اصولگرایان در انتظار‌کابینه نظامی؟

دیدارنیوز - «دولت ۱۴۰۰ کابینه جنگ می‌خواهد»؛ این را مالک شریعتی‌نیاسر نماینده تهران در صفحه شخصی خود در توییتر با اشاره به فرارسیدن سالگرد آغاز جنگ نوشته و این‌طور ادامه داده است: «هفته دفاع مقدس گرامی باد! امروز ‎جنگ اقتصادی به مراتب پیچیده‌تر از جنگ نظامی ۴۰ سال قبل است. خون و آتش و گلوله ندارد، اما خون جگر، آتشفشان و ترکش بسیار. خانه‌ای ویران نمی‌کند، اما خانواده بسیار. پدر‌ها را نمی‌کشد، اما غرور پدر‌ها را بسیار. تحریم‌ها سال‌ها می‌مانند. دولت ۱۴۰۰ ‎کابینه جنگ می‌خواهد».

خواسته این نماینده اصولگرا که به احتمال زیاد مکنون قلبی صرفا او نیست و بسیاری از اصولگرایان چنین نگاهی به کابینه آینده دارند، می‌تواند گفته‌ای نمادین تلقی شود که واقعیتی را درون خود مستتر دارد. آن‌ها دو، سه سالی است که زمزمه یک رئیس دولت نظامی را بر زبان می‌رانند.

ابراهیم فیاض استاد دانشگاه اخیرا گفته بود که این مجلس نمی‌تواند هیچ کاری بکند، چون نگاهش فقط به انتخابات ریاست‌جمهوری آینده است تا یک دولت توتالیتر با قدرت مرکزی بنیادی بر سر کار آید! بعد هم گفته بود که حتی در سیاست خارجی این روند به سمت نوعی نظامی‌گری هم می‌رود. من قبلا هم گفته بودم برخی مایل‌اند در برابر ترامپ یک رئیس‌جمهور نظامی داشته باشیم. محمدعلی پورمختار، نماینده مجلس نهم و دهم نخستین کسی بود که سه سال پیش گفت «اگر یک نظامی رئیس‌جمهور شود حتما می‌تواند کشور را از مشکلات نجات بدهد». سردار علایی هم به‌تازگی گفته: باید فضا باز شود تا همه مردم بتوانند آزادانه انتخاب کنند. حالا اگر مردم دوست دارند که یک فرد نظامی را انتخاب کنند، خودشان حق انتخاب دارند.

سیدجواد طا‌هایی در یادداشتی دو سال پیش در «شرق» در دفاع از ورود یک نظامی به عرصه سیاست نوشته بود: «اگر یک فرد نظامی را برای ریاست‌جمهوری کشور برگزینیم، نیرو‌های حاکمیتی را به سوی پاسخ‌گویی و مسئولیت‌پذیری سوق داده‌ایم. این یعنی آموزش سیاسی به جناح راست و واردکردن آن‌ها به سیاست مدرن. نیرویی که تاکنون به نحو مؤثری به مقاومت و تخریب دشمن خارجی می‌پرداخت، اینک به نحو مؤثری باید به ساختن و حل مشکلات سیاست داخلی بپردازد و در واقع با طبقات متوسط به تفاهم بگراید. از یاد نبریم که وظیفه تاریخی و جهانی طبقه متوسط انتقال جامعه به وضع مدرن است. اگر یک نظامی قدیمی رئیس‌جمهور شود، در مسیر لبخندزدن به جامعه مدنی قرار می‌گیرد؛ زیرا مسیر دیگری وجود ندارد. ترمز ممکن نیست. فقط می‌توان فرمان را چرخاند. این تحول بزرگی است که امثال جناب آقای احمد خاتمی به جای انتقادگری، مجبور شوند نیروی خود را صرف حل چالش‌های آن دولتی کنند که این بار به طور کیفی‌تری از میانه خودشان برخاسته است. بهتر است خود آن‌ها در مقام قوه مجریه بین ضرورت نوجویی و ضرورت محافظت پیوند برقرار کنند». این تحلیل به نوعی سیاست‌گری جناح راست را با سیاست‌گری یک نظامی یکی انگاشته که در نوع خود بیراه هم نیست. نظامیانی که قصد ورود به عرصه انتخابات را دارند، اصولا مستقیم یا غیرمستقیم به همین جناح وابسته‌اند و اصولگرایان هم برخلاف اصلاح‌طلبان به نظر می‌رسد که مشکلی با ورود یک نظامی به عرصه سیاست ندارند بلکه آن را تقویت و حمایت هم می‌کنند. مثلا حمیدرضا ترقی از حزب مؤتلفه اخیرا گفته: «آنچه مطالبه مقام معظم رهبری است، یک دولت جهادی یعنی دولتی جوان، انقلابی، بانشاط و دارای توان کار جهادی است که بتواند عقب‌ماندگی‌های کشور را در ابعاد مختلف جبران کند و یک حضور بانشاط و پرتحرک در عرصه اجرائی کشور داشته باشد، حالا برخی افراد تصور می‌کنند که این روحیه در نیرو‌های نظامی بیشتر و در نیرو‌های غیرنظامی کمتر است، یعنی نیرو‌های نظامی توان تشکیل دولت جهادی و انقلابی را دارند. اما آنچه باید به آن توجه شود، این است که اگر شخصیتی از نیرو‌های نظامی هم وارد عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری شود، بُعد جهادی اش مدنظر است نه بُعد نظامی این فرد».

روی‌کارآمدن ترامپ چهار سال پیش هم این تمایل را در جناح راست تقویت کرده بود که برای روز‌های سخت یک نظامی کاراتر است. حالا که مشکلات اقتصادی هم به پیچ خطرناک خودش رسیده، تصور می‌کنند که برای یک جنگ اقتصادی هم یک سردار نظامی مناسب‌تر است. تا‌جایی‌که روزنامه جوان همان دو، سه سال قبل که مبحث آن طرح شد، از عنوان «خوب و بد» یک رئیس‌جمهور نظامی برای یک مناظره بین فیاض و عطریانفر در این باره استفاده کرده بود.

از حالا لیستی هم از سابقه‌داران نظامی‌گری فهرست شده است؛ از محسن رضایی که یکی از نزدیکانش گفته بود آمدنش فقط ۱۰ درصد محتمل است تا حسین دهقان که گویا قصد جدی برای آمدن دارد، سعید محمد، رستم قاسمی، علی شمخانی و از همه مهم‌تر محمدباقر قالیباف که، اما و اگر درباره‌اش حتی این روز‌ها که بر صندلی ریاست مجلس تکیه زده همچنان زیاد است. این در حالی است که اقوال و اخبار حاکی از این است که سیدابراهیم رئیسیِ غیرنظامی گزینه بالقوه برخی اصولگرایان است. اخیرا جواد کریمی‌قدوسی، نماینده مشهد در توییتر خود گفته بود که چشم‌های منتظر و ملتمس منتظر حضور رئیسی در انتخابات هستند. او در توییتی که با هشتگ انتخابات ۱۴۰۰ منتشر کرد، نوشت: «آیت‌الله رئیسی مصداق اَتَم و اکمل رجل سیاسی و مکتبی، مدیر و مدبر است که با سایر مدعیان عرصه ۱۴۰۰ فاصله‌ای غیر قابل رقابت دارند، چشم‌های منتظر و ملتمس از درگاه الهی در آرزوی تبدیل ۹‌ماهه آینده به دقایقی هستند». در این صورت شاید توضیح ابراهیم فیاض درباره کابینه ۱۴۰۰ رمزگشا و تفسیر بهتری از گفته مالک شریعتی باشد، تا پوسته ظاهری سخن او که به ظاهر از یک دولت نظامی سخن می‌گوید.