دفاع مدیران جوان وزارت کار از جوانگرایی در دولت!

دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: آیا اجرای قانون منع به کارگیری بازنشستگان، منجر به جوانگرایی شده است؟ این سوالی است که پس از اجرایی شدن قانون مذکور، اذهان بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده است. اینکه آیا این قانون منجر به روی کار آمدن جوانان متخصص در مناصب دولتی شده است یا به نحوی دیگر، رویه سابق ادامه یافته است. در واقع این قانون در ظاهر مقابله با به کارگیری بازنشستگان در پست‌های دولتی است و در باطن، فراهم کننده شرایط جوانگرایی، اما سوال مهم دیگر این است که اگر قرار بر جوانگرایی هم باشد جوانانی که منصوب می‌شوند براساس چه معیارهایی باید باشد؟

رانت، پارتی و فامیل بازی لغاتی است که بارها در امور مختلف کشور با آن روبه رو شده‌ایم و افراد زیادی از این واژه ها استفاده می کنند. در جوان شدن مدیران دولت و دیگر ارگان‎های حکومتی نیز هر از گاهی شاهد استفاده از این لغات در انتصاب‎ها هستیم. با اجرایی شدن طرح جوانگرایی، بسیاری از نخبگان کشور خوشحال شدند که قرار است ارگان‎های حکومتی دست به یک رویکرد جدید بزنند؛ اما حتی در این امر خوب نیز شاهد برخی عملکردهای ناصواب هستیم.

دیدارنیوز که بررسی جوانگرایی در  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را آغاز نموده است و تاکنون دو بخش از آن را با عناوین انتصاب مدیران جوان در وزارت کار بر مبنای ابهام!  و رقابت شدید میان جوانگرایی در وزارت کار و معضل زیرساخت‌ها! را منتشر ساخته است، در بخش سوم از این پرونده به سراغ دو تن از مدیران جوان وزارت کار رفته است و با آن ها در موضوع جوانگرایی در بدنه مدیریت کشور به گفت‎وگو پرداخته است.

جوانگرایی؛ یکی از الزامات تغییر نیروهای سیستمی در جمهوری اسلامی

پیام برازجانی دستیار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در خصوص ضرورت جوانگرایی در بدنه مدیریتی کشور به دیدارنیوز گفت: «من نمی‌توانم بگویم در این ۴۰ سال، نتیجه عملکرد دولت جمهوری اسلامی بد بوده است، ولی به هر حال در بعضی حوزه‌ها راضی کننده نبوده است. یکی از راه‌هایی که می‎توان این حوزه‌ها را تغییر داد و به سمت بهتر شدن برد، جوانگرایی است. الزاماً در همه موارد جوانگرایی راهگشا نیست، ولی جوانگرایی یکی از الزامات تغییر نیرو‌های سیستمی در جمهوری اسلامی است، برای اینکه این افراد به روزتر هستند ولی این مقداری که انجام شده است کفایت نمی‎کند و باید در سطح وسیع تر و به شکل سازمان یافته‌تری از ظرفیت جوان‎ها استفاده شود».

وی در ادامه گفت: «هر کسی سعی می‌کند کار خود را به بهترین نحو انجام بدهد. جوانگرایی یکی از کار‌هایی است که وزرا در دولت انجام می‌دهند و حتما مدعی هستند که به بهترین نحو این کار را انجام می‌دهند. در این رابطه ممکن است حاشیه‌هایی به وجود آید و این کار منتقدانی داشته باشد. اما بعید می‎دانم در اصل این موضوع، اختلاف نظری باشد. در اینکه این جوانگرایی‌ها بر مبنای شایسته سالاری بوده است یا رانت، طبیعتاً این قضاوت را کسانی که در آن حوزه کارشناس هستند، باید انجام دهند. از سوی دیگر، در حوزه جوانگرایی هنوز قدم‌های خیلی بزرگی برداشته نشده، اما این اندک قدم‌هایی که برداشته شده قابل دفاع است».

برازجانی در خصوص جوانگرایی در وزارت کار بیان کرد: «جوانگرایی در وزارت کار خیلی جدی گرفته شده است. آقای شریعتمداری به عنوان وزیر کار جدی‌ترین مواجهه را با جوانگرایی در دولت داشته است. در ستاد وزارتخانه ۵ نفر متولد دهه ۶۰ داریم؛ در مدیران اصلی که در کنار آقای شریعتمداری فعالیت می‎کنند، اعم از معاون وزیر و دستیار و رئیس مرکز، جوانگرایی صورت گرفته است. در هئیت مدیره‌های زیر مجموعه و بخش‌های اقتصادی مثل شستا و صندوق بازنشستگی توانسته‌ایم ده سال میانگین سن مدیریتی را کاهش دهیم. حتماً این انتخاب‌ها بر معیار شایسته سالاری است. همه سعی خود را می‌کنند که هر کاری را دقیق انجام دهند. جوانانی که هستند خوب هم کار می‎کنند. نسبت به گذشته مسیر روبه جلو است و طبیعتاً نشان از انتخاب‌های درست دارد. اما در بحث جوانگرایی همه تمرکز روی دولت است، مثلاً چرا در انتخابات مجلس شورای اسلامی توقع حضور جوانان نیست؟ الان شما می‌بینید رهبری هم در انتصابات جدیدشان از افراد جوان بیشتر استفاده کرده‌اند. اتاق‌های تعاون، NGOها، اتاق‌های بازرگانی و اصناف در حوزه جوانگرایی اگر ورود کنند شاید حتی بتوانند مؤثر‌تر از دولت مدیریت کنند، برای اینکه سطح دربرگیری اجتماعی آن‌ها بسیار بالاتر است».

وی در مورد چرایی عدم اعلام فراخوان برای انتصاب مدیران جوان در دولت گفت: «مگر برای انتخاب دیگر معاون وزیر‌ها فراخوان صورت می‎‌گیرد؟ همانطور که انتخاب وزیر، حق رئیس جمهور است، انتخاب معاونین هم حق وزیر است. وزیر می‌خواهد برنامه کاریش را براساس افراد و توانایی آن‌ها انجام بدهد. فراخوان بسیار خوب است، من اصلا کارآمدی بخش فراخوان را رد نمی‌کنم اما شغل‌هایی که مسئولیت‌های انحصاری به عهده می‌گیرند، مثل معاونین وزیر شاید با فراخوان به نتیجه‌ای که لازم است، نرسد. به جز توانایی و شناخت، فاکتور‌های بسیاری برای انتخاب معاونین وزیر مهم است یا مدیرانی که در سطح بالای وزارتخانه فعالیت می‌کنند. رسانه‌ها باید ملاک‌هایی که لازم است را بررسی کنند، به جای اینکه مسئولین را در حوزه جوانگرایی محدود کنند و سپس انتخاب آن‌ها را به محک آزمون بگذارند. مثلاً ببینند آقای برازجانی برای کاری که انتخاب شده است آیا توانایی لازم را دارد؟ آیا سابقه لازم برای به دست آوردن پست مورد نظر را دارد یا نه؟»

دستیار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پایان بیان کرد: «یک نکته دیگری که در حوزه جوانگرایی وجود دارد این است که اگر در بحث سابقه و رزومه، خیلی سخت گیری صورت گیرد، شاید خیلی از پست‌ها به جوانان نرسد. جوانگرایی در حوزه اجرا با ریسک مواجه است و چند وزیر این ریسک را پذیرفتند و باید آن‌ها را تشویق کنیم و به آن‌ها کمک کنیم که ریسک‌ها یا اشتباهات کمتر بشود ولی بهترین کار این است که کارشناسان نظر بدهند که عملکرد این جوانان در پست‌هایی که حضور دارند موثر و خوب بوده یا نبوده است».

شفافیت؛ نتیجه جوانگرایی

محمدجعفر کبیری معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در گفتگو با دیدارنیوز به مزایای جوان شدن مدیران کشور اشاره کرد و گفت: «جوانترهایی که آمده‌اند عموماً به بحث توسعه شفافیت، خودشان را ملزم می‌دانند. همچنین در هر حوزه‌ای که جوانگرایی رخ داده، توسعه شفافیت با سرعت بیشتری شکل گرفته و  دنبال شده است».

جوانترین معاون وزیر در ادامه بیان کرد: «از زمان تصدی وزارت کار توسط آقای شریعتمداری، ایشان در انتصاب‌هایی که مربوط به خودشان بود جوانگرایی را انجام دادند و در شورای معاونین وزارت تعاون، میانگین سنی کاهش پیدا کرد. به همین دلیل وعده‌ای که وزیر در زمان رأی اعتمادشان اعلام کرده بودند در سطح شورای معاونین محقق شد. همچنین ایشان دستور فرمودند که از ظرفیت جوانانی که از درون سیستم هستند، افرادی که کارکرد بالایی دارند و تخصص لازم را دارند با اولویت جوانان متخصص و متعهد و زنان استفاده بشود. این اتفاق ها نماینگر تغییراتی است. در معاونت امور تعاون، در صندوق بیمه عشایر و دیگر بخش‌ها تغییراتی رخ داده و به نسبت، سن‌ها کاهش پیدا کرده است و فکر می کنم در مجموعه‎ها این انگیزه و روحیه جوانی، به سرعت یافتن پیشرفت کارها کمک کرده است».

وی اظهار کرد: «انتصابات داخلی هر سازمانی دست خود آنها است. در مجموعه کلانی مثل وزارتخانه گزارش‌گیری می شود ولی بعضی‌ها که حوزه ستادی هستند، عموماً از داخل سیستم انتخاب می‌شوند. در واقع ستاد یک وزارتخانه، توسط یک شناختی که شکل می‎‌گیرد و با افراد مصاحبه می‌کند و توانمندی آنها از طرق مختلف بررسی می‌شود، انتخاب می‎کند. در حقیقت یک نظام، شایسته سالاری و البته تعهد افراد به توسعه بهره‌وری و شفافیت با استفاده از ظرفیت جوانان و زنان ـ با رویکرد تخصصی ـ را دنبال می‌کند و طبیعتاً اولویت با افرادی است که در ستاد وزارتخانه و از داخل وزارتخانه هستند. یعنی تنها کسانی می‌توانند استفاده بشوند که کد استخدامی دارند و از قبل در سیستم بودند اما کسانی هستند که در سیستم، خودشان را اثبات کرده‎اند لذا در اولویت انتصاب قرار می‌گیرند».

کبیری در پایان گفت: « اگر اول کار می‌گفتیم جوانگرایی می‌تواند در وزارتخانه تغییر مثبت ایجاد بکند یک حرف بیشتر نبود اما امروز می‌توانید بررسی کنید در حوزه های مختلفی که جوانترها آمدند، نه تنها کار مثبت گذشتگان را با سرعت بیشتری تکمیل کردند، بلکه خلاقیت‌های نوینی برای حل مشکلات بخش خودشان با تمام محدودیت‌هایی که بر کشور حاکم است، به خرج دادند. محدودیت‌ها باعث نشده است که جوانترها کار را زمین بگذارند و همانطور که گفتم سرعت در توفیق عموم کارها افزایش پیدا کرده است. البته این در کنار مشورت گرفتن از عزیزانی است که در گذشته حضور داشتند، ولی این انگیزه و خلاقیت و انرژی جوانی به کار، سرعت بیشتری داده است».