چراغ‌های سبز برای احیای برجام

 

دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: مدافعان و معماران برجام پا به کاخ سفید به عناوین مختلف گذاشته اند. آن‌ها سیاست مذاکره را بر فشار و جنگ مقدم می‌دانند و به نظر می‌رسد راه دیپلماسی را برای حل اختلافات با ایران در نظر بگیرند.

به گزارش برخی رسانه‌های آمریکایی رابرت مالی، دستیار ویژه باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا و یکی از اعضای گروه مذاکره‌کنندگان هسته‌ای او با ایران، قرار است به عنوان نماینده ویژه دولت جدید آمریکا در امور ایران منصوب شود. جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب آمریکا هنوز این انتصاب را اعلام نکرده و منابع رسمی در دولت جدید ایالات متحده نیز هنوز آن را تأیید نکرده‌اند.

این انتخاب در کنار سلسله انتصابات جو بایدن در سیاست خارجی وی نشان از بازگشت موافقان برجام دارد و به نظر می‌رسد روند احیای برجام سهل‌تر از هر زمانی است.

رابرت مالی از یک خانواده یهودی سوریه‌ای است که در مصر به دنیا آمده است. با این حال او در آمریکا متولد شده است و بیشتر دوران جوانی خود را در فرانسه زندگی کرده است.

مالی از زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون به کاخ سفید راه یافته بود، در سال ۲۰۰۸ به دلیل گزارش ملاقاتش با اعضای حماس ابتدا از ستاد انتخاباتی اوباما کنار گذاشته شد، اما در مارس ۲۰۱۴ به عنوان مشاور عالی او در امور خاورمیانه به خدمت گرفته شد. او در سال آخر دولت اوباما نیز مسئول و هماهنگ‌کننده سیاست‌های دولت در قبال گروه تروریستی داعش بود. پس از خروج از کاخ سفید به عنوان رئیس و مدیر عامل گروه بین‌المللی بحران مستقر در واشنگتن دی‌سی فعالیت خود را پی گرفت.

از سوی دیگر رابرت مالی در مذاکرات هسته‌ای منتهی به برجام که در سال ۱۳۹۴ به توافق نهایی منجر شد، عضو هیات مذاکراتی آمریکا بود. پس از آن هم به عنوان مدیر گروه بحران فعالیت‌های متعددی در حوزه خلیج‌فارس و موضوعات ایران داشته است. در سال ۲۰۱۹ هنگامی که محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران برای شرکت در نشست سازمان ملل در نیویورک حضور یافته بود، رابرت مالی با این مقام ایرانی دیدار کرد.

او در ماه نوامبر گذشته از ترور محسن فخری‌زاده، معاون پیشین وزیر دفاع ایران انتقاد کرده و گفته بود که این حمله «از سرگیری دیپلماسی با ایران را برای جانشین ترامپ دشوارتر خواهد کرد.»

به نظر می‌رسد رابرت مالی مرد دیپلماسی است و انتخاب او از سمت جو بایدن یک پیام مهم دارد که آن ایجاد مذاکراتی برای کاهش تنش میان دو کشور است. مالی در گفتگویی با روزنامه لوپوئن فرانسه در مورد اینکه آیا انزوای ایران در جهان پایان خواهد یافت، گفته است: «اول از همه ایران منزوی نیست. این کشور روابط خوبی با اروپا، روسیه و چین دارد. اگرچه بعید است روابط دو کشور (ایران-آمریکا) به حالت عادی بازگردد، اما دست‌کم این روابط متشنج و پرتلاطم وجود نخواهد داشت.»

 

انتخاب آنتونی بلینکن به عنوان وزیر امور خارجه، جیک سالیوان به عنوان مشاور امنیت ملی و انتخاب رابرت مالی برای نماینده ویژه دولت جدید آمریکا در امور ایران به خوبی نشان از روشن شدن چراغ‌های سبز برای برجام دارد. 

علاوه انتخاب‌های بایدن در کابینه و تیم خود که رد پای احیای برجام از آن مشخص است. او در بدو ورود چراغ سبز اول را برای کاهش تنش‌ها میان ایران و آمریکا روشن کرد.

طبق گزارش نیوزویک، جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا دستور بازنگری کلیه تحریم‌هایی را داده است که در زمان دونالد ترامپ وضع شدند. ایران پس از خروج دونالد ترامپ از قرارداد برجام در سال ۲۰۱۸ تحت تحریم‌های شدید و پی در پی آمریکا قرار گرفت. بر همین اساس نیوزویک نوشته است از جمله کشور‌هایی که می‌تواند بیشترین سود را از این  دستور بایدن ببرند؛ ایران است.

 

چهار سال با دونالد ترامپ؛ این مرد با جهان چه کرد؟

 

بایدن سوگند خورد؛ جشن پیروزی اتحاد رنگارنگ

از سوی دیگر طبق گزارش رویترز، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی دولت جو بایدن روز پنج شنبه تماس‌های تلفنی با مقامات فرانسه، آلمان، انگلیس و ژاپن داشته و درباره مسائل مربوط به چین، ایران، روسیه، کره شمالی و بیماری همه گیر کرونا با مقامات این کشور‌ها گفتگو کرده است.

جو بایدن بار‌ها در کارزار انتخاباتی خود از بازگشت به برجام سخن گفته است و با ورود او به اتاق بیضی کاخ سفید همه منتظر کاهش تنش میان تهران_واشنگتن هستند. در واقع سیاست فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ در برابر ایران به اهداف تعیین شده اش نرسید و ایران وارد مذاکره جدیدی نشد. از طرف دیگر برجام به سمت مرگ حرکت می‌کند و به همین دلیل با ورود معماران برجام به کاخ سفید به نظر می‌رسد باید در چند ماه بعد منتظر احیای دست و پا شکسته برجام باشیم.

 

البته در امیدواری نسبت به احیای برجام نباید راه افراط پیمود. چون برجام مخالفان جدی در داخل دو کشور و خاورمیانه دارد که به نظر نمی‌رسد به راحتی احیای برجام رخ دهد. از سمت دیگر انتخابات ریاست جمهوری در ایران نزدیک است و شاید تیم بایدن منتظر دولت جدید بماند و مذاکرات کامل را به بعد از تغییر دولت در ایران موکول کند.