دیدارنیوز: کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان این که «تجربه نشان داده که سیاست خارجی مبتنی بر ایجاد اهرم فشار، کارآمدی محدودی دارد و معمولاً طرف مقابل را به ایجاد اهرم فشار متقابل ترغیب می‌کند»، تصریح کرد: این روند می‌تواند ما را وارد چرخه‌ای بی‌پایان از تهدید‌ها و فشار‌ها کند و در نهایت موقعیت ایران در عرصه بین‌المللی را تضعیف کند.
«علی نصری» کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌و‌گو با ایسنا در پاسخ به این سوال که با توجه به اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه به نظر شما در حال حاضر دستگاه دیپلماسی چه اقدامی باید انجام دهد که آثار روانی این موضوع در حوزه دیپلماتیک و تا حدودی اقتصادی را بی‌اثر کند؟ گفت: دستگاه دیپلماسی تاکنون مواضع قاطع و خوبی در قبال اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی اتخاذ کرده است. اروپا با عدم پایبندی به تعهدات خود در چارچوب برجام و حمایت از حملات آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران، جایگاه خود را به عنوان یک مشارکت‌کننده در برجام از دست داده و طبیعتاً نمی‌تواند از سازوکار‌های حل اختلاف این توافق، صرفاً برای مقاصد سیاسی و با سوءنیت استفاده کند.
وی افزود: تبیین این موضع برحق ایران در عرصه بین‌الملل و برای افکار عمومی داخلی، موجب انسجام ملی می‌شود و تبعات روانی و اقتصادی اقدام اروپا را کاهش می‌دهد یا قابل تحمل‌تر می‌کند. در کنار اقدامات سیاسی و حقوقی دستگاه دیپلماسی، همراهی نهاد‌های اقتصادی و رسانه‌های داخلی برای حفظ ثبات بازار و اعتماد عمومی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
دستگاه دیپلماسی باید از فرصت ۳۰ روزه برای آغاز گفت‌وگوهای جدید بهره ببرد
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطر نشان کرد: همزمان، دستگاه دیپلماسی باید از فرصت ۳۰ روزه برای آغاز گفت‌وگوهای جدید بهره ببرد، هم با اروپا و هم با آمریکا. البته این گفت‌و‌گو‌ها باید در چارچوب ابتکار عمل ایران و با بهره‌گیری از روابط استراتژیک با شرکای همسو مانند چین و روسیه، همکاری با همسایگان منطقه‌ای، و پیگیری مسیر‌های حقوقی برای تبیین مشروعیت اقدامات خود و مشروعیت‌زدایی از اقدام اروپا پیش برود.
وی تاکید کرد: مشاهده فعالیت و ابتکار عمل دیپلماسی، التهاب و نگرانی در جامعه را کاهش می‌دهد.
اقتصاد ایران تا حد قابل توجهی خود را با شرایط تحریم تطبیق داده است
نصری در پاسخ به این سوال که برخی معتقد هستند که «در مورد اثرات فعال‌سازی این مکانیسم از سوی دولت و وزارت خارجه کوچک‌نمایی شده است نظر شما در این ارتباط چیست؟» خاطر نشان کرد: اقتصاد ایران در سال‌های اخیر، به دلیل تحریم‌های گسترده آمریکا و عدم پایبندی اروپا به تعهدات برجام، تا حد قابل توجهی خود را با شرایط تحریم تطبیق داده است. با این حال، بازگشت تحریم‌های سازمان ملل تحت فصل هفتم منشور، می‌تواند فشار‌های سیاسی و اقتصادی جدیدی ایجاد کند. در سیاست خارجی، هدف صرفاً بقا در شرایط تحریم نیست، بلکه قرار گرفتن کشور در مسیر توسعه، پیشرفت و شکوفایی است.
وی ادامه داد: بنابراین، همزمان با تلاش برای حفظ آرامش روانی جامعه و جلوگیری از نوسانات بازار، باید به اهمیت آثار تحریم‌های سازمان ملل و تبعات اقتصادی و سیاسی آن توجه دقیق شود.
خروج از پیمان ان‌پی‌تی وضعیت را پیچیده‌تر خواهد کرد
نصری با بیان این‌که «در واقع، ایجاد تعادل میان حفظ آرامش داخلی و مدیریت تهدیدات خارجی، راه عبور از این مرحله است» در پاسخ به این سوال که «به نظر شما بهترین پاسخ ایران به این فشار‌ها چه می‌تواند باشد؟ برخی موضوع خروج ایران از ان‌پی‌تی را مطرح می‌کنند، نظر شما در این ارتباط چیست؟ آیا اقدام تقابلی صرف می‌تواند تامین‌کننده نیاز‌های ایران باشد؟» اظهار کرد: خروج از پیمان ان‌پی‌تی به عنوان ابزاری برای ایجاد اهرم فشار، وضعیت را پیچیده‌تر خواهد کرد و تضمینی برای تامین منافع ایران ندارد.
وی ادامه داد: تجربه نشان داده که سیاست خارجی مبتنی بر ایجاد اهرم فشار، کارآمدی محدودی دارد و معمولاً طرف مقابل را به ایجاد اهرم فشار متقابل ترغیب می‌کند؛ این روند می‌تواند ما را وارد چرخه‌ای بی‌پایان از تهدید‌ها و فشار‌ها کند و در نهایت موقعیت ایران در عرصه بین‌المللی را تضعیف نماید.
راهبرد مؤثرتر، بازگرداندن جایگاه و نقش فعال ایران در منطقه و عرصه بین‌الملل است
نصری با بیان این که استفاده بیش از حد از رویکرد «اهرم‌سازی» برای حل مشکلات، اقتدار ما را در عرصه بین‌الملل به تدریج کم می‌کند و جایگاه و اثرگذاری‌مان را تنزل می‌بخشد، خاطر نشان کرد: راهبرد مؤثرتر، بازگرداندن جایگاه و نقش فعال ایران در منطقه و عرصه بین‌الملل است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل تاکید کرد: ایران باید با به‌دست‌گیری ابتکار عمل و ارائه طرح‌ها و نقشه‌های مذاکره، جریان روابط بین‌الملل را در جهت منافع خود کل دهد، نه صرفاً در موقعیت واکنشی قرار گیرد. به عبارت دیگر، تمرکز ما باید بر رهبری (leadership)، ارائه راهکار‌های سازنده و هدایت مسیر مذاکرات باشد تا مجدداً جایگاه مؤثر و معناداری در صحنه جهانی برای ایران تثبیت شود. البته این راه نیازمند عزم ملی، تصمیم اساسی برای بازتعریف جایگاه خود در ساختار بین‌المللی، انسجام داخلی در دیدگاه‌ها و عملکرد‌ها و حمایت همه‌جانبه تمام نهاد‌ها از دستگاه دیپلماسی کشور است.
