علیرضا زاکانی در میانه سال ۱۴۰۰ به‌عنوان شهردار تهران انتخاب شد؛ انتخابی که از همان ابتدا با حواشی زیادی همراه بود. او در این سال‌ها وعده‌های بزرگی هم داد؛ از شکستن کمر ترافیک گرفته تا ساخت سالی ۱۸۰ هزار واحد مسکونی برای شکستن کمر مسکن!
دیدارنیوز: زاکانی که سابقه نمایندگی مجلس و فعالیت در حوزه‌های سیاسی را داشت، بدون داشتن تجربه اجرائی مستقیم در حوزه مدیریت شهری، کلید ساختمان بهشت را در دست گرفت. بااینحال، زاکانی نه‌تنها با اعتمادبه‌نفس کامل کار خود را آغاز کرد، بلکه در این سال‌ها وعده‌های بزرگی هم داد؛ از شکستن کمر ترافیک گرفته تا ساخت سالی ۱۸۰ هزار واحد مسکونی برای شکستن کمر مسکن! او خود معتقد است تحولی در تهران ایجاد کرده و کارنامه‌ای با نمره بالا دارد؛ اما در صحن شورای شهر تهران، از سوی برخی از اعضا «سلطان وعده‌های محقق‌نشده» نامیده شد. روز گذشته نیز یکی از اعضای شورای شهر تهران در تذکری از عدم تحقق وعده‌های شهردار تهران در امور شهری انتقاد کرد و پرسید که مدیریت شهری چگونه می‌خواهد در آینده درباره کارنامه عملی خود و آسیب‌شناسی انتقادی آن توضیح دهد؟
نرجس سلیمانی، عضو شورای شهر تهران، با اشاره به برگزاری نشست خبری شهردار تهران در ساختمان بلدیه -پروژه‌ای که باید سال گذشته به بهره‌برداری می‌رسید، اما حالا پیش از تکمیل، در آن یک نشست خبری و یک نمایشگاه برگزار شده- گفت: این پروژه نماد ناکارآمدی‌هایی است که باید به دقت مورد موشکافی قرار گیرد. او با بیان اینکه نشست اخیر شهردار تهران احتمالا از‌جمله آخرین نشست‌های دوره ششم مدیریت شهری است، افزود: این نشست در حکم ارائه کارنامه نهایی شهردار تلقی می‌شود و با توجه به ادعا‌های مطرح‌شده در زمان رقابت‌های انتخاباتی سال ۱۴۰۰، بررسی تطبیقی آن با عملکرد چهار سال گذشته ضرورتی جدی دارد.
سلیمانی در ادامه، با اشاره به ادعای هفت‌گانه مدیریتی در برنامه زاکانی، اظهار کرد: خروجی این رویکرد‌ها چیزی جز یک کاریکاتور ناموزون و فاقد اعتبار نبوده است. وی گفت: از میان ۱۲ چالش کلیدی که در برنامه شهردار به آنها اشاره شده بود -مانند ساختار فربه، درآمد‌های ناپایدار و نوسازی بافت فرسوده- تنها در مناطق محدودی مانند نظرآباد اقداماتی انجام شد و دستاورد درخور توجهی دیده نمی‌شود. او ادامه داد: در حوزه حمل‌ونقل عمومی، با وجود بودجه مناسب، پیشرفتی حاصل نشده و تعداد ناوگان اتوبوسرانی و تاکسی از سال ۱۳۹۶ فراتر نرفته است. حتی در حوزه آلودگی هوا، پاییز و زمستان ۱۴۰۳ به‌عنوان یکی از آلوده‌ترین دوره‌های تاریخ تهران ثبت شد.
رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای شهر تهران با اشاره به وعده استفاده از نخبگان تهرانی، تصریح کرد: برخلاف آنچه در برنامه شهردار آمده بود، بیشترین بهره‌برداری از مدیران سیاسی غیربومی فاقد تخصص لازم صورت گرفت و وعده‌های بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان شهری عملا نادیده گرفته شد. او همچنین به ناکامی در تحقق قرارداد‌های حمل‌ونقل عمومی با کشور چین اشاره کرد و گفت: هیچ توضیح قانع‌کننده‌ای درباره عدم اجرای این قرارداد‌ها در نشست خبری ارائه نشد.
عضو شورای شهر با انتقاد از وضعیت سازمان فناوری اطلاعات شهرداری (فاوا) افزود: در حالی که شهردار از هوشمندسازی سخن می‌گوید، این سازمان دچار هرج‌ومرج مدیریتی است و حتی در حوزه‌هایی مانند مترو که قابلیت بالای بهره‌گیری از فناوری دارند، به‌روزرسانی‌ها به‌موقع انجام نشده و خطا‌های متعددی در بخش سیگنالینگ رخ داده است.
سلیمانی با اشاره به توزیع تخفیفات در حوزه شهرسازی خاطرنشان کرد: تخفیف‌های ارائه‌شده عمدتا در اختیار جمع محدودی از فعالان بزرگ‌مقیاس قرار گرفته‌اند؛ به‌گونه‌ای که تنها کمتر از یک نفر در هر ۱۰ هزار نفر از جمعیت تهران از منافع آن بهره‌مند شده‌اند.
او تأکید کرد: پراکندگی وعده‌ها و اظهارات متعدد شهردار در سال‌های مختلف باعث ابهام در افکار عمومی شده و نشان‌دهنده فقدان درک جامع و دقیق از ابعاد مدیریت شهری است. وی ادامه داد: فروش هزاران میلیارد تومان از دارایی‌های شهرداری و عدم شفاف‌سازی درباره وضعیت قطعی انواع بدهی‌ها، از نکات غیرقابل تحمل در مدیریت شهری است. از سوی دیگر، حجم بودجه شهرداری رشد نزدیک به هفت برابر داشته است؛ اما با در نظر گرفتن کاهش ارزش پول به دلیل تورم، این افزایش بودجه ارتباط معناداری با افزایش خدمات، توسعه زیرساخت‌ها و امکانات شهری ندارد.
سلیمانی با اشاره به عملکرد زاکانی گفت: ایشان که اغلب عدم توفیق‌های دیگران را به ناتوانی، بی‌فکری و بی‌غیرتی نسبت می‌دهند، چگونه قصد دارند در آینده درباره کارنامه عملی خود و آسیب‌شناسی انتقادی آن توضیح دهند؟ او در پایان صحبت‌های خود، با اشاره به بیتی از فردوسی گفت: «بزرگی سراسر به گفتار نیست/ دو‌صد گفته، چون نیم کردار نیست». در ادامه، محمد آقامیری، عضو شورای شهر تهران، با تأکید بر اینکه سخنانش در جواب سلیمانی نیست، گفت: کارنامه جریان انقلاب در مدیریت شهری خوب است و نباید به اصلاح‌طلبان گزک بدهیم که ما را بزنند. نباید آب به آسیاب دشمنان داخلی و کسانی که رقابت منفی با ما دارند، بریزیم. باید این دوره را با دوره قبل مقایسه کنیم. آقامیری تأکید کرد: تجربه دوره پنجم شورای شهر نشان داد اصلاح‌طلبان در مدیریت شهری تهران حرفی برای گفتن ندارند. حبیب کاشانی نیز بر ضرورت حفظ یکپارچگی، آرامش و همدلی میان اعضای شورای شهر تأکید کرد و گفت: اینکه برخی اعضای شورا برای تذکر خود ۱۰ دقیقه صحبت می‌کنند، به خودشان ربط دارد. در مدت باقی‌مانده از عمر شورا، اگر چیزی برای ما خوش نیامد، بلندگو‌ها را برای هم روشن نکنیم. خواهش می‌کنم از این موارد خارج شویم که جلسه دچار تنش نشود.
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، در‌خصوص وعده‌های شهردار تهران و تذکر نرجس سلیمانی به «شرق» گفت: یکی از بحث‌هایی که ما همیشه از همان اولین دوره شورا مطرح می‌کردیم، این بود که مدیران عالی کشور، به‌ویژه در مدیریت شهری، باید نسبت به وعده‌هایی که می‌دهند حساس و مسئولیت‌پذیر باشند؛ چون در مدیریت شهری، مردم از نزدیک با عملکرد مدیران در تماس هستند و بلافاصله نسبت به وعده‌ها توقع پیدا می‌کنند. او ادامه داد: مثلا اگر گفته می‌شد ظرف یک سال فلان پروژه به بهره‌برداری می‌رسد، در همان دوره برای آن تابلو و روزشمار نصب می‌شد. اگر پروژه به‌موقع افتتاح نمی‌شد، نمره منفی برای آن در نظر گرفته می‌شد؛ مثلا منفی یک، منفی دو یا حتی منفی ۳۶۵. سپس شهردار وقت با مردم صادقانه صحبت می‌کرد؛ ابتدا عذرخواهی می‌کرد و سپس دلایل تأخیر پروژه را توضیح می‌داد. حالا ممکن بود مردم بپذیرند یا نه؛ اما این یک سنت خوب و پسندیده بود. بااینحال، در این دوره چنین روندی شکل نگرفت. وعده داده شد، اما روزشمار نصب نشد. وقتی هم وعده‌ها محقق نشد، نه‌تنها از مردم عذرخواهی نشد، بلکه توضیحی هم با تواضع و احترام ارائه نشد. حتی در برخی موارد، برخورد طلبکارانه‌ای با اعضای شورا صورت گرفت که این وعده‌ها را یادآوری می‌کردند و به آنها حمله شد.
به گفته او، همان‌طور که امروز یکی از اعضا اشاره کرد، برنامه‌ای که شهردار تهران در بدو ورود و در رقابت با سایر گزینه‌ها ارائه داد، فاصله زیادی با آنچه امروز در شهر اتفاق می‌افتد، دارد. برخی دوستان می‌گویند ما برنامه چهارم مصوب شورا را اجرا می‌کنیم؛ بله، اما این برنامه تفاوت زیادی با برنامه‌ای دارد که شهردار در ابتدا ارائه کرده بود.
کارنامه شهرداری زاکانی در واپسین ماه‌های دوره ششم، به موضوع جدی بحث و انتقاد در صحن شورا تبدیل شده است؛ آن هم در شرایطی که وعده‌ها همچنان روی زمین مانده‌اند و زمان چندانی برای پاسخ‌گویی نمانده است. این انتقادها در حالی مطرح می‌شود که جریان‌های مختلف شورا، نگاه‌های متفاوتی به ارزیابی عملکرد دوره فعلی دارند.
