اکرم امام اوغلو شهردار استانبول و جدی‌ترین رقیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری، به زندان و محرومیت از فعالیت سیاسی محکوم شد.از سعدآباد تا توپکاپی این هفته به پس لرز‌های این حکم جنجالی می‌پردازد.
دیدارنیوز ـ رضا قنبری*: بالاخره زلزله سیاسی در ترکیه اتفاق افتاد. اکرم امام اوغلو شهردار استانبول و جدی‌ترین رقیب اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، به دلیل توهین به "نهاد عالی انتخابات" به سی ماه زندان و محرومیت از فعالیت سیاسی محکوم شد. خبری که موج بزرگی از انتقاد را علیه آک پارتی به راه انداخت. ازمناظره‌های داغ تلویزیونی و مقاله‌های تند و تیز روزنامه‌ها تا حدود ۲۰۰ هزار هوادار که تنها چند ساعت پس از اعلام خبر، برای حمایت از امام اوغلو در اطراف شهرداری استانبول تجمع کردند. از سعدآباد تا توپکاپی این هفته با نگاهی به زندگی سیاسی شهردار استانبول به پس لرز‌های این حکم جنجالی خواهد پرداخت.
ـ حدود یکسال از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۸ گذشته بود. در آن دوره "عدالت و توسعه"، چون دفعات پیشین اردوغان را با اختلافی فاحش به کرسی ریاست رساند. در انتخابات شهرداری ۲۰۱۹ هم "بن علی ییلدرم" از نزدیک‌ترین یاران رئیس جمهور خود را برای شهرداری استانبول آماده می‌کرد. از سال ۱۹۹۴ همواره حکمرانی این شهر در اختیار اسلام‌گرایان بود و نظرسنجی‌ها هم از پیروزی دوباره آنان خبر می‌داد، اما ناگهان یک مانع بزرگ ظاهر شد؛ اکرم امام اوغلو...!
سیاست‌مداری جوان و خوش چهره که اتفاقا در فن بیان دست کمی از اردوغان نداشت. بر خلاف هم‌حزبی‌هایش در حزب سکولار «جمهوری خلق» نسبت به حساسیت مذهبی گروه‌های مخالف، احترام می‌گذاشت و اتفاقا کمپین انتخاباتی‌اش را از پایگاه سنتی آنان در حاشیه شهر آغاز کرد. تاجری ۴۹ ساله که با شعار "همه چیز خوب خواهد شد" بالاترین آراء چهار دهه اخیر استانبول را کسب کرد. واکنش آک پارتی ملغمه‌ای از ترس و سردرگمی بود. نتایج با دستور نهاد عالی انتخابات به دلیل اختلاف کم دو رقیب باطل شد. امام اوغلو هم در بیانیه‌ای تند با "احمق" خواندن برگزار کنندگان انتخابات، هوادرانش را به ماندن در میدان رقابت ترغیب کرد. در انتخابات مجدد اختلاف دو طرف به ۸۰۰ هزار رای رسید و حالا پایتخت، شهرداری تازه داشت.
ـ از همان فردای انتخابات از امام اوغلو بعنوان جدی‌ترین رقیب سیاسی اردوغان در انتخابات ۲۰۲۳ نام برده می‌شد. سوسیال دموکراتی که حدود ۱۰ درصد از حامیان آک پارتی را با خود همراه کرده و اکثر نظرسنجی‌ها از پیروزی احتمالی او در برابر اردوغان خبر می‌داد. به همین دلیل بیشترین سطح انتقادات رسانه‌های حامی دولت در سال‌های اخیر متوجه او بوده و عملکرد ضعیف امام اوغلو در بارش برف سنگین پارسال تا هفته‌ها سرتیتر رسانه‌های بزرگ کشور بود.
حالا، اما اکرم امام اوغلو بدلیل احمق خواندن نهاد عالی انتخابات از سوی دادگاه به دو سال و هفت ماه حبس و محرومیت از فعالیت سیاسی محکوم شده است. چند ساعت بعد شهردار در میان هوادارانش در خیابان سارنچه سخنرانی و این حکم را به شدیدترین شکل محکوم کرد. در میان گروه‌های سیاسی هم موج انتقاد‌ها گسترده بود. از علی باباجان و احمد داود اوغلو که روزگاری دست چپ و راست اردوغان بودند تا روزنامه‌های نزدیک دولت که این حکم را رویه خطرناک برای روند دموکراسی ترکیه دانسته اند. برخی از تحلیلگران درون حزب حاکم هم با هشدار نسبت به افزایش محبوبیت امام اوغلو پس از این محکومیت به خاطرات سیاسی سه دهه قبل رجوع می‌کنند.
ـ در اواخر دهه ۹۰ میلادی چند ماه پس از انحلال دولت اسلامی رفاه با حکم دادگاه یک پرونده قضایی بر علیه شهردار استانبول تشکیل شد. رجب طیب اردوغان جوان که پس از دهه‌ها سکان شهر را از مخالفان پس گرفته بود به اتهام شعرخوانی در یک جلسه به نقض اصول سکولاریسم متهم و به دادگاه فرا خوانده شد. چند ماه بعد هم در یک پرونده کاملا سیاسی و جهت‌دار به هفت ماه زندان و محرومیت سیاسی محکوم شد. حکمی که بعد‌ها از آن به عنوان سکوی پرش اردوغان در سیاست یاد می‌شود. به نظر ترکیه در حال تکرار یک تجربه تاریخی در جهت معکوس است.
رهبران کشور در یک دو راهی مهم ایستاده‌اند. احترام به صندوق آراء بعنوان فصل‌الخطاب دعوا‌های سیاسی یا توسل به سیاست حذف و الگوبرداری از همسایگان شمال و جنوب؟!
ماندن در بن بست دیکتاتور‌های خاورمیانه یا حرکت در جهت خواست عمومی اکثریت شهروندان...
*روزنامه‌نگار و کارشناس مسائل ترکیه