با شروع آزمایش واکسن کرونا روی کودکان، سوالاتی درباره ایمنی واکسنها در ذهن دانشمندان شکل گرفته است.
دیدارنیوز ـ به نقل از نیچر:
مطالعات واکسنهای کووید-۱۹ روی کودکان آغاز شده و با شروع چنین آزمایشاتی، اکنون دانشمندان به دنبال پاسخ سوالاتی مهم در مورد ایمنی و تاثیر واکسن در کودکان هستند.
کودکان به ندرت دچار نوع شدید کووید-۱۹ میشوند و مرگومیر ناشی از این بیماری در کودکان بسیار کم است. اما در شرایط بسیار نادر (یک کودک از هر هزار کودک) کودکانی که بیماری خفیف را تجربه کردند ممکن است در طولانی مدت مبتلا به بیماری کشندهای به نام سندرم التهابی چندسیستمی (MIS-C) شوند.
همچنین شواهد نشان میدهد که واکسن میتواند جلوی انتقال بیماری را بگیرد بنابراین واکسینه کردن کودکان میتواند تاثیرات مفیدی در جامعه داشته باشد. جیمز کانوی (James Conway)، متخصص بیماریهای عفونی در کودکان و محقق حوزه واکسن میگوید: اگر بخواهیم به شرایط عادی بازگردیم باید ایمنی گلهای در تمام گروههایی که در انتقال بیماری نقش دارند ایجاد کنیم.
کودکان به ویژه کودکان کم سن و سال شاید انتقالدهندههای اصلی ویروس نباشند، اما با ظهور انواع جدید ویروس که با سرعت بیشتری منتقل میشوند و افزایش آمار بزرگسالانی که واکسن میزنند، کودکان و نوجوانان به زودی نقش بیشتری در انتقال ویروس خواهند داشت.
کوثر طلعت (Kawsar Talaat)، پزشک بیماریهای عفونی و دانشمند حوزهی واکسن در دانشکدهی بهداشت عمومی جان هاپکینز بلومبرگ (Johns Hopkins Bloomberg) در بالتیمور (Baltimore) مریلند (Maryland) میگوید: این ویروس راهی برای انتقال پیدا خواهد کرد مگر اینکه تمام راههای موجود را ببندیم.
آزمایش در کودکان زیر ۱۲ سال مشابه آزمایشهای اولیه در بزرگسالان خواهد بود. اولین دریافت کنندگان واکسن کودکانی خواهند بود که بیشترین سن را در گروه خود دارند، البته این آزمایشات در نهایت بر روی کودکان شش ماهه نیز انجام خواهد شد. این گروه چندین دوز از واکسن دریافت خواهند کرد تا مشخص شود کدام نوع پاسخ ایمنی مناسبی ایجاد میکند در حالی که عوارض جانبی کمی دارد.
هنگامی که دوز مناسب انتخاب شد، چندین هزار شرکت کننده به طور تصادفی انتخاب میشوند تا هر دو دوز و یا دارونما را دریافت کنند. سپس محققان کودکان را برای چندین ماه یا حتی چندین سال تحت نظر میگیرند تا ایمنی و اثربخشی واکسن را بررسی کنند.
در آزمایشات بزرگسالان خود افراد آگاهانه رضایت میدهند و در آزمایشات کودکان سرپرست قانونی آنها رضایت خواهد داد.
بیت کامپمن (Beate Kampmann)، متخصص بیماریهای عفونی کودکان و مدیر مرکز واکسن در دانشگاه بهداشت و پزشکی گرمسیری میگوید: محققان باید رضایت هر کودکی که سن آن به اندازهای است که آزمایشات را درک میکند را نیز جلب کنند.
طلعت میگوید: کودکان ما باهوش هستند و کل سال در مورد این موضوع شنیدهاند. او علاوه بر رضایت والدین از تمامی کودکانی که پنج و بالای پنج سال هستند رضایت میگیرد و گاهی از کودکان کوچکتر نیز رضایت میگیرد، این موضوع بستگی به کودک دارد.
دونا فاربر (Donna Farber)، ایمنیشناس در دانشگاه کلمبیا در نیویورک میگوید: سیستم ایمنی کودکان مملو از سلولهایی است که با عوامل بیماریزا برخورد نداشتهاند بنابراین پاسخ ایمنی شدیدتری ایجاد میکنند، اما این موضوع فقط در سالهای اولیه زندگی آنها صادق است.
آزمایشاتی که به تازگی انجام شده نشان میدهد که کودکان ۱۲ تا ۱۵ سالی که دو دوز از واکسن را دریافت کردهاند به نسبت نوجوانان و جوانان ۱۶ تا ۲۵ سال سطح بیشتری از آنتیبادیها را ایجاد کردهاند. برای فابر جالب است که بداند آیا کودکان با دریافت دوز کمتر ایمنی مشابه بزرگسالان ایجاد میکنند یا خیر.
طلعت میگوید: پاسخ ایمنی شدیدتر به این معناست که کودکان بیشتر از بزرگسالان پس از دریافت واکسن دچار عارضهی تب میشوند بنابراین محققان باید تعادلی بین ایجاد پاسخ ایمنی مناسب و به حداقل رساندن عوارض ناشی از واکسن ایجاد کنند.
کامپمن میگوید: از آنجا که واکسن کووید-۱۹ در کودکان کم سن و سال آزمایش میشود محققان میخواهند اطمینان حاصل کنند که این واکسن اختلالی در روند سایر واکسنهای کودکان ایجاد نمیکند. در نهایت قرار است واکسن به کودکان زیر پنج سال تزریق شود که تحت تاثیر سایر واکسنها از جمله فلج اطفال، سرخک و اوریون هستند. طلعت میگوید: کودکان باید روند واکسیناسیون معمول را طی کنند و در آینده در مورد نحوهی اضافه شدن واکسن کووید-۱۹ به این واکسنها تصمیمگیری خواهد شد.
میدانیم که در آزمایشات واکسن بزرگسالان دهها هزار نفر شرکت داشتند که واکسن یا دارونما دریافت کرده بودند و اختلافات چشمگیری در میزان بیماری این دو گروه دیده شد.
طلعت میگوید: در آزمایشات مربوط به کودکان تنها چند هزار نفر شرکت دارند و میزان مبتلایان علامتدار برای اندازهگیری اثرگذاری واکسن بسیار کم است و منطقیتر است که پس از واکسن به دنبال نشانههایی از ایجاد ایمنی در بدن فرد باشیم. اگر پاسخ ایمنی کودکان مشابه یا بهتر از بزرگسالان باشد میتوانیم نتیجه بگیریم که واکسن موثر بوده است. در آزمایشها ۱۸ مورد ابتلا در گروه نوجوانان دریافت کنندهی دارونما یافت شد در حالی که هیچ یک از دریافت کنندگان واکسن ابتلا نشان ندادند بنابراین این اثرگذاری در گروه کودکان کم سنتر نیز میتواند دیده شود، اما این موضوع به میزان آلودگی جامعه نیز بستگی دارد.
کریستین ابرهارت (Christiane Eberhardt) یک پزشک و دانشمند در دانشگاههای پزشکی ژنو در سوئیس میگوید: هدف اول از واکسن زدن به کودکان توقف چرخهی انتقال است. محققان به دنبال نشانههایی از ابتلای بدون علامت در خون افراد هستند، زیرا انجام دائم آزمایش پیسیآر میتواند آزار دهنده باشد.
ایمنی در آزمایشات بالینی که بر روی کودکان انجام میگیرد اهمیت زیادی دارد و محققان میدانند که آزمایش واکسن کووید-۱۹ در کودکان نیازمند بررسیهای بیشتری است.
در آزمایشهای انجام شده بر روی بزرگسالان توجه زیادی به این موضوع میشود که آیا افرادی که واکسن دریافت کردهاند در صورت ابتلا، دچار نوع شدیدی از بیماری میشوند یا خیر. تاکنون شواهدی از این موضوع دیده نشده است. اما کانوی میگوید در آزمایشات مربوط به کودکان باید بررسی کرد که آیا ممکن است پاسخ ایمنی باعث ایجاد بیماری شدید شود و همچنین باید بررسی کرد که آیا شرکت کنندگان علائمی دارند که مشابه پاسخ ایمنی به سندرم التهابی چندسیستمی باشد یا خیر.
هنوز مشخص نیست که نگرانیهای مربوط به عوارض نادر لخته شدن خون در اثر واکسنهای آسترازنا و جانسون-جانسون بر روی آزمایشات مربوط به واکسن کودکان اثر میگذارد یا خیر.
دانشگاه آکسفورد، انگلستان آزمایش خود بر روی کودکان شش تا ۱۲ سال را که در ماه فوریه آغاز شده بود متوقف کرده است. جانسون-جانسون نیز در اوایل ماه آوریل اعلام کرده بود که قصد دارد آزمایشاتش را روی نوجوانان آغاز کند، اما پس از کشف عارضهی لخته شدن خون تمام آزمایشاتش را متوقف کرد.
