حسین نقاشی: بعد از انقلاب، استقلال و آزادی آکادمیک دانشگاه‌ها حفظ نشد/ دروغ نمی‌گویم، به آینده امید ندارم

دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: نقش دانشگاه‌ها در تحولات اجتماعی، موضوعی سیاسی اجتماعی است که شاید کمتر به آن پرداخته شده در حالیکه در طول دهه‌های گذشته، دانشگاه‌ها و دانشجویان نقش مهمی در بروز و هدایت تحولات اجتماعی داشتند که شاید بتوان ماجرای سال ۸۸ را نمونه بارز این نقش مثال زد.

این موضوع بهانه‌ای شد تا با حسین نقاشی، فعال دانشجویی سابق و کنشگر سیاسی به گفت‌وگو بنشینم.

ویدیو این گفت‌وگو را می‌توانید اینجا، کانال یوتیوب و آپارات ببینید.

در ابتدای این گفت‌وگو از حسین نقاشی پرسیدم که معنای فعال دانشجویی چیست و او این چنین پاسخ داد: که من با این سوال به دوران دانشجویی و نهاد‌های دانشجویی که در دولت آقای خاتمی و دوره اول احمدی نژاد برگشتم. فعال دانشجویی فقط با هدف درس خواندن به دانشگاه‌ها نمی‌آید بلکه برای کسب اطلاعات و تجربه‌های بیشتر برای آینده خود به دانشگاه آمده، شاید در سال‌های اخیر محدودیت‌ها باعث شده که دیگر فعالیت دانشجویی به معنای دهه ۷۰ و ۸۰ نباشد، اما ممکن است برخی معتقد باشند که دانشجو فقط برای درس خواندن به دانشگاه می‌رود، اما من معتقدم که علم آموزی یک بال و بال دیگر آن تجربه زندگی اجتماعی است.

او می‌گوید: یک بخش عمده‌ای از فعالیت دانشجویی چه در گذشته و چه در یک دهه اخیر بیشتر حول ماجرا‌های سیاسی شکل می‌گرفت هر چند که فعالیت‌های فرهنگی هم به شکل‌های مختلف برگزار می‌شد و همه این‌ها فعال دانشجویی بودند، اما تشکل‌ها بیشتر به سمت سیاسی می‌رفت.

نقاشی می‌افزاید: در دهه ۷۰ و ۸۰ فضای دانشگاه سیاسی بود و این فضا را به جامعه منتقل می‌کرد و در انتخابات دوره دوم مجلس لیستی را ارائه داده و حمایت شد و نقش تشکل‌ها بسیار مهم بود، اما به مرور و به دلیل فشار‌های سیاسی به ویژه در دوره اول دولت احمدی نژاد که تفکر احمدی نژادی سیطره پیدا کرد، فعالیت تشکل‌ها کمرنگ‌تر شد.

این کنشگر سیاسی با بیان اینکه در دهه ۷۰ و ۸۰ فضای دانشگاه سیاسی‌تر بود، افزود: حتی دانشگاه تصویر خودش را از فضای سیاسی کشور به جامعه منتقل می‌کرد. دفتر تحکیم وحدت به عنوان اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان چه در دهه ۶۰ به عنوان مثال، در انتخابات دوره دوم مجلس لیستی را به همراه برخی تشکل‌های سیاسی چپ آن زمان می‌داد و از برخی کاندیدا‌ها حمایت می‌کرد.

حسین نقاشی معتقد است که دانشگاه در یک برهه‌هایی به سال‌های ابتدایی انقلاب تنه می‌زد و آن آزادی و فضایی که یکی دو سال اول انقلاب وجود داشت، گا‌ها در برخی از سال‌های دوران محمد خاتمی و اوایل دوره محمود احمدی‌نژاد در دانشگاه تهران تجربه کردیم و این واقعا به بالندگی هرچه بیشتر فضای دانشجویی کمک زیادی کرد.

او در پاسخ به پرسشی درباره مهاجرت در ایران و آمار‌های نگران‌کننده از مهاجرت دانشجویان گفت: پدیده مهاجرت از ابتدای دهه ۶۰ آغاز شد و بسیاری از آزادی‌ها در سطح سیاسی و فرهنگی و اجتماعی، محدودیت‌هایی را در آن شاهد بودیم و این پدیده از همان سال‌ها شروع شد. حتی به دانشگاهیان هم ختم نمی‌شد؛ مثلا محدودیت‌های عرصه فرهنگی باعث شد برخی از موزیسین‌های مطرح ما از جمله محمدرضا لطفی و حسین علیزاده جلای وطن کنند. این پدیده برابری می‌کند با اینکه چقدر در داخل فضای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و فضای اقتصادی نا امن و ناهموار باشد. هرچقدر بسته‌تر و فشار‌ها بر فعالان فرهنگی و اجتماعی و سیاسی و وضعیت اقتصادی و معیشتی تنگ‌تر باشد، طبیعتا افراد بیشتری حس می‌کنند که جای ماندن نیست.