فاطمه از رحلت پدر تا شهادت

دیدارنیوز: شاید مهمترین مقطع زندگی حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها فاصله حیات آن حضرت پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام باشد. آن حضرت به نقلی ۷۵ و به نقلی دیگر ۹۵ روز پس از رحلت پیامبر اعظم به شهادت رسید. در سه ماهی که حضرت پس از رحلت پدر بزرگوارشان در قید حیات دنیوی بودند از حریم ولایت دفاع کردند. مبارزات حضرت صدیقه طاهره را در این مقطع می‌توان به سه مرحله تقسیم کرد:

دعوت از مردم

حضرت زهرا همپای امیرالمومنین شبانه به خانه بزرگان و رجال مدینه رفتند و آنان را به یاری دعوت کردند و سفارشات و وصیت‌های پیغمبر اکرم را بدانان گوشزد کردند.

حضرت فاطمه به مردم مدینه فرمودند: «ای مردم آیا پدرم، علی را به خلافت تعیین نکرد؟ اگر از دستورات پدرم تخلف نکنید و علی را به زمامداری برگمارید هدف پدرم را تعقیب می‌کند و شما را به خوبی هدایت می‌نماید. ‌ای مردم مگر پدرم نفرمود: من از بین شما می‌روم، ولی دو چیز بزرگ را در بین شما می‌گذارم که اگر بدان‌ها تمسک جویید هرگز گمراه نمی‌شوید؛ یکی کتاب خدا، دیگری اهل بیتم. ‌ای مردم آیا سزاور است ما را تنها بگذارید و دست از یاری ما بردارید؟»

علی بن ابی‌طالب و فاطمه زهرا بدون سر وصدا و تظاهرات، مخالفت خودشان را با خلافت ابوبکر اظهار نمودند و ملت را تاحدی بیدار ساختند و بدین‌وسیله گروهی را باطنا با خودشان هم عقیده کردند، اما بیش از این نتیجه‌ای دستگیرشان نشد.

مبارزه منفی

پس از آنکه امیرالمومنین با ابوبکر بیعت نکرد حضرت زهرا از وی حمایت کرد و تصمیم گرفت که در مورد حوادث و خطرات احتمالی از شوهرش جدا دفاع کند و عملا به جهانیان بفهماند: من که دختر پیغمبر اسلام هستم با خلافت ابوبکر موافق نیستم. علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام بدین منظور در خانه نشست و به جمع قرآن مشغول شد؛ و یک نوع مبارزه منفی را شروع کرد.

هنگامی که به در خانه علی بن ابیطالب هجوم آوردند تا حضرت را به اجبار به مسجد ببرند تا با خلیفه اول بیعت کند حضرت زهرا تمام قد از امام زمانش حمایت کرد و در این راه مورد هجوم و ضرب و جرح واقع شد، اما پا پس نکشید و آخرالامر تصمیم داشت بر سر قبر پیامبر عظیم الشأن حاضر شود و جماعت را نفرین کند که حضرت امیر علیه‌‌السلام امر فرمود که از نفرین منصرف شود.

به هر روی حضرت زهرا تربیت شده مکتب نبوت و ولایت بود و درس فداکاری و شجاعت را در آن دو بیت خوانده بود؛ از شکسته شدن پهلو و کتک خوردن نمی‌ترسید و در دفاع از هدف، از هیچ نیرویی باک نداشت.

فدک

هنگامی‌که ابوبکر زمام امور مسلمین را در دست گرفت و بر اریکه خلافت نشست تصمیم گرفت فدک فاطمه علیهاسلام را مصادره کند. فدک دهکده‌ای بود که در چند فرسخی مدینه قرار داشت و دارای چندین باغ و بستان بود. مالکین یهودی فدک وقتی قدرت پیشرفت اسلام را در جنگ خیبر مشاهده کردند، شخصی را خدمت رسول خدا فرستادند و پیشنهاد صلح کردند پیغمبر اکرم صلح را پذیرفت و بدون جنگ قرارداد صلح به امضا رسید. بدین وسیله نصف زمین‌های فدک در اختیار رسول خدا قرار گرفت و خالصه رسول الله شد، بر طبق قوانین اسلام هر زمینی که بدون توسل به جنگ مفتوح گردد خالصه رسول خداست و سایر مسلمانان در آن حقی ندارند.

در نهایت پیغمبر بر طبق دستورالعمل الهی فدک را به فاطمه علیهاسلام بخشید و در این مورد روایات زیادی از پیغمبر اکرم صادر شده است.

هنگامی که فاطمه اطلاع یافت، عمالش را از فدک بیرون کرده‌اند اندوهناک شد و خودش را در قبال مشکل تازه‌ای دید. زیرا نقشه دستگاه خلافت بر علی و زهرا پوشیده نبود و از انگیزه و علت اصلی آن اقدام بی اطلاع نبودند.

حضرت فاطمه فکر کرد اگر من بخواهم زیر بار ظلم و ستم ابوبکر بروم و از حقوق حقه خودم دفاع نکنم دستگاه حکومت ابوبکر به ظلم و ستم عادت می‌کند و بعد از این حقوق مردم را رعایت نخواهد کرد.

حضرت در مورد حقش بحث و استدلال کرد ابوبکر که در مقابل استدلال حضرت زهرا ناتوان بود از هیچ کاری حتی جعل حدیث باک نداشت و به زور متوسل شد؛ و حضرت چاره‌ای ندید جز اینکه به مسجد برود و سخنرانی کند. جمعیت مهاجر و انصار به مسجد هجوم بردند و در میان گریه حضار حضرت سخنرانی آتشینی کرد و نقشه‌های غاصبانه خلیفه را فاش کرد و در ادامه فضائل و کمالات خلیفه حقیقی اسلام را بیان داشت.

در نهایت حضرت زهرا تصمیم گرفت به مبارزات خود ادامه دهد، اما برای ادامه مبارزه اعتصاب سخن را انتخاب کرد. رسما به ابوبکر اعلان کرد که اگر فدکم را پس ندهی تا زنده هستم با تو صحبت نمی‌کنم هر جا با ابوبکر برخورد می‌کرد صورتش را از او می‌گردانید و با او حرف نمی‌زد.

در آخر وقتی در بستر بیماری بودند و خلیفه اول و دوم به ملاقات آمدند حضرت فرمود خدایا شاهد باش این دو نفر مرا اذیت نمودند شکایتشان را به تو و پیغمبرت می‌کنم هرگز از ایشان راضی نخواهم شد تا پدرم را ملاقات نمایم، و اذیت‌هایشان را به آن حضرت بگویم تا در بین ما داوری کند.

برگرفته از کتاب فاطمه زهرا علیهاسلام بانوی نمونه اسلام نوشته آیت‌الله ابراهیم امینی