چراغ سبز برجام؛ دعوای ایران و آمریکا بر سر حق تقدم

 

دیدارنیوز ـ سرویس بین‌الملل: بازگشت و احیای برجام هر روز شرایط پیچیده تری پیدا می‌کند. آمریکا سعی دارد به هر نحوی از زیر بار خروج ترامپ از برجام در برود و ایران را مقصر شرایط امروز برجام جلوه دهد. ایران نیز می‌گوید که آمریکا از برجام خارج شده است و نخست آن‌ها باید بازگردند.

امروز حساب کاربری مقام معظم رهبریدر این باره توئیتی منتشر کرد: «آن طرفی که حق دارد شرط معین کند، ایران است. چون جمهوری اسلامی به همه تعهدات عمل کرد. ما حق داریم برای ادامه برجام شرط بگذاریم و این شرط را گذاشتیم و گفتیم و هیچ‌کس هم از آن عدول نخواهد کرد. اگر می‌خواهند ایران به تعهدات برجامی برگردد آمریکا بایستی تحریم‌ها را کلاً در عمل لغو کند و ما بعد راستی‌آزمایی کنیم و ببینیم که درست تحریم‌ها لغو شده، آن‌وقت به تعهدات برجامی برمی‌گردیم.»

 

 

 

احیای برجام؛ اول واشنگتن یا اول تهران؟ + خلاصه تصویری

در واقع موضع رسمی ایران این است که اول آمریکا باید به برجام بازگردد، ولی راه مذاکره بر سر برجام باز است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا دو سال پیش از برجام خارج شد و به دلیل عدم رعایت اروپایی‌ها به تعهداتشان ایران در ۵ مرحله برخی تعهدات خود تعلیق کرد. حال آمریکا سعی دارد ایران را مجبور کند که نخست به تعهدات خود برگردد.

سید جلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در انگلستان و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در گفت وگویی که با دیدار داشته در این خصوص گفته است: «طبیعتاً ایران طلبکار این قضیه خواهد شد و می‌گوید شما مقصر بودید و بی دلیل از برجام خارج شدید، تحریم کردید و حال باید همه خسارت‌های وارد شده به ایران را جبران کنید. طبیعتاً آن‌ها به دنبال راه حلی هستند که بتوانند این وجه کار را یا به کلی منتفی کنند یا به حداقل ممکن کاهش دهند.»

متن کامل این گفتگو را در اینجا بخوانید.

با این حال ایران موضع خود را مشخص کرده و راهی جزء بازگشت به برجام و برداشتن تحریم‌ها نیست. با این حال ایران هم راه برداشتن تحریم‌ها را باز گذاشته است تا دولت بایدن بتواند بعضی تحریم‌ها که زمان بیشتری می‌خواهد که برطرف شود را انجام دهد. البته برخی هم معتقد هستند که خیلی نباید زمان را تلف کرد و زودتر باید شرایط را برای توافق با آمریکا مهیا کرد. در همین خصوص هم سید جلال ساداتیان به دیدار گفته است: «اگر ایران بخواهد تا ۵ الی ۶ ماه دیگر صبر بکند تا شاید یک وحدتی علیه ایران شکل بگیرد که آن وقت به همین راحتی نمی‌توان آن را جبرانش کرد.»

سکوت کر کننده جو بایدن در اولین سخنرانی اش در وزارت خارجه در خصوص برجام، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. رئیس جمهوری آمریکا از بازگشت دیپلماسی، برگرداندن آمریکا به میان متحدان خود و حتی پایان جنگ یمن سخن گفت، اما در ارتباط با ایران و بازگشت به برجام سخنی بازگو نکرد. در خصوص سکوت بایدن در مورد برجام نظرات مختلفی وجود دارد. برخی معتقد هستند برجام از لیست فوریت‌های کاخ سفید خارج شده است، بعضی دیگر این را به دلیل فشار‌های داخلی و کشور‌های متحد آمریکا می‌دانند و برخی دیگر این رویکرد را اختلاف نظر در تیم سیاست خارجی بایدن در خصوص ایران مطرح می‌کنند.

با این حال ساداتیان در گفتگو با دیدار فشار‌های داخلی را اصل دانست وگفت: «جو داخلی آمریکا و فشار‌هایی که بر بایدن وارد می‌شود، به علاوه افراد زخم خورده که به ترامپ رای داده اند که ممکن است از همین گام‌های اول علیه آقای بایدن حملاتی داشته باشند، همچنین لابی صهیونستی در داخل آمریکا و نتانیاهو همه این موارد باعث می‌شوند بایدن از همین ابتدا مراقبت‌هایی را صورت بدهد. من اعتقادم بر این است که او می‌خواهد به برجام برگردد، تحریم‌ها را بردارد و میزان تنش با ایران را به حداقل ممکن برساند. نمی‌گویم روابط را عادی کند بلکه می‌خواهد تنش‌ها را به حداقل ممکن برساند. اما طبیعی است که رویه‌ای را در پیش بگیرد که بتوانند از ایران نیز امتیاز‌هایی بگیرد.»


با همه این احوالات به نظر می‌رسد دو کشور مایل به توافق هستند، اما باید دید رسیدن به این توافق به چه صورتی پیش خواهد رفت و آیا احیای برجام رقم می‌خورد یا خیر؟ در هر حال برجام در کما به سر می‌رود و اگر فکر جدی صورت نگیرد امکان پایان غم انگیز این توافق خیلی دور از انتظار نیست.