من درد مشترکم

دیدارنیوز ـ کرونا، جمعی‌ترین بحران قرن اخیر است که تمام دنیا را درگیر خود کرده. اضطراب و تنش‌هایی که این بیماری در یک‌سال گذشته از خود به‌جا گذاشته ابعاد مختلفی دارد. از وسواس شست‌وشو گرفته تا ترس از ابتلا به بیماری و بروز اختلاف‌های خانوادگی و خشونت‌های خانگی در مواجهه با زنان، کودکان و سالمندان.

افزایش مراجعه به مشاوران و درمانگران و رویارویی روانشناسان با این مشکلات جرقه‌ای برای برگزاری اولین همایش ملی مداخلات در بحران و ارتقای سلامت روان شده است؛ همایشی که سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با همکاری معاونت آموزشی و پژوهشی هلال احمر و همچنین انجمن ایرانی مطالعات زنان در ۲۹ بهمن برگزار می‌کند.

پزشکان، روانشناسان و روان‌درمانگران و مددکاران اجتماعی و پژوهشگران مقاله‌های خود را برای این جشنواره ارسال کرده‌اند و مقالات برتر در روز برگزاری همایش معرفی می‌شوند.

روانشناسان و روان‌درمانگران تجربه حضور در حوادث و بحران‌های زیادی را دارند؛ از سیل سال ۹۸ گرفته تا زلزله کرمانشاه و دیگر حوادث کشور. ابعاد بزرگ و تازه از راه رسیده شیوع کووید- ۱۹، شکل تازه‌ای از بحران روحی و روانی را در جامعه ایجاد کرده است.

یک‌سال از شیوع این ویروس در ایران می‌گذرد و مشاوران و درمانگران و مددکاران اجتماعی موارد متنوعی از مشکلات ناشی از کرونا را در بین مراجعان خود داشتند.

به نظر می‌رسد وقت آن رسیده که این تجربه‌ها را در فضایی علمی با دیگران هم به اشتراک بگذارند. ایده راه‌اندازی همایش ملی مداخلات در بحران و ارتقای سلامت روان از همین‌جا شروع شده است.

دکتر «شکوه نوابی‌نژاد» مادر مشاوره ایران، قائم مقام سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، دبیر تخصصی و ایده‌پرداز برگزاری این همایش می‌گوید: «نظام روانشناسی و مشاوره کشور تجربه حضور در بحران‌های مختلفی را دارد، اما مسأله کرونا به دلیل گستردگی آن و وضع خاصی که برای همه مردم دنیا ایجاد کرده، مسأله‌ای بسیار جدی و مهم است و نقش روانشناسی و مشاوره در آن بسیار اهمیت دارد.

از آغاز شیوع کرونا به‌عنوان یک روانشناس موارد بسیار زیادی از اضطراب و وسواس ناشی از کرونا به من مراجعه کردند. پنیک‌ها و حمله‌های عصبی به دلیل ترس از کرونا بسیار شایع است.

خواب پریشان و وسواس‌های عجیبی که مردم به آن دچار شده‌اند تبعات بسیار جدی در زندگی آن‌ها ایجاد کرده است. برای همین احساس کردم درحال حاضر که یک‌سال از شیوع کرونا در کشور می‌گذرد همایشی برگزار کنیم تا در آن متخصصان و پژوهشگران از تجربه‌های عملی خود در این بحران بگویند.»

حضور همیشگی هلال احمر در تمام بحران‌ها و حوادث، بهانه‌ای برای همراهی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره با این نهاد شد: «در هر حادثه‌ای امدادگران و مددکاران هلال احمر همیشه حاضر هستند.

حتی در بحران کرونا هم نقش هلال احمر در ارتقای سلامت جامعه کاملا مشخص بود. برای همین تصمیم گرفتیم همایش را به اتفاق این نهاد برگزار کنیم.»

آسیب‌های بحران جهانی
تجربه مددکاری و مشاوره یک‌ساله به مردمی که با بحران گرونا دست‌وپنجه نرم می‌کنند، قرار است در این همایش به اشتراک گذاشته شود.

وبینار‌های مختلفی در روز‌های گذشته توسط برگزارکنندگان این همایش برگزار شده که عموم مردم و به‌خصوص مددکاران هلال احمر که تیم‌های تخصصی سحر را تشکیل می‌دهند، می‌توانند مخاطب آن باشند.

۴ محور اصلی برای این همایش تعریف شده است؛ محور حوزه سلامت، محور حوزه روانشناسی و مشاوره، محور حوزه اجتماعی، محور حوزه حقوقی و اخلاقی. در این دوران شاهد افزایش خشونت‌های خانگی و طلاق بودیم، کودکان و فضای مجازی معضلی بود که خانواده‌ها با آن بسیار درگیر بودند.

در حوزه‌های اجتماعی با مسائلی مثل کودک‌آزاری و سالمندآزاری و همسرآزاری روبه‌رو بودیم. افزایش خودکشی و همچنین رها شدن افراد داغدیده و بحران‌های ناشی از سوگ را تجربه کردیم

این آغاز ارتباط هلال احمر و سازمان نظام روانشناسی برای حمایت روانی از مردم حادثه‌دیده و بحران‌زده و همچنین تأمین امنیت روانی امدادگران و افرادی است که در صحنه حوادث حضور پیدا می‌کنند و شغل‌شان رویارویی هر روزه با رنج‌واندوه مردم را در بر دارد.

دکتر «پریسا باقری» دبیر اجرایی اولین همایش ملی مداخلات در بحران و ارتقای سلامت روان می‌گوید: «بهانه برگزاری این همایش، کرونا و حواشی آن است.

۴ محور اصلی برای این همایش تعریف شده است؛ محور حوزه سلامت، محور حوزه روانشناسی و مشاوره، محور حوزه اجتماعی، محور حوزه حقوقی و اخلاقی. در این دوران شاهد افزایش خشونت‌های خانگی و طلاق بودیم، کودکان و فضای مجازی معضلی بود که خانواده‌ها با آن بسیار درگیر بودند.

در حوزه‌های اجتماعی با مسائلی مثل کودک‌آزاری و سالمندآزاری و همسرآزاری روبه‌رو بودیم. افزایش خودکشی و همچنین رها شدن افراد داغدیده و بحران‌های ناشی از سوگ را تجربه کردیم.

مسائل حقوقی و همچنین تعریف‌های اخلاقی در خانواده مطرح شدند که همگی به نوعی از کرونا متأثر شده بود. این محور‌ها با توجه به مطالعات انجام شده برمسائلی بود که در این یک‌سال روانشناسان، مشاوران و درمانگران با آن روبه‌رو بودند.»

از اهمیت مداخله به‌موقع برای حل بحران‌های روحی در حوادث می‌گوید و فرصت کوتاهی که درمانگران و روانشناسان برای کمک به مراجعان در اختیار دارند: «موارد حاد مراجعه نیاز به درمان‌های فوری دارند تا در کوتاه‌مدت بتوانیم آن‌ها را از آسیب‌های شدید دور کنیم.

این اقدامات برای جلوگیری از افسردگی و خودکشی بسیار مهم و موثر هستند. برای همین همزمان با وقوع بحران است که باید روش‌های نوین درمان و مشاوره را هم شناخت و از آن استفاده کرد. این همایش به همین منظور برگزار می‌شود.»

راه مشترک
«جنس مددکاری و امداد، سروکار داشتن با درد‌های جامعه است.» این مقدمه‌ای است که «سمیرا فعلی» مشاور امور زنان و خانواده رئیس جمعیت هلال احمر برای همکاری در برگزاری همایش ۲۹ بهمن از آن یاد می‌کند. تجربه حضور امدادگران، جوانان و داوطلبان در بحران کرونا مسیر راه مشترکی است که این نهاد با سازمان نظام روانپزشکی و مشاوره کشور در آن هم‌مسیر می‌شوند.

فعلی می‌گوید: «برگزاری این همایش نزدیک‌ترین راهی بود برای اینکه در بین اعضای جمعیت پویایی دوباره‌ای ایجاد کنیم. اعضای هلال احمر در کرونا هم مانند دیگر بحران‌های کشور حضور نزدیک و فعال داشتند و تجربه‌های زیادی در این دوران به دست آورده‌اند که می‌توانند آن را با دیگران در میان بگذارند.

از طرفی موضوعات مطرح شده در این همایش دغدغه این اعضا هم هست و می‌توانند از نتایج و خروجی علمی این همایش استفاده کنند. درواقع استفاده از خروجی این همایش برای همه شهروندان میسر شده تا همه بتوانند این تجربه تازه را علمی و دقیق بررسی کنند.

مقالات تخصصی از آغاز زمان فراخوان این همایش به دبیرخانه ارسال شده است. مهلت ارسال مقاله‌ها به پایان رسیده و داوری آن آغاز شده است. گروهی از روانشناسان و درمانگران باتجربه و پژوهشگران این حوزه مقالات را داوری می‌کنند و درنهایت در ۲۹ بهمن مقاله‌های برتر در همایش ارایه می‌شوند.

همچنین در مجلات تخصصی سازمان نظام روانشناسی و همچنین نشریات تخصصی هلال احمر این مقاله‌ها منتشر می‌شوند. خروجی این همایش از این جهت اهمیت دارد که کرونا به‌عنوان بحرانی جهانی، تجربه‌ای منحصر در‌سال گذشته بود که هنوز هم استفاده از دانش نوین روانشناسی برای کم کردن تبعات روانی آن درحال بررسی است.»

 

 

✍مرضیه موسوی