محمدعلی وکیلی، مدیر مسئول روزنامه «ابتکار» گفت: حذف معافیت مالیاتی مطبوعات باعث افزایش درآمدی برای کشور نمیشود. چرا که سهم درآمدی مطبوعات بسیار ناچیز است و تقریبا میتوان گفت که به‌دلیل فضای کسب‌وکار و وضعیت اقتصاد امروز مطبوعات نیز به تبع این فضا با بحران روبهرو هستند.
دیدارنیوز: «برای رسانههای حکومتی این برداشتن معافیت مالیاتی هیچ اثری ندارد، بلکه مطبوعات مستقل که بسیار نحیف و در شرایط متزلزل در آمدی هستند آسیب میبینند.»
حمید شجاعی در آرمان ملی نوشت: «رسانهها در همه جای جهان به‌عنوان پوشش‌دهنده اخبار، اطلاعات، وقایع و اتفاقات عمل میکنند و به روشنگری در همه حوزهها میپردازند. شفافیت عنصر اصلی عملکرد رسانهها در خصوص بازتاب وقایع و اتفاقات مختلف در جوامع مختلف است که بعضا نیز آن‌ها را با مشکلاتی از سوی برخی جریانات یا اصحاب قدرت مواجه میکند. در این میان نقش و جایگاه رسانهها و مطبوعات در ایران همواره روشنگری و آگاهی‌بخشی به جامعه نسبت به آنچه در حوزههای مختلف رخ داده بوده است. چه اینکه به قرائت بسیاری اگر نبودند رسانهها و مطبوعات شاید بسیاری از اتفاقات ریز و درشتی که در اقصی نقاط کشور و جامعه رخ میدهد از دید جامعه پنهان میماند و اساسا همه این رویداد‌ها در بیخبری کامل محو میشدند. اما این کارکرد رسانه است که توانسته با عملکرد‌های درست رسالت خود را در این عرصه به نحوی تعریف کند که خود را وقف آگاهی دادن و روشن کردن اذهان جامعه و افکارعمومی کند؛ لذا به‌عبارت بهتر شاید بتوان گفت که رسانهها به نوعی نماینده و سخنگوی افکارعمومی در قبال دولت و حاکمیت هستند که مسائل و مشکلات را منعکس میکنند و بالعکس نظرات و تصمیمات حاکمیت را نیز به جامعه منتقل میکنند.
با این حال طی سالیان و حتی دهههای اخیر رسانهها و به‌ویژه مطبوعات برای انجام وظیفه خطیر خود با مشکلات ریز و درشتی مواجه بودهاند که شاید مهمترین بخش آن‌ها را بتوان مشکلات اقتصادی دانست. افزایش نرخ کاغذ، هزینه چاپ، حقوق پرسنل و... مسائلی است که اگر مطبوعات فکر عاجلی در خصوص آن نداشته باشند شاید به مشکلات شدیدی برخورد کنند. چه اینکه در حوزههای رسانههای رسمی همچون خبرگزاریها و سایتهای خبری تحلیلی نیز این مشکل به نحو دیگری جاری است. اما مساله مهم اینجاست که مطبوعات و رسانهها نیز به دو دسته مستقل و ارگانی و حکومتی تقسیم میشوند و به‌تبع اینکه هر کدام از رسانهها یا مطبوعات در کدام دسته قرار میگیرند مشکلات نیز کم و زیاد میشود. در همین راستا رسانهها و روزنامههای حکومتی یا آنهایی‌که ارگان یک نهاد یا مجموعهای خاص هستند به جهت تامین اعتبار از نهاد متبوع خود با مشکلات کمتری دست به گریبانند، اما مشکل اصلی برای رسانهها و مطبوعات مستقلی است که نه تنها از جایی تغذیه و تامین نمیشوند؛ بلکه منابع درآمدی محدود و هزینههای مشخص و خاصی دارند.
حال اینکه اگر در این میان و با توجه به شرایط اقتصادی بغرنج جامعه که نیاز به گفتنش نیست از جهاتی به رسانهها فشاری وارد شود قطعا رسانهها و روزنامههای مستقل که به جهت اقتصادی نحیفتر از دیگر رسانهها هستند بیشتر با مشکلاتی از این دست مواجه خواهند شد در این راه شاید دست به تعدیل یا چنین اقدامات ناخواستهای بزنند تا بتوانند شرایط را مدیریت کنند؛ لذا به‌نظر میرسد در شرایط فعلی به‌جای وضع برخی قوانین یا بند و تبصرههایی که دست و پای رسانهها را ببنند و آن‌ها را محدود کند باید دولت و حاکمیت از رسانهها حمایتهای لازم را داشته باشند تا بتوانند مرجعیت رسانه را در داخل حفظ کنند.
ضربه به تن نحیف مطبوعات
طی چند روز گذشته و در جریان بررسی جزئیات لایحه بودجه ۱۴۰۲ نمایندگان با تصویب جزء ۳ بند «ث» تبصره ۶ لایحه بودجه، رای معافیت مالیاتی انتشاراتی، مطبوعاتی و قرآنی سقف معینی تعیین کردند. بر اساس این مصوبه، بهمنظور ایجاد شفافیت و اصلاح سیاستگذاری در معافیتهای مالیاتی: معافیت مالیاتی درآمد سالانه مشمول اشخاص موضوع بند «ل» ماده (۱۳۹) قانون مالیاتهای مستقیم حداکثر معادل ۴ برابر سقف مالیاتی ماده (۸۴) قانون مذکور است و مازاد بر آن حسب مورد به نرخ قانون مالیاتهای مستقیم، مشمول مالیات است. در تبصره ۱۲ لایحه بودجه ۱۴۰۲ که هنوز به تصویب نرسیده سقف معافیت مالیاتی سالانه در سال ۱۴۰۲ موضوع ماده ۸۴ قانون مالیاتهای مستقیم ۸۴ میلیون تومان تعیین شده است. این در حالی است که قانون مربوط به معافیت مالیاتی اصحاب فرهنگ در بهمن ۱۳۸۱ به تصویب رسید که به موجب این قانون، درآمد‌های ناشی از فعالیت تحت مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه فرهنگ و هنر و انتشارات و مطبوعات به طور کامل از مالیات معاف است. براساس جزء ۳ بند «ب» ماده ۹ قانون مالیات ارزشافزوده تا پیش از این «خدمات زینک، چاپ، انتشار روزنامه اعم از کاغذی یا الکترونیکی، کتاب، نشریه و خدمات نشر و توزیع آن‌ها به استثنای موسسات کمک آموزشی و کنکور و هرگونه تبلیغات کالا‌ها و خدمات داخلی در روزنامهها و نشریات» از پرداخت مالیات معاف بودند. پرسش اینجاست که با وجود مشکلات مختلف مطبوعات و رسانهها چه مبنایی مشمول پرداخت مالیات شدهاند. به‌نظر میرسد که دولت سیزدهم عزم خود را جزم کرده تا با استفاده از هر راهی در آمدزایی کند و در این میان حتی به تن زار و نحیف مطبوعات و رسانهها نیز توجهی نکرده است. باید دید در ادامه راه بررسی بودجه آیا این مساله به تصویب نهایی خواهد رسید یا اینکه روند دیگری خواهد یافت.
بازگشت به کمیسیون
یک نماینده مجلس یازدهم با اشاره به برداشتن معافیت مالیاتی مطبوعات و رسانهها در لایحه بودجه ۱۴۰۲ اظهارداشت: سیداحسان قاضی‌زاده، نماینده خراسان‌رضوی پیشنهادی در این خصوص برای معافیت مالیاتی رسانهها ثبت کرده که باید بررسی شود. محمود عباس‌زاده مشکینی گفت: بحث برداشتن معافیت مالیاتی مطبوعات و رسانهها هنوز نه رد شده و نه پذیرفته شده؛ بلکه به کمیسیون برگشته تا کار کارشناسی برروی آن صورت پذیرد.
آیا بناست که آخرین نفسهای دیده‌بانان افکارعمومی گرفته شود؟
یک فعال رسانهای و مطبوعاتی در خصوص برداشتن معافیتهای مالیاتی مطبوعات اظهار کرد: اگر بخواهم با حسن‌نیت به قضیه نگاه کنم و خوشبینانه تعبیر کنم یک خط مشکوکی برای بدبین‌کردن مردم و کاهش اعتماد به روند‌های وجود دارد و در امتداد همین خط میبینیم که بر خلاف همه جای دنیا که معافیت مالیاتی برای رسانهها و مطبوعات به‌عنوان یک خط قرمز حفظ میشود در اینجا این خط قرمز رعایت نشده و به آن پرداخته نمیشود.
محمدعلی وکیلی گفت: حذف معافیت مالیاتی مطبوعات باعث افزایش درآمدی برای کشور نمیشود. چرا که سهم درآمدی مطبوعات بسیار ناچیز است و تقریبا میتوان گفت که به‌دلیل فضای کسب‌وکار و وضعیت اقتصاد امروز مطبوعات نیز به تبع این فضا با بحران روبهرو هستند. مدیر مسئول روزنامه «ابتکار» بیان کرد: اگر حتی مطبوعات درآمد هم میداشتند، اما به‌دلیل نشانه‌شناسی که این معافیت به‌عنوان یک امتیاز به حساب میآمد این معافیت در دنیا نشانه اهتمام دولتها به گردش آزاد اطلاعات و دیده‌بانان افکارعمومی بود. نماینده تهران در مجلس دهم تصریح کرد: حذف این امتیاز در کشور ما پیام بسیار بدی دارد و نشان از این است که گویا ارادهای برای تقابل با افکارعمومی وجود دارد. حذف این امتیاز بسیار ناچیز از سبد مطبوعات ایران نشان از این است که اعتقادی به گردش آزاد اطلاعات وجود ندارد. گویا بناست که آخرین نفسهای دیده‌بانان افکارعمومی گرفته شود و باید فاتحه مطبوعات در ایران را با این مصوبه خواند. وی تاکید کرد: برای رسانههای حکومتی این برداشتن معافیت مالیاتی هیچ اثری ندارد، بلکه مطبوعات مستقل که بسیار نحیف و در شرایط متزلزل در آمدی هستند آسیب میبینند.