بنایی متعلق به دوره ساسانیان است که بین کویر سیازگه بندر ریگ در شمال بادرود و در نقطۀ آغازین ابوزیدآبادِ شهرستان آران و بیدگل قرار دارد. این بنای تاریخی در سال ۱۳۸۱ به شماره ۵۸۱۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و بهمن ماه سال ۱۳۹۷، با تخصیص اعتبارات لازم توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان نیز تعیین حریم شده است. اینکه حفاری‌های غیرمجاز، لایروبی قنات یا بازدید تور گردشگری از این برج در روز‌های ممنوعیت بازدید، عامل تخریب این برج بوده یا خیر؟ سؤالی است که خبرنگار ما از مدیرعامل انجمن گردشگری ابوزیدآباد و رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان آران و بیدگل پرسیده است.
طاهره شاهین، مدیرعامل انجمن گردشگری ابوزیدآباد در این رابطه گفت: قلعه کرشاهی تعداد شش برج دارد که احتمال بسیار زیاد تخریب کامل یکی از برج‌ها در روز شنبه هفدهم اسفندماه اتفاق افتاده است و هم‌اکنون دیوار کناری آن نیز در حال ریزش است.
وی با اشاره به دیگر احتمالاتی که پیرامون چرایی تخریب این برج مطرح است، ادامه داد: حدود سه ماه قبل قناتی که در نزدیکی این محل قرار دارد از سوی جهاد کشاورزی و بخشداری منطقه لایروبی شده و احتمالاً این لایروبی به‌صورت اصولی انجام نگرفته است. البته یک احتمال برای تخریب برج، لایروبی است چراکه برخلاف آنچه عنوان می‌شود، مسائل جوی نمی‌تواند عامل تخریب باشد و در مدت اخیر باران شدیدی در این منطقه نباریده است.
شاهین توضیح داد: دلیل دیگر این تخریب را باید در حفاری‌های غیرمجازی جست که بار‌ها در این منطقه و در محل پایه‌های قلعه انجام‌شده و اگرچه میراث فرهنگی آران و بیدگل با این حفاری‌ها برخورد می‌کند، اما چون این بنا دور از شهر است و در ۲۰ کیلومتری شهر ابوزیدآباد قرار دارد، زمانی که مأموران یگان حفاظت می‌رسند حفاران رفته‌اند.
مدیرعامل انجمن گردشگری ابوزیدآباد با بیان احتمالی دیگر اظهار کرد: روز جمعه، شانزدهم اسفندماه باوجوداینکه ورود به این منطقه ممنوع بوده، در قلعه کرشاهی یک تور بازدید برگزارشده و طبق عکس‌هایی که به دست ما رسیده، این برج تا آن روز سالم بوده است؛ بنابراین این تخریب یا روز جمعه و یا شنبه اتفاق افتاده، چون اعضای انجمن گردشگری ابوزیدآباد و اداره میراث فرهنگی آران و بیدگل، روز یکشنبه از آن مطلع شده‌اند.
وی با اشاره به برگزاری این تور از سوی شرکت «همیار عبرت» گفت: شرکت همیار عبرت بر روی بازدید‌های گردشگری این منطقه کنترل دارد، اما متأسفانه نتوانسته جلوی این تور که اتفاقاً در آن تور برخی بازیگران سریال عمارت کهن نیز حضور داشته‌اند را بگیرد. درنتیجه این گروه در منطقه تردد کرده‌اند و حتی در این منطقه تردد گردشگرانی از قم را هم داشته‌ایم و به دادستان اطلاع دادیم که جلوی تردد به ابوزیدآباد را بگیرد، انجام هم شد، ولی در خصوص قلعه کرشاهی دیگر کار از کار گذشته بود، چون تخریب برج جمعه و یا شنبه رخ داد.
شاهین یادآور شد: شرکت همیار عبرت در منطقه ابوزیدآباد فعال است و متولی سایت گردشگری کویر سیازگه هم هست. کویر سیازگه در شش کیلومتری ابوزیدآباد واقع است و در ۲۰ کیلومتری آن نیز قلعه کرشاهی قرار دارد.
مدیرعامل انجمن گردشگری ابوزیدآباد با اشاره به اینکه سه‌راه دسترسی به قلعه کرشاهی از سمت ابوزیدآباد، بادرود و آران بیدگل وجود دارد، تصریح کرد: البته مسئول این شرکت عنوان کرده بازدیدکنندگانی که روز جمعه به قلعه کرشاهی واردشده‌اند از سمت ابوزیدآباد نیامده و احتمالاً از سمت آران و بیدگل واردشده‌اند، به همین دلیل ورودشان کنترل‌شده نبوده است.
سید حسین چاکری، رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان آران و بیدگل نیز با تائید تخریب یکی از برج‌های قلعه کرشاهی اظهار کرد: روز یکشنبه ۱۸ اسفندماه به ما اطلاع دادند که این برج تخریب‌شده و علت تخریب آن هم حفاری‌های غیرمجازی است که در سال‌های گذشته در این محل انجام‌شده. در واقع زیر پایۀ برج خالی‌شده و با توجه به بارندگی‌های اخیر، این قسمت از قلعه فروریخته است.
وی ادامه داد: قلعه کرشاهی مالک خصوصی دارد و اکنون هم در حال بررسی هستیم که بدانیم مالکیت از آن چه کسی است، چون متأسفانه بر سر مالکیت آن بحث‌هایی است. برخی کشاورزان در مالکیت آن ادعا دارند و سندی هم به نام یک شخص موجود است. به‌هرحال باید این مالکیت مشخص شود، چون فقط سرمایه‌گذار بخش خصوصی می‌تواند این قلعه را نجات دهد.
چاکری در خصوص رابطۀ لایروبی قنات و ریزش برج قلعه کرشاهی، توضیح داد: فاصلۀ این لایروبی تا برج به حدی است که خسارتی را به برج وارد نکند به همین دلیل علت ریزش برج لایروبی قنات نیست. این قنات حدود ۱۰ متر تا برج فاصله دارد. لایروبی هم توسط جهاد کشاورزی انجام‌شده و هر فردی نمی‌تواند لایروبی قنات را انجام دهد به این معنی که انجام دهنده حتماً در این امر متخصص است و شخصاً اعتقادی به این ندارم که لایروبی قنات علت ریزش برج بوده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان آران و بیدگل با اشاره به بازدید تور گردشگری در روز جمعۀ اخیر از قلعه کرشاهی نیز گفت: ما با توجه به شیوع ویروس کرونا گردشگری در شهرستان آران و بیدگل را ممنوع کردیم و مکاتبات زیادی در این خصوص داشته‌ایم. حتی راه‌های ورود به کویر سیازگه ابوزیدآباد و مرنجاب را بسته‌ایم، اما قسمتی از گردشگری قلعۀ کرشاهی از طرف شهرستان نطنز انجام می‌شود و نزدیک‌ترین فاصله مسکونی با قلعه کرشاهی، آقاعلی عباس و متین آباد است.
وی افزود: بُعد مسافت شهرستان نطنز نسبت به شهرستان آران و بیدگل کمتر است و احتمال اینکه این تور از سمت شهرستان نطنز یعنی متین آباد آمده باشد زیاد است. در مورد کویر هم راه‌های زیادی برای ورود به آن وجود دارد که ما در حوزۀ استحفاظی شهرستان آران و بیدگل ورودی آن‌ها را بسته‌ایم و عملیات مسدود کردن ورودی‌های دیگر باید از خارج این شهرستان انجام شود.
چاکری تصریح کرد: شرکت همیار عبرت در ابوزیدآباد است و مدیر این شرکت در تماسی که با وی داشتم بازدید روز جمعه از طرف این شرکت را تکذیب کرده و اصلاً این شرکت توری نداشته است. این شرکت تازه به بحث گردشگری ورود پیداکرده و کار آن‌ها در منطقه کویر ابوزیدآباد راه‌اندازی مجتمع گردشگری است. اصلاً این شرکت مجوز برگزاری تور ندارد و اعلام هم کرده‌اند که اصلاً برنامه‌ای در خصوص بازدید تور نداشته‌اند؛ بنابراین این خبر صحت ندارد که این شرکت در روز جمعه تور برگزار کرده است.