نقش حیات‌بخش و اعجازآمیز قرآن در زندگی روزمره

دیدارنیوز ـ امیر دبیری‌مهر: حاج عبدالکریم شمشیری یا محمد دوست برای کسانی که اهل استخاره صحیح و دریافت راهنمایی از قرآن برای حل مشکلات‌شان هستند نام آشنایی است. سالهاست محل مراجعه و تماس بسیاری از مردم نه تنها از ایران بلکه از سراسر جهان است؛ نه مردم عادی بلکه سران کشوری و لشکری، هنرمندان، بازاریان، مدیران و سیاست مداران است.

سالها پیش او را در رادیو و در دفتر مهندس محمدیان مدیر وقت رادیو گفتگو دیدم و چشمه‌هایی از الطاف حق به او را مشاهده کردم. از آنجا که همیشه خرافه ستیز بوده و هستم و کاسب کاری از دستگاه دین را خلاف سنت حسنه می‌دانم در ابتدا ارتباط و انس عجیبش با قرآن و الهامات قرآنی به او برایم باور کردنی نبود اما مشاهده کرامات قرآن به او و مراجعه فراوان مردم از سویی و بی ادعایی و افتادگی و فقدان هرگونه ارتباط مالی استاد با مردم موجب شد باور کنم نور قرآن می‌تواند در جان برخی از انسان‌ها روشنگر و حیات‌بخش باشد؛ چه برسد به این مرد ۷۰ ساله که از ۱۲ سالگی محضر پربرکت مرحوم آیت‌الله شوشتری را درک کرده است.

بعد از سال‌ها اخیرا باز هم به لطف و میزبانی مهندس محمدیان که این روزها مدیر سایت تحلیلی خبری دیدارنیوز است و با همراهی و هماهنگی حاج حمید خزایی پیشکسوت محبوب رادیو، دیدار مجددی با آقای شمشیری حاصل شد ولی این بار این دیدار توأم شد به انجام یک مصاحبه تصویری حدودا یک ساعته که بسیاری از سوالات مردم را از او پرسیدم و این مرد مأنوس با قرآن، راحت و صمیمی به آنها پاسخ داد، هر چند از اینکه او محور مصاحبه باشد پرهیز داشت و دائم می‌گفت با خدا رفیق و با قرآن مانوس باشید و از نماز شب غافل نشوید و انفاق را برکت زندگی و موجب وفور نعمت بدانید و البته بسیار از عقوبت سقط جنین گفت تا حدی که همین نهی او موجب شد ابراهیم حاتمی‌کیا فیلم دعوت را با همین مضمون ساخت. حرف‌های شنیدنی دیگری هم در این مصاحبه مطرح شد که در دو بخش منتشر می شود.

در ادامه می‌توانید بخش نخست این گفتگو را بخوانید.

دیدارنیوز: امروز مصاحبه شونده، شخصیت دوست داشتنی و جذابی در حوزه معارف دینی و قرآنی و اجتماعی است و شاید معرفی وی باعث تعجب برخی از بینندگان شود؛ به جهت اینکه ایشان پیشتر به این شکل مصاحبه نداشته است. هر چند به واسطه سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های کوتاهی که به‌ویژه در رادیو در سی سال گذشته داشته است، در بین اقشار مختلف اجتماعی شناخته شده می باشد. امیدوارم که گفت‌وگوی مفید و سازنده‌ای را با مهمان عزیزمان داشته باشیم. در خدمت حاج آقای شمشیری هستیم. خدمت شما سلام عرض می‌کنم. خیلی خوش آمدید.

شمشیری: سلام عرض می‌کنم ممنون. به شما و کلیه عزیزان بیننده و شنونده سلام عرض می‌کنم و برای سلامتی همه بزرگواران صلواتی می‌فرستیم.

دیدارنیوز: می‌خواهم گفت‌وگوی با شما مقداری صریح و صمیمی باشد. در افکار عمومی ارزیابی کردم و در جامعه سؤالاتی وجود دارد که اگر پاسخ آن‌ها را از زبان خودتان بشنویم خیلی بهتر است. قبل از اینکه ما به موضوع اصلی گفت‌وگو برسیم که قرآن و مفاهیم قرآنی و نقش قرآن کریم در زندگی ماست و این جلسه هم به برکت کتاب آسمانی برپا شد می‌خواهم مقداری با آقای شمشیری بیشتر آشنا شویم. شما را با عناوین مختلفی از جمله دکتر عبدالکریم شمشیری یا آقای محمد دوست در فضای مجازی و در جامعه می‌شناسند. توضیح شما می‌تواند این مسائل را روشن کند. برخی می‌گوید متخصص علوم تغذیه هستید. برخی می‌گویند دکترای علوم قرآنی دارید. برخی می‌گویند استخاره می‌کنید و برخی می‌گویند دعا می‌نویسید و برخی می‌گویند تفأل به قرآن می‌زنید و مفسر قرآن هستید. طبیعتاً در این اسامی و عنوان‌های مختلف کسانی به شما خیلی علاقه دارند و کسانی هم بی رو دربایستی احتمالاً زیاد علاقه‌ای ندارند و یا حتی شناخت شما را انکار می‌کنند؛ که البته مقداری عجیب است فردی با مسائل علوم قرآنی ارتباط داشته باشد و اسم شما را نشنیده باشد. خواهش می‌کنم خیلی کوتاه خودتان را معرفی کنید و برسید به اینجا که با قرآن چگونه مأنوس شدید؟

شمشیری: سؤال بسیار زیبایی است. نکته‌های ظریفی را بیان کردید. اولین نکته اینکه مهم نیست من چه کسی هستم و چه می‌کنم و اندازه قد من چقدر است و شماره کفشم چند است! این‌ها مهم نیست. چیزی که جامعه را می‌سازد چیست؟ من می‌خواهم از نور قرآن بگویم.

دیدارنیوز: یعنی نمی‌خواهید به سؤال من پاسخ دهید؟

شمشیری: ضروری می‌بینم که آیات را بگویم. من شیمی می‌خواندم. پزشکی خواندم و رها کردم. ادبیات خواندم لیکن به این نتیجه رسیدم که باید آیات الهی را گفت.

دیدارنیوز: اهل کجا هستید؟

شمشیری: من ساکن اهواز هستم، اما متولد شوشتر هستم.

دیدارنیوز: چه سالی؟

شمشیری: در شناسنامه ۱۳۳۰ درج شده، اما در اصل دو سال بزرگ‌تر و متولد ۱۳۲۸ هستم.

دیدارنیوز: یعنی الان شما ۷۰ سال دارید. خیلی کمتر به نظر می‌آید.

شمشیری: بله ۷۰ سال دارم. چون با نور قرآن آشنا هستم.

دیدارنیوز: چون گفتید متولد شوشتر هستید، اولین سؤالی که شکل می‌گیرد این است که پس ارتباط شما با مرحوم آیت‌الله شوشتری هم به شهر شوشتر باز می‌گردد.

شمشیری: بله، ایشان سال‌ها استاد بنده بودند.

دیدارنیوز: در چه حوزه ای؟

شمشیری: تفسیر و احادیث را از ایشان یاد می‌گرفتم.

دیدارنیوز: یعنی حوزه علمیه بودید یا به صورت انفرادی؟

شمشیری: به صورت انفرادی صبح‌های زود درس می‌داد. نماز صبح را که می‌خواند شروع می‌کرد به ما که دو نفر بودیم درس می‌داد.

دیدارنیوز: در مسجد؟ و آن زمان چند ساله بودید؟

شمشیری: بله در مسجد. جوان بودم هنوز ازدواج نکرده بودم. ایشان یک نکته‌ای به من گفت که هیچ وقت فراموش نمی‌کنم. گفتند که بعد از اذان صبح نخوابید. حکمت و نور و رحمت و هدایت در این زمان است. از موقع اذان تا روشنی هوا نخوابید. می‌گفتند کدام ذکر‌ها را بگوییم. تمام عزیزان بیننده و شنونده این را به خاطر بسپارند که موج غم دور می‌شود. ما یک آیه را عمل کردیم. وَ مِنَ اللَّیْلِ فَسَبِّحْهُ وَ إِدْبَارَ النُّجُومِ. خدای کریم می‌فرماید نخوابید و به ذکر مشغول شوید تا هوا روشن شود. ادبار النجوم یعنی ستاره‌ها بروند. خب چه ذکر‌هایی باید بگوییم؟ از روی آیه پیدا کردیم که این توصیه بر اساس کدام آیه است. این را به ما گفت «الحمدالله» ما از آن زمان تا الان بعد از اذان صبح نخوابیدیم. یعنی بیش از ۶۰ سال است.

دیدارنیوز: یعنی شما از حدود ده سالگی و ابتدای نوجوانی آنجا بودید.

شمشیری: ۱۲ سالگی بله. نخوابیدیم و شروع به حفظ کردن این آیه کردیم؛ و بعد می‌گوییم که خدایا یک عیدی به ما بده ما این آیه را عمل کردیم و این لطف و توفیق تو بوده است و ماتوفیقی الا بالله. حال یک هدیه به ما بده. آن هدیه را خدا می‌دهد. بعد از اذان صبح نخوابید. حال چه بگوییم؟ یک تسبیح «استغفرالله ربی و اتوب الیه» بگوییم. این یعنی چه؟ این بر مبنای کدام آیه است؟ اگر این را بگویید خیلی قدرتمند می‌شوید. اگر این را بگویی نور قرآن در دلت وارد می‌شود. اگر این را بگویید خدای کریم رحمتش را نصیبت می‌کند و حکمت و نور و هدایت می‌دهد و وجودت مبارک می‌شود و هر جا می‌روید مشکل حل می‌کنید. بر مبنای کدام سوره است؟ بر مبنای سوره هود آیه ۵۲ است که هر کس استغفار کند، خدا یک اوجی به او می‌دهد و بر مبنای سوره نوح آیه ۱۰ و ۱۱ و ۱۲.

دیدارنیوز: آیا آن ساعت مهم است؟

شمشیری: بله، آن ساعت خیلی مهم است.

دیدارنیوز: یعنی از اذان صبح تا طلوع آفتاب.

شمشیری: بله، تا ستاره‌ها بروند و هوا روشن شود. ادبار النجوم. محاسبه کرده‌اند ۳۷ دقیقه می‌شود. البته در فصل‌های مختلف فرق می‌کند.

دیدارنیوز: یعنی شما به عنصر زمان در مناسک دینی قائل هستید؟

شمشیری: به همین دلیل می‌گویند نماز را سر وقت بخوانید. حافظوا علی الصلوات.

دیدارنیوز: مکان چطور؟

شمشیری: آن هم خیلی مهم است. در مکه و در مسجد به خصوص. ما در مسجد رشد کردیم. جوانان عزیز اگر می‌خواهند رشد و شکوفایی به وجود آید حتماً مسجد بروند.

دیدارنیوز: این‌ها را بر اساس تجربه می‌گویید یا بر اساس معارف دینی؟

شمشیری: خودم تجربه کردم و در زندگی خود من نقش داشت و بعد اثراتی که روی نسل دارد. یعنی فرزندان، خیلی خوب بار می‌آیند. من ۱۵ نوه دارم، اکثرشان حافظ قرآن هستند. من هشت فرزند دارم و همه اهل قرآن هستند و عالم قرآن هستند و درس می‌دهند. یعنی خدای متعال برکت این ذکر را به من داد. جوان عزیز اگر می‌خواهید فرزندتان خوب بار بیاید در قنوت نمازتان آیه ۴۰ سوره ابراهیم را از امروز در نمازهای‌تان بخوانید. رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلَاةِ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی ۚ رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ. یعنی پروردگارا به من فرزندی بده که نماز را جدی بگیرد. خدا دعای حضرت ابراهیم را قبول کرد و دو فرزند صالح به او داد و هر دو پیامبر شدند. «ربنا و تقبل دعاء» و پذیرفت. قرآن این را به ما یاد داده است. پس به خصوص برای داماد‌ها و عروس‌ها شب ازدواج دو رکعت نماز بخوانند و این را در قنوت‌شان بخوانند و آن زمان خدا گل به او می‌دهد و فرزندانی با حیا به آن‌ها می‌دهد.

دیدارنیوز: این نصایح شما قشر متدین و مذهبی جامعه را حتماً مورد توجه قرار می‌دهد. آن‌ها هم شنوای سخن شما هستند. اما مسئله  امروز جامعه این است که بین بسیاری از اقشار جامعه که ظواهرشان مذهبی نیست و حتی عامل به شریعت هم نیستند بین آن‌ها و قرآن فاصله افتاده است. آیا فکر می‌کنید این تیپ موعظه کردن که سر فلان ساعت بیدار شوید و استغفار کنید و نماز شب بخوانید و در قنوت‌تان فلان آیه را بخوانید و... می‌تواند آن قشر جامعه را با قرآن آشتی دهد؟ آیا به نظرتان این پاسخگو است یا نکات دیگری هم دارید؟

شمشیری: اتفاقاً این برای همین قشر است.

دیدارنیوز: چه تضمینی است که این کار‌ها را انجام دهند و اثراتش را در زندگی ببینند.

شمشیری: تضمین، خود آیات است. من یک دانشجو داشتم نماز نمی‌خواند و اصلاً اعتقادی نداشت. سر کلاس می‌گفتم اگر این آیه را بخوانیم فرزند، خوب بار می‌آید، همچنین اگر پدر و مادر از دار دنیا رفتند یا هر عزیزی برای اینکه دچار افسردگی نشویم و دچار مرض بایپولار و این نوع امراض هولناک نشویم یک آیه یادتان می‌دهم. آیه ۴۱ سوره ابراهیم: رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ. خدایا بیامرز پدر و مادرم را و تمام عزیزانی که با ما بودند. دوستی داشتیم خیلی صمیمی که از دنیا رفته است. خب من روانی می‌شوم چه کنم؟ این آیه را بخوانم نجات پیدا می‌کند. همان موقع یک دانشجویی بلند شد و جیغ زد و دانشجوی پزشکی هم بود. گفت پدر و مادرم برای دیدن من آمدند. در راه خرم آباد ماشین از کوه پرتاب شد و پدر و مادرم و خواهر و برادرم فوت کردند. من داشتم روانی می‌شدم و این آیه من را نجات داد. هفته بعد به کلاس آمد و گفت من یک آرامشی از این آیه پیدا کردم و این آیه را فهمیدم که همه چیز امر خدا است. «لله امر من قبل و من بعد». همه چیز امر خدا است. حال اختیار چه می‌شود؟‌

می‌گفت من خواب این‌ها را دیدم. گفتند دخترم شما وقتی این آیه را می‌خوانی روح ما شاد می‌شود و با همین آیه یک هدیه‌ای به من می‌دادند که بالاترین هدیه است. یعنی ما با آیات آرامش ایجاد می‌کنیم؛ هر قشری که باشد. جامعه به این کتاب و این نور نیاز دارند. بعد در مورد سحر و طلسم و جادو و دعا و جن صحبت‌ها دارم. آیا برای ازدواج استخاره لازم است و تمام این‌ها بحث دارند.

دیدارنیوز: اتفاقاً می‌خواستم همین سؤال را بپرسم که اینقدر فاصله بین نسل جدید و قرآن ایجاد شده که به نظر می‌آید باید معجزات قرآن آشکار شود و در معرض دیده‌ها قرار بگیرد تا این بتواند پیوند ایجاد کند. ما شنیدیم که شما با نگاه به آیات و باز کردن قرآن، گره از مشکلات مردم هم باز می‌کنید. این چقدر واقعیت دارد؟

شمشیری: قرآن راه گشا است. ما وقتی قرآن را می‌دهیم دست طرف می‌گوییم باز کند کمکش می‌کند. می‌خواهد ازدواج کند آیا استخاره لازم است؟ خیر لازم نیست. مشورت و مشاوره لازم است. اول باید ببیند که آیا این مریض نیست. انواع مریضی‌ها را بررسی می‌کنیم. اگر دیدیم که مشکل نبود مرحله دوم چقدر ایمان دارد. فردی که می‌خواهد این دختر را بگیرد آیا اهل نماز است یا نیست؟ اگر دروغ می‌گوید اصلاً به درد نمی‌خورد. خود معنای اسغفرالله ربی و اتوب الیه یعنی همین.

دیدارنیوز: یعنی می‌گویید اگر الان کسی اهل نماز نباشد نباید در جامعه به او دختر دهند؟ خیلی جوانان نماز نمی‌خوانند.

شمشیری: خوشبختش نمی‌کند. سوره طه آیه ۱۲۴ آمده: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً» هر کسی نماز و قرآن را کنار گذاشت دچار ناامیدی می‌شود و زندگی سختی دارد. علت این همه طلاق چیست؟ چون نماز نمی‌خوانند. چرا امام حسین روز عاشورا می‌فرمایند من به نماز عشق می‌ورزم. چرا؟ خدا که نیازی ندارد. خدا چه نیازی به نماز ما دارد. فلان شخص می‌گوید من نماز نمی‌خوانم، چون یک شخص مذهبی به من ضربه زده است! خب این ملاک نیست. باید اصل قرآن را دید. باید مکتب شناس باشیم و به فرد نگاه نکنیم. در سوره حجرات تمام جوانان عزیز این آیه را حفظ باشند. چرا برخی می‌روند خارج مثلاً به کانادا می‌روند و به خاطر گرین کارت و اقامت، دین را کنار می‌گذارند و در کلیسا‌های آنجا مسیحی می‌شوند؟ آماری که VOA می‌داد ۱۳ هزار و خرده‌ای بود. خب چرا؟ علت چیست؟ علت این است که راه را پیدا نکردند. منت گذاشتند. یک نماز می‌خواند و منت می‌گذارد. من از یک مذهبی سیلی می‌خورم مالم را می‌برد، پس دیگر نماز نمی‌خوانم. خب این خیلی بد است. سوره حجرات آیه ۱۷ می‌فرماید: «لَا تَمُنُّوا عَلَیَّ إِسْلَامَکُمْ ۖ بَلِ اللَّهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَدَاکُمْ لِلْإِیمَانِ» منت نگذار که من نماز می‌خوانم. منت نگذار که کار خوب می‌کنم. خدا بر تو منت دارد که راه را نشانت داده است. پس همه اقشار و همه جوانان این آیه را حفظ کنند منحرف نمی‌شوند. حفظ این آیه ضد آلزایمر است. همه کسانی که قرآن را حفظ می‌کنند محال است آلزایمر بگیرند. ما آیات کوتاه را حفظ می‌کنیم، نور قرآن وارد زندگی می‌شود. حال نمونه‌های آن را برای شما مثال می‌زنم خیلی شیرین هستند. اول استغفرالله که گفتم استغفرالله یعنی معذرت خواهی. خدایا من قول می‌دهم دروغ نگویم. استغفرالله ربی و اتوب الیه؛ قول می‌دهم که بد اخلاق نباشم. استغفرالله ربی و اتوب الیه؛ خدایا من قول می‌دهم شرک نورزم.

دیدارنیوز: شما به خاطر شوقی که به معارف و مفاهیم قرآنی و آیات دارید از هر دری که وارد می‌شویم می‌آیید سر بحث مفاهیم و البته این هم ذی‌قیمت است. نمی‌خواهم سر رشته گفت‌وگوهای‌مان هم فراموش شود. به آنجا رسیدیم که فرمودید در مسجد خدمت آیت‌الله شوشتری بودید در ده یا دوازده سالگی ایشان ظاهرا اولین جرقه ارتباط با قرآن را در ذهن و زندگی شما ایجاد کرد. آیا در خصوص ایشان نکته‌ای وجود دارد که در این مصاحبه یادی کنید و حق شاگردی را بجا آورید؟

 شمشیری: هر کسی می‌خواهد مجتهد شود و به درجات خوبی برسد باید قاموس الرجال ایشان را بخواند. عجب کتابی است که کجای این حدیث درست است و کجایش غلط است. همه را بیان کرده است.

دیدارنیوز: ایشان تحصیل کرده کدام حوزه بودند؟

شمشیری: ایشان در نجف بودند. همانجا تربیت شدند و به شهر شوشتر یا تستر آمدند و در آنجا هم خیلی مورد توجه و احترام مردم قرار گرفتند. ۱۰۵ سال عمر کرد و خیلی پر برکت و لحظه‌هایش مبارک بود. آدم از رکوع و سجده نمازش لذت می‌برد. اسماء الله را می‌گفت این برای من جالب است.

دیدارنیوز: چه سالی ایشان رحلت کردند؟

شمشیری: چهار یا پنج سال پیش فوت کردند.

دیدارنیوز: یعنی چهار پنج سال پیش پس خیلی بعید نیست. غیر از ایشان شما از شخصیت‌های مهمی که بر فکر و ذهن شما تأثیر گذار بودند و همیشه به یادشان هستید چه کسی را می‌توانید نام ببرید به‌ویژه در حوزه علوم قرآنی؟ شما تجربه دیدار مرحوم طباطبایی را داشته‌اید یا خیر؟ غیر از مرحوم آیت‌الله شوشتری چه کسی را می‌توانید نام ببرید؟

شمشیری: خیر، ندیده‌ام. به یاد ندارم. البته مسجد می‌رفتم مثلاً شخصیت‌های مهمی بودند مثل آیت‌الله شفیعی در اهواز ایشان به ما نهج‌البلاغه یاد می‌داد. آقای موسوی جزایری امام جمعه سابق اهواز قبل از انقلاب خیلی به ما درس‌ها داد. احادیث بسیار زیبایی به ما یاد می‌دادند. خیلی ما را تشویق می‌کرد که کلاس‌های قرآن را ادامه دهیم. حتی یک بار به یاد دارم که کلاس قرآن گذاشت و خودش هم نشست که ایرادات ما را بگیرد و خیلی بعد از نماز اظهار محبت کرد. ما تشویق شدیم و یاد گرفتم که کلیه پیش‌نماز‌ها جوانان را به یاد گرفتن قرآن تشویق کنند که خودشان هم بروند یاد بگیرند. بعد ما به صداوسیما آمدیم. من سال ۱۳۶۰ در صداوسیما بودم. از سال ۱۳۶۰ تا الان در صداوسیما هستم و در رادیو و تلویزیون همه استان‌ها بوده‌ام. از اراک بگیرید تا مشهد و شیراز و گیلان در همه استان‌ها من برنامه‌های قرآن داشتم.

دیدارنیوز: شما که در این فضا بودید، چطور به سلک روحانیت نپیوستید و چطور روحانی نشدید؟

شمشیری: آن لیاقت می‌خواهد من نداشتم. لیاقت من همین بود که بیایم با جوانان کار کنم.

دیدارنیوز: مگر نمی‌شد با لباس روحانیت با جوانان کار کنید؟

شمشیری: من الان هم لیاقت لباس را ندارم. سرباز آقا امام زمان لیاقت می‌خواهد. یک قدم اشتباه برداشتن ضربه به اسلام است. حتی یک قدم و یک حرف و یک شوخی بیهوده این‌ها حساب شده است.

ادامه دارد...