آنچه در زمینه آشکار و پنهان سفر الأحمر به قطر و ملاقات وی با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر وجود دارد بازی دو طرفه‌ای است که هر دو طرف با مقاصد و نیات سیاسی به دنبال کسب منافع از یمن در آینده هستند. به بیان جامع‌تر اینکه، این سفر و دیدار دوجانبه بیش از آنکه با هدف بازدید و شرکت در افتتاحیه رسمی مراسمات جام جهانی ۲۰۲۲ قطر و تشکر از حمایت‌های قطر از سوی دولت مستعفی باشد با هدف مهم تری در قالب اهداف سیاسی برای آینده فعالیت ها، نقش و جایگاه‌ها در یمن اتفاق افتاده است.
دیدارنیوز ـ مصطفی مطهری*: در روز‌های گذشته «علی محسن الأحمر» نایب منصور هادی رئیس دولت مستعفی یمن برای شرکت در افتتاحیه رسمی مراسم‌های مرتبط با جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، به دوحه سفر کرد و به دیدار شیخ تمیم بن حمد آل ثانی رفت؛ وی در این دیدار، از حمایت‌های قطر نسبت به دولت هادی تشکر و درباره مسائل یمن و منطقه به تبادل نظر پرداخت و ضمن تحویل نامه منصور هادی به امیر قطر، برای موفقیت قطر در برگزاری مسابقات جام جهانی و تیم ملی این کشور آرزوی موفقیت کرد.
تحلیل این رویداد از دو منظر باید مورد توجه قرار گیرد؛ این دو منظر عبارتند از، نگاه قطر به بحران یمن و تلاش برای کسب جایگاهی مهم در این کشور و مطرح شدن آن به عنوان یک بازیگر تأثیرگذار در یمن و دوم نقش آفرینی علی محسن الأحمر به عنوان قائم مقام و نایب عبدربه منصور هادی رئیس ریاض نشین دولت مستعفی.
۱- در ارتباط با قطر باید این نکته را خاطر نشان کرد که دوحه با توجه به فراهم شدن بستر‌های کنش گری در یمن بعد از عادی سازی روابط با سعودی پس از نشست سران شورای همکاری خلیج فارس در العُلاء در سال ۲۰۲۰، اکنون زمینه‌های فیزیکی جهت حضور در یمن را میسر می‌بیند. مضافاً اینکه نباید فراموش کرد نقشی که بر حسب گمانه زنی‌ها برای آینده ژنرال بانفوذ یمنی محسن الأحمر در نظر گرفته شده است موجب شده تا دوحه روند برقراری روابط با الأحمر را به عنوان یک شخصیت سیاسی در پیش بگیرد.
در واقع اگر بر اساس گمانه زنی‌ها محسن الأحمر بتواند با کنار زدن عبدربه منصور هادی ریاست دولت مستعفی را بر عهده بگیرد و در نبرد جانشینی با «احمد علی صالح» فرزند رئیس جمهور مخلوع یمن «علی عبدالله صالح» پیروز میدان شود، قطر از رهگذر دیدار‌ها و نشست‌های دوجانبه مذکور خواهد توانست نقش‌های سیاسی – میدانی را در یمن برای خود تعریف کرده و بدست بیاورد. از این رو این سفر بیش از آنکه یک سفر در قالب نمایندگی سیاسی دولت مستعفی در رأس نایب منصور هادی باشد یک سفر و ملاقات با چاشنی رهیافت گرایانه‌ای از تضمین گرفتن‌های دوطرف جهت حمایت از یکدیگر در صورت تغییر شرایط می‌باشد.
۲- شِق دوم این ماجرا، متوجه بازیگری سیاسی – میدانی ژنرال علی محسن الأحمر می‌باشد. در حقیقت محسن الأحمر با توجه به سابقه حضور در صحنه سیاسی – مدیریتی یمن از زمان علی عبدالله صالح تاکنون، بواسطه تجربه اش با شرایط و اتفاقاتی که ممکن است به تغییر شرایط بیانجامد به خوبی آشنا است. بطوریکه الأحمر براساس برآورد‌های میدانی خود از شرایط متزلزل منصورهادی و عدم تمایل حامیان منطقه‌ای و بین المللی از وی جهت ماندن در قدرت، تلاش دارد با مدیریت شرایط آنچه را که درباره وی در قالب حدس و گمان مطرح می‌شود به واقعیت نزدیک کند و به آن‌ها جامه عمل عینی بپوشاند. از این رو درصدد است با تقویت روابط دیپلماتیک خود در شکل سفر‌های سیاسی به کشور‌های عربی، اولاً چهره‌ای شناخته شده در عرصه سیاسی را از خود نشان دهد و خود را به عنوان یک چهره فعال یمنی به همه تحمیل کرده و بقبولاند.
ثانیاً با این قبیل اقدامات درصدد است جایگاهی بین المللی را برای خود دست و پا کند و از موقعیت محلی یا ملی که در یمن دارد خارج شود و در صدر رسانه‌های منطقه‌ای و بین المللی قرار گیرد. ثالثاً اینکه ژنرال الأحمر با اقدامات مذکور که مطمئناً در آینده بیشتر از آن خواهیم شنید سعی دارد رقبای دیگر را مرعوب خود کند و به بازیگران موجود در میدان یمن نشان دهد که دیگر افراد در نظر گرفته شده جهت جانشینی منصور هادی در حد و اندازه‌های وی نیستند و نخواهند بود؛ و بالاخره اینکه الأحمر با تشدید فعالیت‌های سیاسی – دیپلماتیک خود که با هدف یارگیری و نمایش چهره‌ای قدرتمند از خود انجام می‌گیرد، هم برای بازیگران منطقه‌ای – بین المللی همسو با عدن خط و نشان می‌کشد که باید به وی اعتماد کنند و تنها وی گزینه نهایی آن باشد، هم از این طریق برای دیگر رقبایش خط و نشان می‌کشد که توان رویارویی با وی را ندارند. به بیان روشن‌تر الأحمر با این رویکرد تلاش دارد به همه نشان دهد که در صورت عدم انتخاب وی، همه باید هزینه‌های آن را بپردازند و برای او فرقی نمی‌کند که در این روند چه کسی یا کسانی متضرر می‌شوند.
جمع بندی این گفتار این خواهد بود که آنچه در زمینه آشکار و پنهان سفر الأحمر به قطر و ملاقات وی با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر وجود دارد بازی دو طرفه‌ای است که هر دو طرف با مقاصد و نیات سیاسی به دنبال کسب منافع از یمن در آینده می‌باشند. به بیان جامع‌تر اینکه، این سفر و دیدار دوجانبه بیش از آنکه با هدف بازدید و شرکت در افتتاحیه رسمی مراسمات جام جهانی ۲۰۲۲ قطر و تشکر از حمایت‌های قطر از سوی دولت مستعفی باشد با هدف مهم تری در قالب اهداف سیاسی برای آینده فعالیت‌ها، نقش و جایگاه‌ها در یمن اتفاق افتاده است. در واقع با توجه به موقعیت دولت مستعفی در مختصات جنوب یمن این سفر در معنی و مصداق واقعی آن سفری سیاسی با رویکرد معامله و مبادله قدرت – جایگاه رخ داده است.
*کارشناس مسائل شبه جزیره عربستان