عبور از نقطه اوج تنش‌ها؛ ایران و آمریکا از مذاکرات رم چه می‌خواهند؟

دیدارنیوز: تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: مذاکرات نقطه اوج تنش را پشت سر گذاشت و وارد مرحله تخصصی شده است. البته در مرحله تخصصی نیز مذاکرات دشوار است، اما طرفین چند گام اساسی از تنش دور شدند.

دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا به میزبانی سفارت عمان در رم برگزار شد و طرفین بر ورود به مباحث کارشناسی توافق کردند. پیش این دور از مذاکرات صحبت از این بود که دو طرف روز سختی را پیش رو دارند و احتمال شکست یا ادامه گفت‌و‌گو‌ها ۵۰-۵۰ است، اما بعد از اعلام رضایت دو طرف دوباره ریزش قیمت دلار آغاز شد که برخی کارشناسان این را نشانه دور شدن ایران و آمریکا از گزینه نظامی و بازتر شدن پنجره دیپلماسی می‌دانند.

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت‌و‌گو با نامه نیوز درباره دوره دوم گفت‌و‌گو‌های ایران و آمریکا گفت: آنچه در نشست مسقط و رم اتفاق افتاد، نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها می‌دانند مسیر جنگ مدیریت ناشدنی است و امکان دارد هزینه‌های زیادی داشته باشد به طوریکه به نتیجه دلخواهشان نینجامد؛ از این رو آنها مسیر دیپلماسی را انتخاب کردند.

وی افزود: قرائن و شواهد نشان می‌دهد که دو طرف متن واقع گرایانه را روی میز گذاشتند که براساس آن دغدغه‌های دو طرف رفع شود. طرف ایرانی دنبال رفع تحریم در کنار حفظ چرخه سوخت و زیرساخت‌های هسته‌ای و طرف آمریکایی دنبال خنثی سازی جنبه تهدید امنیتی برنامه هسته‌ای ایران است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: به نظر می‌رسد دو طرف در حال توافق بر سر متنی شبیه برجام هستند با این تفاوت که در ازای یکسری بازرسی‌های دقیقتر، لغو تحریم‌ها طوری انجام شود که نتایج ملموس تری را برای ایران در پی داشته باشد. معتقدم از جمله نکات مثبت مذاکرات، ورود آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای بود، چون آنچه امروز ایران بر سر آن در حال توافق است حقی است که همه کشور‌های عضو ان پی تی می‌توانند از آن برخوردار شوند، اما در گذشته، چون تنش‌های شدیدی بین ایران و آمریکا وجود داشت و عوامل آشوب ساز به این عوامل دامن می‌زدند برنامه هسته‌ای را به رغم بازرسی‌های آژانس به عنوان یک تهدید مطرح شد و هزینه‌های گزافی را بر دوش ملت ایران گذاشت.

وی افزود: تحولات دو ماه اخیر فضای واقع گرایانه‌ای را هم برای ایران و هم برای آمریکا ایجاد کرد. آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که برخی کشور‌ها دوست دارند انرژی دولت ترامپ در جنگ با ایران تخلیه شود، از این رو ترامپ سعی می‌کند در چنین دامی نیفتد. در سمت مقابل، نگاه ایران واقع گرایانه شده است به ویژه زمانی که مصاحبه سفیر روسیه در عراق منتشر شد. وقتی طرف عراقی از او پرسید «درصورت حمله به ایران، روسیه چه می‌کند» او پاسخ داد «ما برای ایران دعا می‌کنیم همانطور که برای عراق در زمان صدام دعا کردیم»، این صحبت نشان داد که ایرانی‌ها باید براساس یک واقع گرایی بتوانند مشکلات خود را حل کنند.

این کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: در مسقط طرفین توافق کردند که مذاکره کنند. در رم بر سر ورود به مباحث تخصصی توافق شد. اگر کارگروه‌های تخصصی شکل بگیرند، معنایش این است که طرفین روی اصول اساسی مذاکره توافق کردند بنابراین می‌توان گفت «مذاکرات نقطه اوج تنش را گذراند و وارد مرحله تخصصی شده است». البته در مرحله تخصصی نیز مذاکرات دشوار است، اما طرفین چند گام اساسی از تنش دور شدند.

وی افزود: اگر آمریکایی برنامه هسته‌ای ایران را از حالت اورژانسی خارج بدانند، به سمت حل سایر بحران‌های خودشان حرکت می‌کنند. معنای این اتفاق آن است که پرونده هسته‌ای ایران به مرحله عادی سازی رسیده؛ البته باید مراقب طرف‌های آشوب ساز به ویژه اسرائیل بود. اگر نشست‌های فنی و تخصصی شروع شود، یعنی دو طرف به طور جدی از گزینه نظامی دور شدند.