علی مطهری سیاستمداری است با دو چهره. لیبرال در حوزه سیاست و روابط خارجی و اصولگرا و فراتر از اصولگرا در مسائل فرهنگی و اجتماعی. حتی نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هم این وضع را عوض نکرده است.
دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: علی مطهری نماینده پیشین مجلس و سیاستمداری است که در دو دهه اخیر معمولا مورد توجه اهالی رسانه و محافل سیاسی بوده است. مطهری اولین ساز خود را در مخالفت با هاشمی رفسنجانی در اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ کو کرد، او این خط مخالفت خود با به قول خودش لیبرالها را در دولت اول سید محمد خاتمی ادامه داد و به شدت با مواضع سیاسی بخصوص نوع نگاه اصلاح طلبان نسبت به غرب مخالفت میکرد. در انتخابات سال ۸۴ هم گرچه به عنوان رییس ائتلاف "صدای ملت" از محسن رضایی حمایت کرد، ولی در مجلس هشتم و ابتدای دولت اول محمود احمدی نژاد مواضع مثبتی نسبت به دولت داشت. در اواخر هشتم البته به مرور نظرات تندی نسبت به محمود احمدی نژاد گرفت و از دولت مورد حمایت اصولگرایان دور شد.
علی مطهری درباره اختلافش با احمدی نژاد میگوید: «در مجلس هشتم دیدم که برخی دوستان اصولگرا به برخی مواضع آقای احمدی نژاد بی تفاوت اند مثلا او میگفت فقط قانونی را که خودم تشخیص دهم منطبق بر قانون اساسی است اجرا میکنم و بقیه را اجرا نمیکنم. اختلافات از همین جا آغاز شد و آنان هم در مجلس نهم اسم مرا در لیست اصولگراها نگذاشتند.»
فرزند سوم شهید مطهری که متولد سال ۱۳۳۶ در تهران و درس خوانده مدرسه علوی است، بعد از بازگشایی دانشگاهها که به دلیل انقلاب فرهنگی تعطیل شده بود، در کنار افرادی مانند احمدی نژاد، هاشمی ثمره و محصولی در دانشگاه علم و صنعت ادامه تحصیل داد. آنگونه که خود او میگوید مخالفتهایش با محمود احمدینژاد در مجلس هشتم باعث شد اصولگرایان او را در لیست مجلس نهم قرار ندهند، این اقدام اصولگرایان سرآغاز دوری او از آن جریان شد به طوری که به آرامی ولی بدون برچسب جناحی، مورد حمایت جریان اصلاحطلب در مجلس دهم قرار گرفت. او به عنوان دومین نفر از لیست امید اصلاحطلبان وارد مجلس شد و سه سال هم نائب رییس دوم مجلس دهم بود.
لیبرال یا ارتودوکس
علی مطهری که در اوایل اسفندماه ۹۹ رسما اعلام کرد در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نامزد میشود، یکی از چهرههای محبوب در حوزه سیاسی و روابط خارجی است و در پاره از موارد از خیلی از اصلاحطلبان لیبرالتر عمل میکند، او از حیث پافشاری بر مخالفت با موضوع حصر و انتقاد به نحوه برخورد حاکمیت با حوادث سال ۸۸ از بسیاری از اصلاحطلبان محکمتر و عریانتر عمل میکند. مطهری رابطه با آمریکا را مفید به حال کشور میداند و برای تشریح این نظر، به مواردی تاریخی از صدر اسلام ومذاکرات و صلح پیامبر اسلام رجوع میکند.
اما یک وجه شخصیت علی مطهری همیشه بیشتر مورد توجه و جنجالی بوده است. او در حوزه فرهنگی مراتب تندتر و جلوتر از اصولگرایان تندرو است. نظرات مطهری در مورد حجاب و فعالیتهای زنان در حوزههایی مانند دوچرخه سواری حتی از مواضع اصولگرایا هم تندتر است و گاهی حتی نسبتی با نظرات فرهنگی شهید مطهری ندارند (گرچه در بیشتر موارد رجوع او به آثار و اندیشههای پدر فقیدش است).
علی مطهری که خود روزگاری عاشق یک خانم همکارش شده بود و به گفته خودش عشق او از آن جنس عشقهایی بود که انسان را از خواب و خوراک میاندازد، اما امروز اگر از او بپرسند نظرش در مورد ابراز عشق یک پسر به دختر یا بالعکس چیست، بگوید از نظر مذهبی یا دینی شائبه دارد و صفر تا صد ازدواج (از عاشق شدن تا ابراز عشق و خواستگاری) باید شرعی باشد. مطهری در سال ۶۰ ازدواج میکند و در حال حاضر صاحب ۴ فرزند است.
در جریان برگزاری مسابقات لیگ جهانی والیبال ۲۰۱۳، علی مطهری به رئیس سازمان صدا و سیما در خصوص پخش تصاویر برخی از بانوان تماشاچی که در محل برگزاری مسابقات، حجاب اسلامی را رعایت نکرده بودند، تذکر داد. مطهری ضمن انتقاد از پخش تصاویر چند تن از بانوان تماشاچی که حجاب اسلامی را در محل برگزاری مسابقات لیگ جهانی بین تیمهای والیبال ایران و ایتالیا و همچنین مسابقات جام کنفدراسیونها بین تیمهای اسپانیا و ایتالیا رعایت نکرده بودند؛ گفت: «در تماس تلفنی که با رئیس صدا و سیما داشتم به وی این موضوع را متذکر شدم.» مطهری با «اصل ساپورت پوشیدن زنان» مخالف نیست. بلکه با برخی از پوششهای ساپورتی زنان مخالف است. برخی این ویژگی مطهری را ناشی از شجاعت وی دانستهاند که میتواند با صراحت به پوشش زنان طبقه متوسط جامعه بتازد بدون اینکه واهمهای از رأی نیاوردن در انتخابات پیش رو داشته باشد.
مطهری در سال ۱۳۸۹، دربارهٔ حجاب اسلامی گفت: برخورد با بدحجابی باید از اماکن دولتی آغاز شود و در مرحله بعد به خیابانها و معابر عمومیپرداخته شود. مطهری افزود: «دولت باید در مبادی ورودی دانشگاهها از ورود دانشجویان بدحجاب جلوگیری کند. محیط دانشگاه محل حضور دانشجویان بد پوشش و محل تحریک غریزه جنسی نیست و دولت هم نباید برخورد با این افراد را به دانشجویان متدین واگذار کند، بلکه خود دولت باید ساز و کاری فراهم نماید تا در مبادی ورودی دانشگاهها از ورود افراد بدحجاب اعم از دختر و پسر جلوگیری شود».
مطهری هرگز از این نگاه فرهنگی خود برنگشته و واهمهای هم از نظر افکار عمومی نسبت به خودش ندارد، آن هم در مقطعی که قرار است خود را در معرض رای مردم قرار دهد. زنان حداقل ۵۰ درصد از جمعیت ایرانند و درصد بالایی از این جامعه آماری با نگاه خاص مطهری در حوزههای فرهنگی و اجتماعی مخالفند و به نظر نمیرسد که صرفا نظرات لیبرال او در حوزههای سیاسی و روابط خارجی در جذب و جلب آرای مطالبه گران فرهنگی و اجتماعی به او کمکی کند.
از طرفی پر مسلم است این نوع نگاه فرهنگی علی مطهری نمیتواند رای و حمایت هسته مرکزی قدرت، اصولگرایان، طیفهای موسوم به انقلابی و بدنه وابسته به آن را به خود جلب کند. از اینرو تعدادی از کارشناسان نسبت به فاصله معنادار فکر سیاسی و فرهنگی او نقد دارند. نقدی مبنی بر اینکه "کسی که به دنبال رای مردم است چگونه نظرات فرهنگی و خواست اکثریت مردم در کف جامعه را نمیفهمد؟ " و معتقدند هوش سیاسی او اندک است. البته بسیاری هم این استقلال رای سیاسی او از اصولگرایان و تفاوت نگاه فرهنگی مطهری با اصلاحطلبان را از شجاعت و صداقت او میدانند.
بیشتر بخوانید:علی مطهری و انتخابات ۱۴۰۰؛ پدیده بیامید
از مطهری به عنوان سیاستمداری ارتدوکس با دیدگاههای لیبرالی در سیاست و محافظه کار میانهرو در عرصههای فرهنگی و اجتماعی یاد میشود و از خصوصیات او صراحت بیان است. مثلا او در مورد رفع حصر با مقام معظم رهبری صحبت میکند و پس از اینکه رهبری میفرمایند نظام نسبت به محصورین با ملاطفت برخورد کرده و اگر محاکمه میشدند، احکامشان سنگین بود، این نظر را نمیپذیرد و صراحتا میگوید با این نظر رهبری مخالفم. او مدافع جدی آزادی بیان و عقیده است و روابط با جهان معطوف به منافع ملی بدون عذر و محدویت میپسندد. اما همین علی مطهری تحریک شدن مردان را امری طبیعی میداند و برای تحریک نشدن مردان، معتقد است این زنان هستند که باید مانع تحریک شدن مردان شوند. به عباراتی "مرد حق دارد تحریک جنسی شود، زنان خود بپوشانند و مردان تحریک نکنند".
این روزها شبکه اجتماعی کلاب هاوس در کانون توجه افکار عمومی قرار دارد. یک اظهار نظر علی مطهری هم در این شبکه اجتماعی به سرعت مورد توجه قرار گرفته است. علی مطهری در کلاب هاوس گفته است: «اگر کسی کنار دریا تحریک نمیشود بیمار است، خدا خواسته ما تحریک شویم؛ مرد باید تحریک شود، اینکه جوان ما با دیدن دست یک خانم تحریک میشود، خوب است. الان در اروپا مشکل دارند با این مسئله و تحریک نمیشوند. مردها تحریک نمیشوند و زنها رو میآورند به مردهای آفریقایی!»
بیشتر بخوانید: علی مطهری در کلابهاوس: اگر کسی کنار دریا تحریک نمیشود بیمار است
فارغ از این که نظرات مطهری در مورد میزان تحریک جنسی مردان اروپایی و آفریقایی احتمالا بدون هیچ پشتوانه علمی است؛ یک چیز روشن است و آن هم این که حتی نامزدی علی مطهری در انتخابات ریاست جمهوری باعث نشده است که او ملایمتی در بیان دیدگاههایش به خرج دهد. او یک سیاستمدار سرسخت است!