طبق گزارش رویترز، یک مقام ارشد ایرانی درباره مذاکرات ایران و آمریکا میگوید: اساسا مذاکرات در حال شکلگیری به «برجام ۲» با برخی افزودههاست که به ترامپ اجازه میدهد آن را پیروزی نشان دهد، در حالی که ایران همچنان حق غنیسازی خود را حفظ میکند.
دیدارنیوز: رسانه انگلیسی رویترز، روز گذشته روایتی از محتوای مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا را منتشر کرد.
روایتی که هسته اصلی آن این بود: مذاکرات آغاز شده در عمان بر اساس چارچوب برجام پیش میرود. روایت رویترز احتمالاً اشارهای به همان تاکید چندباره وزیر امور خارجه و دستگاه دیپلماسی ایران دارد؛ مبنی بر این که صرفاً میتوان بر اساس فرمول برجام پیش رفت؛ فرمولی که اعتمادسازی درباره برنامه صلحآمیز هستهای ایران را در مقابل رفع تحریمها ارائه میکند.
به نقل از هممیهن، رویترز نوشت: «ایران و آمریکا در حال بحث درباره پیشنهاداتی در چارچوب اولیهای هستند که هسته اصلی آن، توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است و برچیده شدن غنیسازی و بحث درباره برنامه موشکی ایران در آن مطرح نیست.» این خبرگزاری به نقل از هشت منبع مطلع مدعی شد که در حال حاضر «این گفتوگوها بر پایه کسب امتیازات کلیدی متمرکز شده، مانع دستیابی ایران به بمب هستهای میشود.» گزارش رویترز در بخش دیگری نوشت که نخستوزیر اسرائیل ۲۴ ساعت قبل از کنفرانس مطبوعاتی مشترک با ترامپ از موضوع مذاکره ایران و آمریکا مطلع شد.
این خبرگزاری انگلیسی همچنین به نقل از هشت منبع مذکور نوشت که چارچوب مذاکرات ایران و آمریکا همان مذاکرات برجام است: «توافق احتمالی تفاوت چشمگیری با توافق هستهای سال ۲۰۱۵ نخواهد داشت، اما مدت آن به ۲۵ سال تمدید میشود، سازوکارهای نظارتی تشدید میشود و مقررات موسوم به «غروب آفتاب» گسترش مییابند که بخشهایی از برنامه هستهای ایران را متوقف میکنند، اما به طور کامل از بین نمیبرند.»
به گفته این منابع، ایران بر اساس مفاد مطرح شده، اندازه ذخایر و انواع سانتریفیوژها را محدود کرده و ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود را تحت نظارت بیسابقه آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) رقیق، صادر یا مهروموم میکند. تمام این اقدامات در ازای لغو قابل توجه تحریمها انجام میشود. رویترز نوشت: «وزارت خارجه آمریکا، وزارت امور خارجه ایران و دفتر نتانیاهو به درخواستها برای اظهارنظر پاسخ ندادند.»
بحث بر سر غنیسازی
گزارش رویترز همچنین به خط قرمزهای دو طرف نیز پرداخته است: «چندین خط قرمز در حال ظهور است که مذاکرهکنندگان برای رسیدن به توافق و جلوگیری از اقدامات نظامی آینده باید از آن عبور کنند. مهمترین مسئله، توانایی ایران در غنیسازی اورانیوم است. آمریکا و اسرائیل میگویند این فرآیند باید کاملاً متوقف شود تا ایران برای تامین اورانیوم نیروگاه هستهای بوشهر که تنها راکتور فعلی ایران در سواحل خلیج فارس است، به واردات وابسته باشد. نتانیاهو خواستار «توقف کامل غنیسازی» و توافقی بر اساس «مدل لیبی» است که زیرساختهای هستهای ایران را از بین ببرد.
با وجود اینکه ایران تاکید کرده حق غنیسازی ایران غیرقابل مذاکره است، رویترز مدعی شده سه مقام ایرانی گفتند اندازه ذخایر اورانیوم، ارسال آن به خارج و تعداد سانتریفیوژها مورد بحث قرار دارد. بر اساس پیشنهادهای مطرحشده در مذاکرات آوریل، ایران غنیسازی را مطابق برجام به ۳/۶۷ درصد محدود میکند. منابع ایرانی همچنین گفتند تهران برای دسترسی گستردهتر آژانس به تاسیسات هستهای خود تمایل نشان داده است. این منابع مطلع گفتند، پیشنهادهای مطرحشده خواستار نابودی کامل زیرساختهای هستهای ایران نیستند که مورد نظر اسرائیل و برخی مقامهای آمریکایی نیست، بلکه محدودیتهای دائمی بر غنیسازی اورانیوم اعمال میکنند تا مانع «دسترسی سریع» به سلاح هستهای شوند.»
رویترز همچنین مدعی شد: «یکی از مقامهای امنیتی ارشد ایران به رویترز گفته مورد دیگری که امکان سازش بر سر آن وجود دارد، شامل حفظ حداقل غنیسازی با ۵ هزار سانتریفیوژ و واردات اورانیوم غنیشده باقیمانده، احتمالاً از روسیه باشد. سه مقام ایرانی مذکور گفتند تهران در ازای محدودیتهای غنیسازی، تضمینهای محکمی میخواهد که ترامپ بار دیگر یک توافق هستهای را ترک نکند. این منابع افزودند کاهش ذخایر اورانیوم غنیسازی شده به زیر سطح توافق شده در برجام، یکی از خطوط قرمز ایران است.»
یک منبع منطقهای نزدیک به تهران گفت بحث فعلی بر سر ذخایر اورانیوم ایران این است که آیا «بخشی رقیقشده از آن در کشور نگهداری شده و بخشی دیگر احتمالاً به روسیه ارسال شود». طبق ادعای این منبع، ایران حتی پیشنهاد فروش اورانیوم غنیسازی شده به آمریکا را مطرح کرده است. این گزارش میافزاید یک مقام ارشد ایرانی گفت: اساساً مذاکرات در حال شکلگیری به «برجام ۲» با برخی افزودههاست که به ترامپ اجازه میدهد آن را پیروزی نشان دهد، در حالی که ایران همچنان حق غنیسازی خود را حفظ میکند.
مسئله دیگر برنامه ساخت موشکهای بالستیک ایران است. آمریکا و اسرائیل میگویند ایران باید تولید موشک را متوقف کند. ایران مخالف آن است و گفته حق دفاع را برای خود محفوظ میداند. یک مقام ایرانی پیشتر به رویترز گفته بود تهران فراتر از الزامات برجام نخواهد رفت. یک مقام امنیتی منطقهای گفت که واشنگتن اصرار دارد برنامه موشکی در مذاکرات گنجانده شود، اما ایران هرگونه بحث در این باره را رد میکند.
