رامین مهمانپرست، سخنگوی سابق وزارت امور خارجه درباره تحلیل خود از مذاکرات ایران و آمریکا و سناریوهای احتمالی، با بیان اینکه احتمال درگیری نظامی بسیار دور از ذهن است، گفت: امکان رسیدن به یک توافق موقت ممکن است.
دیدارنیوز: سخنگوی سابق وزارت امور خارجه گفت: از سه سناریوی موجود برای نتیجه مذاکرات ایران و آمریکا سناریوی اول توافق جامع است که بعید به نظر می‌رسد، سناریوی دوم، یعنی درگیری و جنگ که با مخالفت‌های جدی مواجه است، سناریوی سوم به سمت توافقی موقت و مرحله‌ای اشاره دارد که ممکن است اعتمادسازی کند و احتمال بیشتری نسبت به سناریوهای قبلی داشته باشد، زیرا مخالفان جدی برای سناریوی اول و دوم وجود دارد.
رامین مهمانپرست سخنگوی سابق وزارت امور خارجه در گفت‌و‌گو با ایلنا، درباره گزارش اخیری که آژانس بین‌المللی اتمی منتشر کرده است و آینده توافق هسته‌ای ایران با نقش‌آفرینی اروپا و آمریکا تصریح کرد: با توجه به اینکه مذاکرات بین ایران و آمریکا در جریان است و اروپایی‌ها تقریباً نقشی در این مذاکرات ندارند، آنها تلاش می‌کنند تا به نوعی حضور خود را مؤثر اعلام کنند. با توجه به اختلافات سیاست خارجی که بین آمریکای دوره ترامپ و اروپا پیش آمده است، هم در رابطه با اوکراین و هم در رابطه با اسرائیل و غزه، همچنین جمهوری اسلامی ایران و مسائل تعرفه‌ها، بحث ناتو و موضوعاتی که اختلافاتی را بین آمریکا و اروپا به وجود آورده است، اروپایی‌ها در تلاش‌اند اقداماتی انجام دهند تا نشان دهند بدون تأثیر آنها و بدون مشارکت آنها، نتایج موفقی حاصل نمی‌شود.
آمریکا مانع دخالت اروپا در روند جاری مذاکراتش با ایران می‌شود
وی با بیان این موضوع که اروپایی‌ها اکنون در حال پیگیری اقداماتی در شورای حکام هستند، عنوام کرد: آنها به دنبال این هستند بهانه‌های مختلف بیاورند یا همچنان تهدید «اسنپ بک» را در برنامه‌های خود داشته باشند، این می‌تواند در راستای همان سیاستی باشد که می‌خواهد خود را موثر جلو دهند. همچنین ممکن است آمریکا هم از این فرصت استفاده کند، زیرا آمریکایی‌ها سعی می‌کنند در مذاکرات از تهدید و فشار‌های مختلف استفاده کنند تا امتیازات بیشتری بگیرند. ممکن است آمریکا هم از این فشار‌ها نتیجه‌ای در جهت سیاست خود بگیرد، البته اگر قرار باشد به حدی برسد که این دخالت‌ها برای روندی که آمریکایی‌ها در رابطه با توافق با جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌کنند، مانع جدی ایجاد کرده و آن را خدشه‌دار کند، احتمالاً دیگر آمریکا چندان موافق این‌گونه دخالت‌ها نخواهد بود، ولی فعلاً در جهت ایجاد فشار و بهره‌برداری برای گرفتن امتیاز از آن استفاده می‌کنند.
احتمال ارائه پیشنهاداتی برای مشارکت ایران و آمریکا در ساخت نیروگاه‌های جدید در مدل‌های مختلف غنی‌سازی
این کارشناس ارشد سیاست خارجی ایران در رابطه با گمانه‌زنی‌هایی که در خصوص متن پیشنهادی آمریکایی‌ها وجود دارد، بیان کرد: از محتوای اصلی پیام‌ها که اطلاع نداریم، ولی موضع کشور ما این است که غنی‌سازی جزو حقوق اصلی‌اش باشد و طبق معاهده «ان‌پی‌تی»، کشور‌هایی که عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند و تعهد دارند در قبال فعالیت‌های صلح‌آمیز خود، می‌توانند از امتیازاتی برای بهره‌برداری از این دانش برخوردار باشند. بنابراین، این جزو حقوق ما است. حال اینکه به چه شکلی از این حقوق خود استفاده کنیم و در چه شرایطی باشد، بستگی به منافع ملی دارد. ممکن است یکی از پیشنهادات این باشد که مشارکت ایران با برخی از کشور‌های منطقه یا حتی خود آمریکایی‌ها در ساخت نیروگاه‌های جدید در مدل‌های مختلف غنی‌سازی مطرح شود، ولی هیچ‌کدام از اینها نباید مانع از حق کشورمان برای بهره‌برداری از دانش کامل هسته‌ای باشد و این روند به عنوان یک دانش بومی باید در ایران حفظ شود. حالا می‌تواند تحت شرایط مختلف متناسب با منافع ملی، در خصوص آن تصمیم‌گیری شود.
خوش‌بینانه‌ترین حالت نتیجه مذاکرات توافق جامع است
این دیپلمات با تجربه معتقد است سه سناریو باید از نظر آمریکایی‌ها مورد بررسی قرار گیرد، وی در همین راستا و در تشریح این سناریو‌ها گفت: ما باید نیت طرف آمریکایی را حدس بزنیم، بعد ببینیم چه سناریویی ممکن است در نیت آنها باشد. سناریوی اول یک توافق کامل جامع است که صد در صد به نفع آمریکا و ایران باشد و هیچ مشکلی وجود نداشته باشد. این خوش‌بینانه‌ترین حالت است و این سناریو حتماً مخالفان جدی دارد، مانند تندرو‌های اسرائیلی، تندرو‌های داخل آمریکا، منافقین و جریاناتی که توافق را به نفع خود نمی‌دانند.
احتمال درگیری نظامی بسیار دور از ذهن است
مهمانپرست در خصوص سناریوی دومی که از نیات آمریکایی‌ها می‌توان برداشت کرد اظهار کرد: سناریوی دوم می‌تواند درگیری و جنگ باشد که حالا این درگیری و جنگ چه توسط اسرائیل بخواهد صورت بگیرد و چه با حمایت آمریکا، این سناریو مخالفان جدی دارد، زیرا همه می‌دانند که ما از جنگ استقبال نمی‌کنیم، ولی اگر کسی آغازگر باشد، حتماً باید منتظر پاسخ جامع و قاطعی باشد که این می‌تواند به بسیاری خسارت بزند. بنابراین، درگیری نظامی نه به نفع منافع آمریکا است، نه به نفع منافع اروپاست، نه به نفع کشور‌های منطقه است و نه ما استقبال می‌کنیم. قطعاً به نفع ما هم نیست، ولی اگر کسی اقدام کند، طبیعتاً پاسخ قطعی خواهد بود. بنابراین، این سناریو هم احتمال کمی دارد.
امکان رسیدن به یک توافق موقت ممکن است
وی خاطرنشان کرد: سناریوی سوم این است که ما به سمت یک توافقی برویم که این توافق نه آن جامعیت را داشته باشد که مسائل اساسی را حل کند و نه به درگیری ختم شود. این می‌تواند یک حالت مرحله‌ای یا به صورت موقت باشد و می‌تواند اعتمادسازی را بین دو طرف ارزیابی کند و مرحله به مرحله اگر توفیقاتی حاصل شد، آن را تکمیل کنند. به نظر می‌رسد این سناریو احتمال بیشتری از دو سناریوی قبلی دارد، زیرا آن سناریوی قبلی مخالفان جدی دارد که می‌توانند تأثیرگذار باشند.
