جوانگرایی در وزارت صمت؛ عملی یا آرمانی؟

 

در ادامه بررسی وضعیت جوانگرایی در وزارتخانه‌ها و در مرحله سوم، این بار به سراغ وزارت صنعت، معدن و تجارت رفتیم تا کم و کیف به کار گیری جوانان در این وزارت خانه را بررسی کنیم. این واکاوی نیز همانند بررسی وضعیت جوانگرایی در وزارت نفت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام شده و البته در سه بخش به مخاطبان ارائه می‌شود.

عبدالله رضیان نماینده مردم قائمشهر در مجلس شورای اسلامی در مورد جوانگرایی در وزارت صمت گفت: آقای وزیر کسی را می‌آورد که مورد اعتماد خودش باشد. حال اینکه از کدام نوع اعم از رانت و پارتی یا شایستگی و لیاقت این استخدام‌ها صورت گرفته است، باید عملکرد آن‌ها مشخص بکند و مشخص شود چقدر توانمندی در نیرو‌هایی که معرفی شدند وجود دارد.

 

وی افزود: با توجه به شرایطی که در کشور داریم و مشکلاتی که در بخش صنعت وجود دارد در مجموع من عملکرد آقای رحمانی را تا حدودی قبول دارم. به دلیل شرایط نقدینگی، در بخش تولید بسیار شرایط سختی به وجود آمده است. امروز یکی از بزرگترین مشکلات تولیدکنندگان شرایط نقدینگی در فضای صنعتی است. فلذا در مجموع جوانانی که آورده شده به اعتقادم با توجه به پیرانی که هستند، بهتر عمل می‌کنند. این جوانان شاید آشنایی و رفاقتی با آقای وزیر داشتند ولی به خاطر نگاه سنتی افرادی که سال ها حضور داشته و دارند، درب این وزارتخانه، قفلی وجود دارد که مانع حضور جوانان در آن می شود اما بالاخره در بعضی قسمت‌ها جوانان آمده و مشغول شده اند. من فکر می‌کنم سنت جوانگرایی کار خوبی است. به مرور این سنت باید تبدیل به شایسته‌سالاری بشود و کسانی که لیاقت بیشتری دارند انتخاب بشوند. اینکه ریسکی ایجاد شده و به جوانان اعتماد بشود، را می‌پسندم.

وی در ادامه بیان کرد: «بحث مهمی که وجود دارد این است که جوانانی که انتخاب شده‌اند در حوزه فعالیت وزارتخانه حضور داشته اند. آن‌ها کسانی بودند که در خود وزارت صمت بودند. من تقریباً می‌شناسم افرادی را که آمدند و مسئولیت گرفتند. آن‌ها در حوزه وزارت صمت کار می‌کردند. البته این که افراد چگونه ارزیابی شده‌اند و چگونه آن ها را در نظر گرفتند، بحث دیگری است ولی من می‌دانم آقای وزیر از افرادی که حضور داشتند انتخاب کرد. حال ممکن است به سلیقه بعضی افراد این انتخاب‌ها خوش نیاید. این تحولی که ایجاد شده است یعنی اعتماد به افراد جوان، خود سنگ بنای خوبی است».

رضیان در پایان یادآور شد: «در بعضی از وزارتخانه‌ها برخی وزرای تقریباً تکنوکراتی از گذشته بودند و حضور داشتند که متأسفانه خیلی به انتصاب جوانان در سمت معاونت‌ها و روسای سازمان‌ها اعتماد نکردند. هنوز هم تغییرات اساسی ایجاد نشده است. من فکر می‌کنم که دولت بعدی می‌تواند دولت جوانی باشد. نسلی که امروز سرکارند، به جا مانده از دولت آقای هاشمی هستند و تقریباً می‌توان گفت که آن‌ها اصراری به پای کار ماندن دارند. این دو الی سه سال را باید تحمل کنیم تا دولت جدیدی بیاید، با یک نگرش جدید و یک توانمندی مبتکراته و نوآورانه تا بتواند این تحول اساسی را ایجاد کند. آقای روحانی یکی از بازماندگان دولت آقای هاشمی بود، طیفی که کنار دست ایشان هستند، از آن طیف هستند و این تیم را از گذشته دارند و من فکر می‌کنم که اعتماد به جوانان درون آن‌ها کم است. در نسل بعدی یعنی دولت بعدی این فضا تغییر خواهد کرد.

محمدرضا منصوری نماینده مردم ساوه در مجلس شورای اسلامی در مورد جوانگرایی در وزارت صمت به حجم بالای کارمندان دولتی در کشور و ناتوانی دولت در جذب جوانان اشاره کرد و گفت: تا حدودی جلوی استخدام‌های دولتی گرفته شده است. با اینکه افراد مسن بازنشسته می شوند و قشر زیادی که سن بالایی دارند خارج می‌شوند اما وزارتخانه‌ای همچون صمت که مثلاً در حد ۳۰۰ الی ۴۰۰ نفر پرسنل دارد، طبیعتاً به ازای هر ۵ نفری که می‌روند یک نفر هم نمی‌تواند جذب کند. وزارتخانه‌های دیگر هم مثل صمت هستند. ما کارمند‌های دولتی زیادی داریم و در گذشته که تحریم نبودیم این ها را استخدام کردیم اما امروز تحریم هستیم و بودجه‌ای هم نیست، همین که بتوانیم حقوق بازنشسته‌ها را بدهیم کار بزرگی کرده‌ایم. ما جزء کشور‌هایی هستیم که بیشترین پرسنل دولتی را داریم. حدود ۵ میلیون نفر حقوق بگیر از دولت داریم که اگر با پیمانکار‌هایی که برای دولت کار می‌کنند جمع بزنیم حدود ۷ میلیون نفر می‌شوند که به نسبت ۸۰ میلیون نفر جمعیت کشور، یک عدد غیر قابل باور است. در حقیقت دیگر میزی وجود ندارد که بخواهند جوانی را پشت میز ببرند. دیگر آزمونی هم برگزار نمی‌شود و تا سال‌ها نیرو داریم. به نظر می رسد جوان‌های ما باید کارآفرینی کنند و خودشان برای خود کار ایجاد کنند.

وی در ادامه بیان کرد: کارمند‌های دولتی زیادی داریم و اگر به یک سوم هم کاهش پیدا کنند و تا ده سال دیگر هم نیرو جذب نکنیم، باز هم مازاد داریم. در طول ۴۰ سال گذشته، آزمونی در کار نبوده و به همین دلیل، هر کسی که فامیل و دوست و آشنایی داشته، آورده است. اگر بروید در وزارتخانه‌ها هر اتاقی ۱۰ الی ۲۰ نفر نشسته اند و اصلاً جا نیست که گذر کنید و همه بیکار نشسته‌اند. ما دیگر نه ظرفیتش را داریم و نه توانش را که بخواهیم کسی را استخدام کنیم. حتی اگر تا ۱۰ سال آینده هم هیچ نیرویی استخدام نشود و بسیاری بازنشسته بشوند بازهم نیروی مازاد داریم.

منصوری در مورد راهکار این شرایط گفت: «تحریم راهکار را به ما نشان داده است. ما باید یک سیستم بگذاریم و کارمان را برنامه‌ریزی کنیم و با سیستم الکترونیک مثل همه دنیا بهره‌وری را بالا ببریم تا کارمندان دولت با مردم سروکار پیدا نکند که رشوه‌گیری صورت گیرد. الان نیروی زیاد وزارتخانه‌ها مفید نیست و باعث توقف کار شده است. مثل همه دنیا دولت باید الکترونیک بشود. وقتی کار فردی قانونی باشد، سیستم تایید می‌کند، اگر غیرقانونی باشد تایید نمی شود و روبرویی با هیچ کارمند دولتی هم اتفاق نمی افتد.

وی در پایان اظهار داشت: «برای برخی افراد، کار کردن در دولت و دولتی بودن سرقفلی دارد. اگر بازنشستگان وزارتخانه ها را از درب بیرون کنید از پنجره می‎آیند. خیلی از بازنشستگان برگشتند و دوباره مشغول به کار شدند. باید فکر این باشیم که مثل همه دنیا دولتمان، دولت کوچکی بشود و جوانان ما باید بدانند که دیگر چیزی به نام کار دولتی وجود ندارد. جوانان باید خود را توانمند کنند و مشغول کار شوند. دیگر خود وزیر هم نمی‌تواند بچه خود را سرکار ببرد. در بعضی سمت‌ها خلاف صورت می‌گیرد و افراد سرکار می‌روند، ولی پیمانه پر شده است و دیگر باید آزمون در استخدام‌ها باشد و شرایط خاص وجود داشته باشد، برای جبران کار اشتباهی که در این ۴۰ ساله کرده‌ایم اعم از جذب بدون آزمون و توانمند نکردن افراد. الان مجبوریم به نحوی دولتمان را به سمتی پیش ببریم که کوچک بشود.