طرح گشایش اقتصادی: کوه موش زایید!

دیدارنیوز - سرویس اقتصادی: نخستین مرحله از فروش اوراق سلف نفتی با عرضه بیش از ۵۰۰ هزار بشکه نفت یکشنبه (۲۶ مرداد ماه) در تالار بورس انرژی آغاز خواهد شد.

بر اساس اطلاعیه ‌سایت کدال، نخستین مرحله از فروش اوراق سلف نفتی با عرضه بیش از ۵۰۰ هزار بشکه نفت در این روز و در تالار بورس انرژی با قیمت هر بشکه ۹۴۴ هزار و ۶۲۲ تومان عرضه خواهد شد. حداقل خرید برای هر نفر در این عرضه اولیه یک بشکه و حداکثر ۲۰ هزار بشکه است همچنین سود اوراق ۱۹ درصد اسمی و بدون پرداخت دوره‌ای است. بر اساس این اطلاعیه، حداکثر ۱۰ روز کاری پس از پایان دوره عرضه اولیه معاملات ثانویه این اوارق آغاز می‌شود. اوراق سلف نفتی دو ساله بوده و سررسید قرارداد ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ است.

ساعت معاملات ثانویه نیز از ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه تا ۱۲ و ۳۰ دقیقه روزهای کاری بورس تعیین شده است. با در نظر گرفتن قیمت ۲۰ هزار تومان برای هر دلار، قیمت هر بشکه نفت در اوراق سلف نفتی حدود۴۷ دلار خواهد بود. این در حالی است که قیمت سبد نفتی اوپک نیز در بازارهای جهانی حدود ۴۵ دلار در هر بشکه قیمت‌گذاری می‌شود.

در این خصوص توجه به چند نکته ضروری است:

گویا امیدآفرینی کاذب به رویه دولت حسن روحانی تبدیل شده است. طرح گشایش اقتصادی در ابتدا توسط حسن روحانی در جلسه هیئت دولت اعلام شد. سپس رسانه ها و فعالان رسانه ای نزدیک به دولت به نحوی به پوشش و تحلیل این خبر پرداختند که گویا قرار است تصمیمی ویژه در اقتصاد کشور اجرایی شود و تاثیری خاصی بر اقتصاد و معیشت مردم دارد. از جمله حسام الدین آشنا پس از سخنان رییس دولت، در توییتی پیشنهاد داد: قبل از هر تصمیم اقتصادی شخصی، یک هفته صبر کنید.

این اظهارات، گمانه زنی های بسیاری را در مورد چیستی و جزییات طرح گشایش اقتصادی به دنبال داشت و در ابتدا برخی آن را به پیوستن ایران به FATF مرتبط دانستند. اما با گذشت چند روز معلوم شد، موضوع، پیش فروش نفت به شهروندان است. اینک با انتشار جزییات طرح فروش اوراق سلف نفتی، مشخص شد که افکار عمومی در فهم هدف طراحان ایده گشایش اقتصادی دچار اشتباه برداشت شده بود و اساسا معنای این طرح، گشایش اقتصادی برای دولت بوده و نه مردم!

دولت در ایران (به معنای عام و نه صرفا قوه مجریه) یک نهاد حجیم، کرخت و پر خرج است و دولت در قالب فروش اوراق سلف نفتی قصد دارد کسری بودجه خود برای تامین هزینه «نهادهای خرج» را تامین کند. نهادهایی که بعضا بودجه های چند صد میلیارد تومانی دارند و در حتی در شرایط تحریم اقتصادی نیز حاضر نیستند از بودجه های فزاینده خود، صرف نظر کنند!

مسئولان دولتی و شخص رییس جمهور باید توضیح بدهند این که برای تامین کسری بودجه، دست به دامان پس اندازهای باقی مانده شهروندان شوند، چه گشایشی در زندگی مردم ایجاد می کند؟ آقای حسام الدین آشنا نیز که از مردم خواسته بود پیش از هر تصمیم اقتصادی شخصی یک هفته صبر کنند، پاسخ بدهند افرادی که به حرف ایشان توجه و صبر کردند، اکنون چه تصمیمی بگیرند؟

گویا حسن روحانی و مشاوران وی، آگاه نیستند که امید آفرینی کاذب پس از مدتی به پدیده ای ضد خود بدل می شود و ناامیدی ژرف تر را به دنبال دارد.

با صرف نظر از نامی که بر این طرح گذاشته شده و حداکثر سودی که برای آن نظر گرفته شده (۱۹ درصد با سر رسیده دو ساله و بدون پرداخت دوره ای) این طرح از جذابیت خاصی برخوردار نیست و بعید است با استقبال گسترده، مواجه شود. آنچه در نهایت تحت عنوان فروش ارواق سلف نفتی منتشر شد حتی با ایده اولیه مبنی بر پیش‌فروش نفت خام تا سقف ۲۰۰ میلیون بشکه در بورس با هدف تامین نقدینگی در حدود ۱۹۰ هزار میلیارد تومان منابع بر پایه قیمت روز، نیز متفاوت است.

این که از اوراق سلف نفتی استقبال بشود یا نشود، فرع بر موضوع اصلی است. آیا اساسا بهتر نبود از همان ابتدا برای معرفی این ایده از عنوان پر طمطراق «گشایش اقتصادی» استفاده نمی شد؟ و انتظاری بیهوده از بهبود اوضاع اقتصادی در افکار عمومی شکل نمی گرفت؟ این که پس انداز باقی مانده مردم  با وعده پرداخت سود در 2 سال آینده از آنان اخذ شود، هر نامی که داشته باشد، گشایش اقتصادی برای امروز مردمی که در مشکلات غرق شده اند، نیست! در هر حال نام بزرگ «گشایش اقتصادی» هیچ تناسبی با آنچه در نهایت در قالب فروش اوراق سلف نفتی منتشر شد، ندارد و تنها می توان گفت: کوه ، موش زایید!