دیدارنیوز-محمد جعفری: ابوالقاسم دلفی، سفیر پیشین کشورمان در فرانسه و تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در گفتگویی با دیدارنیوز، ضمن اشاره به فضای کنونی حاکم بر مذاکرات بین تهران و واشنگتن و بایسته‌های آن در راستای حصول به توافق برد-برد، اظهار داشت: نکته نخست در خصوص وضعیت کنونی، این است که دو طرف با همه کم و کاستی‌ها و هر ملاحظه‌ای، کماکان به مذاکره اعتقاد دارند. یعنی، هیچکس در راستای اصل مذاکره، موضعی را طرح نکرده و همه طرفین، صرفا در چارچوب محتوای آن، صبحت کرده‌اند.
وی افزود: بنابراین، اصل مذاکرات، همچنان معتبر بوده و هر دو طرف به آن پایبند هستند. همینطور، قرار بود که زمان برگزاری دور ششم مذاکرات نیز به همین زودی مشخص شود که باز تصور نمی‌کنم که تعیین این زمان، چندان طولانی باشد. یکی از ایرادات این مذاکرات، این است که فضای داخلی مذاکرات با فضای بیرونی و رسانه‌ای آن بسیار متفاوت است. آنچه در بیرون از مذاکرات مطرح شده، حاکی از این است که طرفین بر سر مذاکره، چندان توافقی ندارند اما، سوال اینجاست که اگر چنین توافق و تفاهمی وجود ندارد، چرا هر دو طرف، همچنان به مذاکره ادامه می‌دهند؟ به عبارت دیگر، سیاست‌های اعلامی و اعمالی مذاکرات، حتما متفاوت است.
درباره محتوای مذاکرات، ما دنباله‌رو رسانه‌های بین‌المللی هستیم
این دیپلمات با سابقه، تصریح کرد: اگر طرفین، همچنان بر مواضع اعلامی خود-چه اصرار واشنگتن بر برچیده شدن صنعت هسته‌ای در تهران و چه مصر بودن ما بر لزوم تداوم غنی‌سازی-پافشاری کرده و آنگونه که بعضا گفته می‌شود، دو نقطه این دو موضع به هم نزدیک شدنی نیست، پس چرا کماکان شاهد تداوم مذاکرات هستیم؟ این مسئله، می‌تواند ناشی از این باشد که دو طرف با یکدیگر بر سر این بازی توافق کرده‌اند و یا اینکه، این مسئله، نقیصه‌ای است بر مذاکرات وارد است. نقیصه‌ای که در واقع بر ما نیز مترتب بوده و متاسفانه، ما چندان به روز نیستیم. چرا که طرح پیشنهادی ترامپ برای وضعیت موجود را ما دریافت کردیم. البته، این به معنای آن نیست که این طرح را منتشر کنیم، اما می‌توانستیم-همانگونه که آمریکایی‌ها از طریق رسانه‌های خود به طرح مواردی پرداختند- به مواردی اشاره کنیم. متاسفانه درباره محتوای مذاکرات، ما دنباله‌رو رسانه‌های بین‌المللی هستیم. از نظر افکار عمومی، این مسئله یک یاس و ناامیدی به مردم دست داده و آنها تصور می‌کنند که فاصله دو طرف برای رسیدن به یک توافق، بسیار زیاد است.
مدیرکل پیشین غرب اروپای وزارت امورخارجه، یادآور شد: نکته دیگر اینکه، آمریکایی‌ها از همه ابزارهای تحت اختیار خود برای اعمال فشار حداکثری بر ایران در بیرون از مذاکرات استفاده می‌کنند. آمریکایی‌ها به رغم اینکه با اروپا دارای اختلافات بسیار جدی هستند، اما از کارت بازی آنها استفاده کرده و وزیر خارجه خود را برای تشویق اروپا در راستای بهره گرفتن از مکانیزم ماشه به این منطقه می‌فرستند. آنها در آژانس با اروپایی‌ها توافق داشته و در تلاشند تا در شورای حکام، قطعنامه‌ای را علیه تهران به تصویب برسانند.
روس‌ها در حال ایفای نقش دوگانه‌اند
این تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل، عنوان داشت: دیگر مسئله، این است که ترامپ به هم‌پیمانان ما نیز متوسل شده و تماس اخیر او با پوتین در همین راستا قابل فهم و تفسیر است. این تماس رئیس جمهور آمریکا با پوتین و اخباری که از مسکو برای میانجیگری روس‌ها در پرونده هسته‌ای ما و البته سفر رئیس جمهور روسیه به ایران به گوش می‌رسد، نشانگر آن است که ترامپ با توجه به مناسبات خود با پوتین، متوسل به این حربه شده که از طریق کرملین نیز، تهران را در شرایط فشار قرار دهد. البته، روس‌ها در این بین، نقش دوگانه‌ای را ایفا می‌کنند. به خاطر داریم که روس‌ها از روز اول طرح پرونده هسته‌ای ایران در جامعه جهانی، چندان با ما همراه نبودند. روس‌ها، هیچ‌گاه موافق این نشدند که حتی در نیروگاه اتمی بوشهر-که خودشان در ساخت آن همکاری داشتند-ما به میله‌های سوخت دسترسی یافته و خودمان آن را بسازیم.
دلفی، اضافه کرد: در قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل نیز، شاهد آن بودیم که مسکو در همه قطعنامه‌های علیه تهران، رای مثبت قطعنامه داد. شاید این فرض هم درباره اینکه الان پوتین ابراز تمایل کرده که وارد بحث میانجیگری با ما شود، درست باشد که به دلیل تصور مسکو بر احتمال حصول به یک توافق بین تهران و واشنگتن، کرملین درصدد آن است که از سرانجام یافتن مذاکرات جلوگیری کند. چرا که در صورت سرانجام پیدا کردن مذاکرات بین ایران و آمریکا، تئوری قدیمی روس‌ها، مبنی بر اینکه اگر ایران به سمت غرب برود، بزرگترین تهدید برای آنهاست، باز در روسیه فعال خواهد شد. لذا، توافق ایران با غرب، رفع تحریم‌ها و حل مشکلات ایران با غرب، ایده‌آل روس‌های نیست. مسکو ترجیح می‌دهد که تهران در همین وضعیت باقی مانده و همچنان وابسته به آنها تداوم پیدا کند. کما اینکه شاهد این هم بودیم که به رغم همه ادعاها، ما اکنون در باتلاق اوکراین گرفتار شده و شریک جرم روس‌ها در این بحران هستیم.
سفیر پیشین ایران در بلژیک، خاطرنشان کرد: روس‌ها ما را به باتلاق اوکراین کشانده‌اند و هر اتفاقی در این منطقه بیفتد، ما نیز در آن شریک هستیم. لذا، روس‌ها علاقمند نیستند که ما هم در باتلاق اوکراین و هم در بحث هسته‌ای از مخمصه‌ای که اکنون در آن گرفتاریم، خلاصی پیدا کرده و از سیطره آنها بیرون بیاییم. به هر حال، نزدیکی به شرق به رغم همه تلاش‌های ما در چهار، پنج سال اخیر-از عضویت در بریکس و شانگهای گرفته تا عضویت در دیگر گروه‌های بین‌المللی-وضعیت اقتصادی کشور را تغییر نداده است. بنابراین، نگاه صرف به شرق، حتما پاسخگوی نیاز‌های کشور نیست.
متاسفانه راه حل انتخابی وزارت خارجه برای اروپا؛ افزایش تنش و دور شدن هرچه بیشتر از این میانبر ارزشمند است
رئیس پیشین اداره آمریکای وزارت امور خارجه، همچنین در پایان نیز، تاکید داشت: راه حل برون رفت از وضعیتی که کشور، امروز به آن دچار شده قابل ختم به شرق نبوده و حتما به غرب ختم می‌شود. در این بین، اروپایی‌ها، میانبر بسیار خوبی هستند. به رغم اینکه، روابط ما با اروپا، حسنه نبوده و مبتنی بر تنش و تخاصم تلقی می‌شود، نباید از ظرفیت اروپا غافل شویم. در وضعیتی که اروپا با آمریکا و روس‌ها دارد، ما با آنها میانبر خوبی برای کنار آمدن و حل و فصل مسائل دوجانبه داریم. متاسفانه، راه حلی که وزارت امورخارجه برای اروپا انتخاب کرده و اخیرا نیز در حال تشدید آن است، افزایش تنش و دور شدن هرچه بیشتر از اروپا تلقی می‌شود.
