گفتگوی جنجالی ترامپ و زلنسکی؛ می‌توانی به مسکو حمله کنی؟

دیدارنیوز: «دونالد ترامپ به طور خصوصی اوکراین را به افزایش حملات عمیق به خاک روسیه تشویق کرده و حتی به گفته افرادی که در جریان این مذاکرات قرار گرفته‌اند، از ولودیمیر زلنسکی پرسیده است که آیا در صورت ارائه سلاح‌های دوربرد توسط ایالات متحده، می‌تواند به مسکو حمله کند یا خیر.»

فایننشال تایمز نوشت: این مکالمه که در جریان تماس تلفنی ۴ ژوئیه بین رهبران ایالات متحده و اوکراین انجام شد، نشان‌دهنده فاصله گرفتن شدید ترامپ از موضع قبلی‌اش در مورد جنگ روسیه و وعده انتخاباتی او برای پایان دادن به دخالت ایالات متحده در درگیری‌های خارجی است.

در حالی که هنوز مشخص نیست که آیا واشنگتن چنین سلاح‌هایی را تحویل خواهد داد یا خیر، این بحث بر ناامیدی عمیق ترامپ از امتناع ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، از شرکت در مذاکرات آتش‌بس پیشنهادی رئیس جمهور ایالات متحده، که زمانی قول داده بود جنگ را در عرض یک روز حل کند، تأکید دارد.

گفتگوی ترامپ با زلنسکی در ۴ ژوئیه با تماس تلفنی ترامپ با پوتین در روز قبل از آن، که رئیس جمهور ایالات متحده آن را «بد» توصیف کرد، تسریع شد. دو نفر از افراد آگاه از مکالمه بین ترامپ و زلنسکی گفتند که رئیس جمهور ایالات متحده از همتای اوکراینی خود پرسیده است که آیا در صورت ارائه سلاح‌های قادر به انجام این کار، می‌تواند اهداف نظامی را در اعماق روسیه هدف قرار دهد یا خیر. به گفته این افراد، ترامپ در این تماس تلفنی پرسیده است: «ولودیمیر، می‌توانی مسکو را بزنی؟... می‌توانی سن پترزبورگ را هم بزنی؟» آنها گفته‌اند که زلنسکی پاسخ داده است: «قطعاً. اگر به ما سلاح بدهی، می‌توانیم.»

به گفته دو نفر که در جریان این تماس قرار گرفته‌اند، ترامپ حمایت خود را از این ایده اعلام کرده و این استراتژی را «احساس درد برای آنها [روس‌ها]و وادار کردن کرملین به آمدن پای میز مذاکره» توصیف کرده است.

یک مقام غربی که از این تماس تلفنی مطلع شده بود، گفت که این مکالمه نشان‌دهنده تمایل فزاینده شرکای غربی اوکراین برای تأمین سلاح‌های دوربردی است که قادر به «کشاندن جنگ به مسکو» هستند - احساسی که مقامات آمریکایی در هفته‌های اخیر به طور خصوصی تکرار کرده‌اند.

کاخ سفید و دفتر ریاست جمهوری اوکراین به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخی ندادند.

به گفته سه نفر که از این موضوع مطلع هستند، بحث بین ترامپ و زلنسکی منجر به این شد که طرف آمریکایی هفته گذشته در رم لیستی از سلاح‌های بالقوه برای کی‌یف را با رئیس جمهور اوکراین به اشتراک بگذارد. زلنسکی در جریان دیدار با مقامات دفاعی آمریکا و واسطه‌هایی از دولت‌های ناتو، فهرستی از سیستم‌های تهاجمی دوربرد را دریافت کرد که به طور بالقوه می‌توانند از طریق انتقال‌های شخص ثالث در اختیار اوکراین قرار گیرند. این توافق به ترامپ اجازه می‌دهد تا با مجوز فروش سلاح به متحدان اروپایی، که سپس این سیستم‌ها را به کی‌یف منتقل می‌کنند، از نیاز به تأیید کنگره برای کمک‌های نظامی مستقیم ایالات متحده صرف نظر کند.

اوکراینی‌ها درخواست موشک‌های تاماهاوک -موشک‌های کروز تهاجمی دقیق با برد حدود ۱۶۰۰ کیلومتر- را کرده بودند. اما یک فرد آگاه از فهرستی که با زلنسکی به اشتراک گذاشته شده بود، گفت که دولت ترامپ - مانند دولت بایدن - نگرانی‌هایی در مورد عدم خویشتنداری اوکراین داشت. ترامپ روز دوشنبه در جریان دیداری در دفتر بیضی شکل با مارک روته، دبیرکل ناتو، از طرحی برای تأمین سیستم‌های دفاع هوایی پاتریوت و موشک‌های رهگیر برای اوکراین خبر داد، اما هیچ محموله‌ای از سایر سیستم‌های تسلیحاتی را فاش نکرد.

رئیس‌جمهور آمریکا گفت که از روسیه و رئیس جمهور آن به دلیل عدم پیشرفت در دستیابی به توافقی برای پایان دادن به جنگ، «بسیار ناراضی» است: «من از رئیس جمهور [ولادیمیر]پوتین ناامید هستم، زیرا فکر می‌کردم دو ماه پیش به توافق می‌رسیدیم.»

دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه و رئیس جمهور سابق، تصمیم ترامپ را رد کرد. مدودف در ایکس نوشت: «ترامپ یک اولتیماتوم نمایشی به کرملین داد، روسیه اهمیتی نداد.»

دو نفر از افرادی که در جریان تماس تلفنی بین ترامپ و زلنسکی قرار گرفتند و با مذاکرات ایالات متحده و اوکراین در مورد استراتژی نظامی آشنا بودند، گفتند که یکی از سلاح‌های مورد بحث، سیستم موشکی تاکتیکی ارتش یا آتکمز بود. اوکراین از موشک‌های آتکمز تأمین شده توسط ایالات متحده با برد تا ۳۰۰ کیلومتر (۱۸۶ مایل) برای حمله به اهدافی در روسیه و در برخی موارد، در اعماق روسیه استفاده کرده است. موشک‌های آتکمز می‌توانند از سامانه‌های موشکی HIMARS که دولت بایدن به اوکراین تحویل داده است، پرتاب شوند. اما این موشک‌ها به اندازه‌ای دور نمی‌روند که به مسکو یا سن پترزبورگ برسند.

روسیه بار‌ها تهدید کرده است که در پاسخ به تأمین تسلیحات پیشرفته توسط غرب برای اوکراین، به اهداف غربی حمله خواهد کرد، اما هنوز این کار را نکرده است. پس از آنکه اوکراین برای اولین بار در نوامبر گذشته از سامانه آتکمز برای حمله به اهداف نظامی در داخل خاک روسیه استفاده کرد، پوتین گفت که جنگ «عناصری با ماهیت جهانی به خود گرفته است» و با شلیک آزمایشی موشک میان‌برد اورشنیک به شهر دنیپرو پاسخ داد.

رئیس جمهور روسیه گفت که مسکو حق دارد «از تسلیحات خود علیه تأسیسات نظامی کشور‌هایی که اجازه می‌دهند از سلاح‌هایشان علیه تأسیسات ما استفاده شود، استفاده کند و در صورت تشدید اقدامات تهاجمی، ما نیز به همان اندازه قاطعانه و متقارن پاسخ خواهیم داد». پس از حملات آتکمز، روسیه همچنین نسخه به‌روز شده‌ای از دکترین هسته‌ای خود را منتشر کرد که آستانه استفاده بالقوه را کاهش می‌دهد. این تغییرات می‌تواند حمله هسته‌ای اولیه روسیه علیه ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه - سه قدرت هسته‌ای ناتو - را در پاسخ به حملات اوکراین به روسیه با سلاح‌هایی مانند موشک‌های آتکمز و «استورم شدو» پیش‌بینی کند.

واشنگتن بار‌ها به اوکراین در مورد استفاده از آنها برای حمله به عمق روسیه هشدار داده است، اما به نظر می‌رسد که این محدودیت‌ها اکنون در حال کاهش است. اوکراین عمدتاً از پهپاد‌های دوربرد تولید داخل خود برای حمله به اهداف نظامی در عمق روسیه که به سوخت‌رسانی به ماشین جنگی‌اش کمک می‌کنند، استفاده کرده است. حمله اوایل ژوئن زمانی که سرویس امنیتی SBU اوکراین دسته‌هایی از پهپاد‌های انتحاری را که در داخل خانه‌های پیش‌ساخته‌ای که به روسیه قاچاق کرده بود، پنهان شده بودند، به پرواز درآورد و به ناوگان بمب‌افکن‌های استراتژیک این کشور حمله کرد، از جمله آنهاست. حداقل ۱۲ هواپیما در آنچه کی‌یف «عملیات عنکبوت» نامید، به شدت آسیب دیده یا نابود شدند.