المانیتور: مقتدی صدر برای نخست وزیری عراق آماده می‌شود

دیدارنیوز ـ سرویس بین‌الملل: مقتدی صدر رهبر جنبش صدر عراق تصمیم گرفته در رقابت‌های پارلمانی این کشور شرکت کند. عمر الجفال تحلیلی از رویکرد مقتدی صدر و طرفدارانش در المانیتور منتشر ساخته است. دیدار ترجمه آن را ارائه کرده است.

منبع: المانیتور 

نویسنده: عمر الجفال، نویسنده‌ عراقی
مترجم: حمیدرضا بابایی
 
مقتدی صدر رهبر جنبش صدرِ عراق ظاهرا کارزار‌ زودهنگام انتخاباتی خود را به منظور آمادگی در رقابت‌های پارلمانی این کشور آغاز کرده است. انتخابات عراق قرار است ۶ ژوئن برگزار شود. صدر پیشتر گفته بود این بار در انتخابات شرکت نخواهد کرد، اما نظر خود را عوض و اعلام کرد نه تنها در انتخابات شرکت می‌کند بلکه درپی آن است تا اکثریت مورد نظر را برای نخست وزیری نیز به دست آورد.

صدر از طرفداران خود خواسته بود روز جمعه ۴ دسامبر و پس از نماز جمعه تجمع گسترده برپا و در مقابل مخالفان اعلام اتحاد کنند. از این اقدام به عنوان بسیج برای مشارکت گسترده در انتخابات زودهنگام پارلمانی یاد شده است.

در همین حال هزاران نفر از طرفداران صدر به دعوت او برای تظاهرات در میدان تحریر بغداد در ۲۷ نوامبر پاسخ دادند و خواستار "پایان دادن به فساد شدند."

صدر در این اعتراضات حضور نیافت تا برای طرفدارانش که برخی لباس‌های نظامی برتن داشتند، سخنرانی کند. وی نماینده‌اش "خضیرالانصاری" را به آن مراسم فرستاد و او نیز تلاش کرد به سبک سیاسی و مذهبی صدر و پدرش "محمدصادق صدر" سخنرانی کند.

صدر در میان طرفدرانش این گونه تبلیغ می‌کند که "به دنبال قدرت نیست"، اما "می‌خواهد کسانی را که قصد دارند به عراق آسیب برسانند، شکست دهد."

رهبر برجسته‌ شیعه تلاش کرد به مردم و نیرو‌های سیاسی اطمینان دهد که تلاش برای پیروزی در انتخابات از طریق "خشونت، کشتار، اقدامات مسلحانه، بستن جاده‌ها، بمب گذاری، اشغال و هیچ شکلی از بی عدالتی" صورت نخواهد گرفت.

با این وجود طرفداران صدر در شهر "ناصریه" مرکز استان "ذی قار" نمایشی به تمام معنا از خشونت ارائه کردند، و این شایعه شکل گرفت که صدر برای پیروزی در انتخابات زودهنگام و کسب پست نخست وزیری، احتمالا به خشونت متوسل خواهد شد.

در غروب ۲۷ نوامبر، طرفداران صدر با معترضان متحصن در میدان "حبوبی" در ناصریه درگیر شدند، که در آن هفت نفر کشته و بیش از ۷۰ نفر دیگر زخمی شدند. معترضان در ذی قار می‌گویند، طرفداران صدر می‌خواستند میدان را تسخیر و متحصنین را پراکنده کنند که این مساله به درگیری بین دو طرف انجامید. چند ساعت پس از این درگیری‌ها، طرفداران صدر چادر‌های معترضین را که از اکتبر ۲۰۱۹ در آنجا قرار داشت، به آتش کشیدند. این معترضان خواستار اصلاحات واقعی و مسئولیت پذیری کسانی هستند که دوستانشان را کشته‌اند. آن‌ها به استعفای "عادل عبدالمهدی" نخست‌وزیر سابق و یا وعده‌های "مصطفی الکاظمی" نخست وزیر کنونی برای برگزاری انتخابات زودهنگام راضی نبودند و این تحولات آن‌ها را برای پایان دادن به تظاهراتشان متقاعد نکرد، همان طور که این اعتراضات در بغداد رُخ داد. تظاهرکنندگان در ذی قار، خیمه‌های جدید برافراشتند و به میدان بازگشتند تا به اعتراضشان ادامه دهند.

درست است که این روحانی عراقی از طرفدارانش خواست به تظاهرات اکتبر ۲۰۱۹  بپیوندند، اما چند ماه بعد به مخالفت با معترضین پرداخت، و این امر سبب شد تظاهر کنندگان علیه او در خیابان‌ها شعار بدهند. بسیاری از مردم در خیابان‌های عراق، از صدر انتقاد می‌کنند.

به گفته‌ ناظران، مقتدا می‌خواهد به اعتراضات پایان دهد. یک منبع در حزب کمونیست عراق به المانیتور گفت: "صدر آن چه را که از تظاهرات می‌خواست به دست آورد، آن هم قانون جدید مصوب پارلمان است. مردم در خیابان‌ها دیگر صدر را از شعارهایشان حذف نمی‌کنند."

به نظر نمی‌رسد که صدر بر آراء معترضان عراقی در انتخابات آتی حساب کند، به ویژه از آنجایی که قانون جدید، عراق را به بخش‌های کوچک انتخاباتی تقسیم کرده است؛ که این وضع به نفع جنبش صدر است، زیرا قادر است آراء طرفدارانش را در میان نامزدهایش توزیع کند. در همین حال معترضان میان گروه‌های مختلف تقسیم و دچار پراکندگی شده‌اند.

نمایندگان جنبش صدر در مجلس عراق، در تلاش به منظور تحکیم موقعیت انتخاباتی، حضور خود را در برنامه‌های سیاسی تلویزیونی افزایش داده‌اند؛ آن‌ها از تظاهرکنندگان می‌خواهند به اعتراضاتشان پایان دهند و برای ایجاد تغییرات سیاسی مورد نظر خود، به انتخابات روی آوردند.  

"حریص حسن" از اعضاء ارشد برنامه‌ خاورمیانه در موسسه کارنگی می‌گوید: "جنبش صدر قویا معتقد است که قانون جدید انتخابات به آن‌ها اجازه می‌دهد کرسی‌های خود را در پارلمان افزایش دهند، زیرا صندلی‌ها در قانون جدیدِ انتخابات، عمدتا در نواحی مختلف عراق توزیع شده است و صدری‌ها معتقدند از طریق مدیریت رای دهندگان برای رای دادن به یک نامزد مشخص در هر ناحیه، می‌توانند کرسی‌های بیشتری کسب کنند."

در سه دور انتخابات پارلمانی عراق در حدفاصل سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۱۴، جنبش صدر حدود ۱۱ درصد از کرسی‌های مجلس را حفظ کرد. اما این جنبش در انتخابات ۲۰۱۸ حدود ۱۵.۸ درصد از کرسی‌ها را به دست آورد و با ۵۲ نماینده در مجلس، به بزرگ‌ترین بلوک سیاسی تبدیل شد.

"امین زویر" نماینده‌ مجلس در ائتلاف سائرون صدر می‌گوید: "طرفداران جنبش صدر ایدئولوژیک هستند و ما می‌توانیم آن‌ها را هدایت کنیم."

وی به المانیتور گفت: "وقتی به رای دهندگانمان بگوییم که به یک نامزد رای دهند، آن‌ها این گونه عمل می‌کنند."

با این وجود بعید است که جنبش صدر در تشکیل کابینه دست بالا را در اختیار داشته باشد. زیرا بازی سیاسی عراق ایجاب می‌کند هر حزب برای حفظ اکثریت پارلمانی، باید با سایر نیرو‌های سیاسی ائتلاف کند. احزاب سیاسی از این که بیشترین مناصب مهم در دولت را به صدر واگذار کنند، احساس خوشایندی نخواهند داشت.

در حقیقت، از الآن نمی‌توان نتایج انتخابات را پیش بینی کرد، اما به نظر می‌رسد جنبش صدر در حال بازی با کارت‌هایش است تا پیروز انتخابات شود. این جنبش با بسیج مردم در تظاهرات گسترده‌ خیابانی، از هم اکنون کارزار‌های انتخاباتی خود را آغاز کرده است. مهم‌ترین نکته این است که هیچ کس نمی‌تواند اقدام بعدی صدر را پیش بینی کند.