مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران می‌گوید: وضعیت منابع آبی تهران مناسب نیست و سال دشوارتری برای تامین آب داریم. از سال گذشته قرار بود رصدخانه ملی آب راه اندازی شود تا بحران‌های آبی را حل کند، اما ...
دیدارنیوزـنسرین نیکنام: علیرغم بارش‌های مناسب در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۱ و بهار ۱۴۰۲، مسئولان شرکت آب و فاضلاب استان تهران می‌گویند که وضعیت کنونی منابع آب تهران بحرانی است تا جایی که طبق آماری که ارائه می‌دهند میانگین بلند مدت ۲۰ درصد کاهش هم داشته و تنها راه حل موجود برای جبران این کسری کاهش ۲۰ درصدی مصرف آب است و اینطور که مشخص است هیچ راه حل دیگری وجود ندارد!
البته نوزدهم فروردین سال جاری مدیرعامل آبفای استان تهران با بیان اینکه "بعد از مدیریت بحران کار‌های دیگری برای انجام دادن داریم مثل تکمیل رینگ آب‌رسانی تهران، آغاز ساخت فاز دوم تصفیه‌خانه پنجم آب تهران، تسریع در اتمام فاز‌های ۷ و ۸ تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران و افزایش تولید پساب"، از مهم‌ترین پروژه‌های عمرانی این شرکت برشمرد و به نوعی امید را به جامعه تزریق و تلاش کرد خیلی هم بحران آب را به بحران‌های کنونی جامعه گره نزند.
از آنجایی که بحران آب در شهر‌های بزرگ مانند تهران همواره وجود داشته و دارد، مسئولان وزارت نیرو تصمیم گرفتند که یک کار جدید انجام دهند و آن هم راه اندازی مرکزی به نام رصدخانه ملی آب بود و اگر بخواهید بدانید که این رصدخانه ملی قرار است چه کاری انجام دهد باید گفت که حسب برنامه‌های وزارت نیرو کار این مرکز نوپا تولید اطلس راهنمای داده‌های آب سطحی و زیرزمینی و تجمیع خروجی سامانه‌های اطلاعاتی بخش آب و آبفا و انجام تحلیل‌های تلفیقی و تولید اطلاعات پشتیبان تصمیم برای برنامه ریزی دقیق منابع و مصارف آب و مدیریت بحران و تنش آبی است که مدیریت آن به معاونت آب و آبفای وزارت نیرو سپرده شد.
قرار بود این رصدخانه پس از برگزاری جلسات متعدد از فروردین ۱۴۰۱ کار خود را آغاز کند تا اینکه هفتم شهریور ماه مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو اعلام کرد که بر اساس یکی از تکالیف قانون بودجه امسال موضوع کمک در راه‌اندازی رصدخانه آب را در دستور کار قرار داده و دو روز بعد یعنی نهم شهریور خبر رسید که معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا و مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، اعضا و دبیر کارگروه سیاستگذاری و راهبری رصدخانه آب را منصوب کرد و این یعنی این مرکز کار خود را آغاز می‌کند و امید به رفع مشکلات تامین و حفظ منابع آبی حل می‌شود، اما حالا و در آغاز سال ۱۴۰۲ طبق آمار‌های دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور در خصوص وضعیت مخازن سدهای پنجگانه تهران، اکنون حجم آب موجود در سدهای تهران از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۲ فروردین ۱۴۰۲ به ۳۲۷ میلیون متر مکعب و درصد پرشدگی سدهای تهران به ۱۷ درصد رسیده و از طرف دیگر میزان بارش‌های تهران از ابتدای سال آبی جاری تا ۱۲ فروردین به ۱۶۲ میلیمتر رسیده که این میزان نسبت به دوره بلندمدت ۵۴ ساله که ۱۹۷.۱میلیمتر بوده است، کاهش ۱۸ درصدی دارد، میزان بارش‌های سال آبی جاری تهران نسبت به مدت مشابه پارسال با ۱۶۰.۴ میلیمتر بارش رشد یک درصدی نشان می‌دهد.
بر اساس آماری که وزارت نیرو بیستم فروردین ۱۴۰۲ اعلام کرده میزان کل ورودی آب به سدهای کشور ۱۹ درصد افزایش یافته و در این بازه زمانی ۲۳.۲۶ میلیارد مترمکعب است؛ همچنین حجم کنونی آب موجود در مخازن ۲۸.۸۰ میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به حجم ۲۵.۷۳ میلیارد مترمکعبی سال گذشته، ۱۲ درصد افزایش داشته است. با توجه به اینکه ظرفیت کل مخازن سد‌ها ۵۰.۵ میلیارد مترمکعب است، اکنون پُرشدگی سد‌ها به ۵۸ درصد رسیده است.
اما از طرف دیگر موجودی مخزن ۳۶ سد در کشور کاهش داشته که از این میان می‌توان به کاهش ۴۳ درصدی حجم سد ۱۵ خرداد در حوضه قمرود، کاهش ۵۹ درصدی حجم سدهای چاه‌نیمه در استان سیستان و بلوچستان و کاهش ۲۰ درصدی حجم مجموع سدهای پنجگانه تهران اشاره کرد. حجم آب سد استقلال، ۳۸ درصد و شمی و نیان در استان هرمزگان ۵۸ درصد افت داشته و سد شهر بیجار استان گیلان نیز وضعیت مخزن آن نشان‌دهنده کاهش ۳۱ درصدی آن است.
حالا باید به لیست سد‌هایی که با کاهش حجم آب روبرو هستند به سد دوستی در خراسان رضوی که کاهش ۵۰ درصدی و آب سد شیرین‌دره خراسان‌شمالی که کاهش ۳۷ درصدی دارند هم اشاره کرد و در استان کرمانشاه هم در سد سلیمان‌شاه در حوضه گاوشان با کاهش ۲۳ درصدی حجم مخازن مواجه هستیم.
در همدان نیز سد آبشینه اکباتان ۳۰ درصد کاهش و در زنجان سد تهم ۲۳ درصد کاهش حجم مخزن را تجربه می‌کنند. در مجموع ۱۳ سد حوضه دریاچه ارومیه ۹ درصد کاهش و سد یامچی در استان اردبیل ۲۱ درصد کاهش داشته است.
اما در استان خوزستان حجم سد دز ۲۳ درصد و زنجیره کارون ۲۶ درصد افزایش یافته است و همچنین در حوضه قمرود حجم آب سد کوچری پلپایگان ۲۸ درصد افزایش داشته و حجم آب پشت سد زاینده‌رود به ۴۲۸ میلیون مترمکعب رسیده که برابر ۳۵ درصد از حجم سد بوده و نسبت به سال گذشته ۲۶ درصد افزایش را ثبت کرده است. این رقم نسبت به حجم ۴۱۲ میلیون متر مکعبی هفته گذشته ۳.۸۸ درصد افزایش یافته است و سد ملاصدرا درودزن در استان فارس ۲۵ درصد نسبت به سال قبل افزایش مخزن داشته است.
حالا باید دید با توجه به وضعیت بارش‌ها و ذخایر پشت سد‌ها راه اندازی مراکزی مانند رصدخانه ملی تا چه اندازه می‌تواند مشکلات آب در تهران و کل کشور را مرتفع کند و در نهایت اینکه آیا راه اندازی مراکز با کار‌های موازی و هم پوشانی با بخش‌های مختلف در وزارت نیرو که همین وظایف را بر عهده دارند حلال مشکلات آب در کشور هستند یا در روز‌های گرم سال باید منتظر اخطار‌ها و هشدار‌های وزارت نیرو و شرکت‌های تابع بود.
نکته قابل تامل اینکه اگر در موتور جستجو نام رصدخانه ملی آب را جستجو کنید تنها اخباری که می‌بینید خبر راه اندازی و تعیین اعضای این رصدخانه است و بس.