دیدارنیوز- مرضیه حسینی: روز چهارشنبه خانم «پ. ر» در صفحه اینستاگرامش مدعی شد که راننده یک تاکسی اینترنتی میخواسته او را بدزدد، وی با انتشار ویدئویی از خودش ماجرا را تعریف کرد. این ویدئو نزدیک به ۲ میلیون بار دیده شد و احتمالا فالوئرهای خانم پ. ر نیز به چند برابر رسید. پیجهای فمنیستی نیز با استوری کردن عکس و ادعاهای خانم پ. ر مساله را پوشش دادند. این مانور اینستاگرامی که تا به همین الان ادامه دارد، با آغاز جریان شکستن سکوت قربانیان آزار جنسی در فضای مجازی، همزمان شد، این کارزار که پرداختن به آن فرصت مجزایی میطلبد، از زنان و دختران میخواهد اگر در محل کار، تحصیل، خانواده، حوزه عمومی و ... مورد تعرض یا آزار قرار گرفته اند، سکوت خود را شکسته و تجربه خود را با دیگران به اشتراک بگذراند. ادعای خانم پ. ر که با انتشار شماره راننده، نام و عکس و همچنین پلاک و مدل ماشین او همراه بود، به همین جا ختم نشد.
راننده حالت طبیعی نداشت، قصدش آدم ربایی بود
خانم پ. ر در توضیح ماجرای دزیده شدن خود توسط راننده این تاکسی اینترنتی گفت: «روز چهارشنه ساعت ۴ عصر از هفت تیر به سمت اسکندری تپسی گرفتم، تنها چند لحظه بعد از نشستن، راننده پرسید چرا جلو نمینشینید؟ و این سوال خود را ۳ بار تکرار کرد، احساس ناامنی کردم و فوری مشخصات راننده و ماشین را برای برادرم فرستادم و از او خواستم به پلیس و امنیت پشتیبانی تپسی اطلاع دهد. راننده پرسید چیزی میل دارید؟ گفتم نه به راهت ادامه بده، ناگهان برگشت و به من پیشنهاد بدی داد (خانم پ.ر در اظهارات خود نگفت چه پیشنهادی)، من عصبانی شدم و گفتم این چه وضعیه چطور به خودت اجازه میدی؟ اصلا میخوام پیاده شم، راننده توجهی نکرد و شروع کرد فحشهای رکیک به من دادن، منم جیغ و داد میکردم و میخواستم پیاده شم، برادر گفت پلیس و نهادهای دیگر هیچ اقدامی نمیکنند، امنیت تپسی هم همین طور خودت را نجات بده، من با امنیت تپسی تماس گرفتم صدا رو گذاشتم روی اسپیکر اونها به راننده گفتن مسافر رو پیاده کن، اما راننده توجهی نکرد، من به جیغ و دادهام ادامه دادم اما کسی به فریادهای من توجه نکرد، ماشینی که از کنارم رد شد صدای من رو نشنید، چون توی ترافیک بودیم شروع کردم به ضربه زدن به دستگیره ماشین و گفتم قفل رو باز کن وگرنه میشکنمش، اینجا بود که در رو باز کرد و من روی پل حافظ بیرون پریدم و فرار کردم، کل این ماجرا ۴ یا ۵ دقیقه طول کشید. امنیت تپسی جز اینکه هی به من زنگ بزنه که حالت خوبه یا نه هیچ کاری نکرد» خانم پ. ر در آخر ضمن گفتن این نکته که تپسی بسیار ناامن است، از مردم خواست ویدئو را نشر داده، ویژگیهای راننده را افشا کرده و همچنین تپسی را از گوشی خود حذف کنند.
ضد و نقضهای اظهارات خانم پ.ر
اگر با دقت ویدئوی خانم پ.ر را گوش دهیم متوجه تناقضاتی در حرفهای او میشویم. در ابتدا اینکه آدم ربایی اساسا شرایط و ویژگیهای خاص خود را داراست، به عنوان مثال کسی که بخواهد آدم ربایی کند احتمالا این کار را با ماشین خود که اسم و مشخصات، شماره پلاک، عکس و مسیر و نقشه حرکتش ثبت شده و رصد میشود انجام نمیدهد. همچنین کسی که قصدش آدم ربایی باشد، احتمالا این کار را در ساعتی پر تردد، در یکی از شلوغترین مناطق و خیابانهای شهر که صدها مغازه و پاساژ و دوربینهای کنترل وجود دارد، انجام نمیدهد؛ مخصوصا این که راننده تپسی در همان حال که خانم پ.ر ادعا میکند که در حال دزدیده شدن بوده، در مسیر مشخص شده حرکت میکرده و تغییر مسیر نداده بود.
نکته بعدی تماس خانم پ.ر با پیشتیبانی امنیت تبسی است، صوت مکالمه امنیت پشتیانی با خانم پ. ر و راننده موجود است، چرا در زمانی که پشتیبانی امنیت تبسی با خانم پ. ر تماس گرفته و پرسیده جریان از چه قرار است او نگفته که راننده پیشنهاد ناجور یا فحشهای رکیک داده؟ مساله بعدی این است که خانم پ. ر در ویدئوی خود مدعی است که در حال جیغ و داد کردن بوده، اما هیچ کس صدای او را نشنیده حتی ماشینی که از کنارش رد شده به دلیل سرعت بالا متوجه فریادهای او نشده، اما تنها چند ثانیه بعد میگوید، چون توی ترافیک بودیم توانستم با تهدید به شکستن دستگیره فرار کنم.
امنیت تپسی چه میگوید؟
هومن دمیرچی معاون عملیات تبسی، در گفتگو با دیدار نیوز به ادعای خانم پ. ر پاسخ داده و گفته: « اولا که این موضوع در دست بررسی است و برخلاف گفته این خانم فعالیت و حساب راننده تا مشخص شدن حقیقت ماجرا مسدود است. در روز حادثه هم بعد از تماس خانم و اظهار ناامنی در ماشین، بالافاصله تیم امنیت ساعت ۴ و ۱۰ دقیقه با راننده تماس گرفته و دستور به توقف فوری داده، راننده هم بدون مقاومت خودرو را متوقف کرده و مسافر پیاده شده، صوت مکالمه ما با خانم پ. ر و راننده موجود است. همچنین اینکه امنیت تبسی مکررا از خانم پرسیده آیا مشکل دیگری دارند یا نه؟ ایشان اظهاری دیگری نکرده اند.
به علاوه اینکه سوابق این سفیر نشان میدهد که هرگز در هیچ موردی اعتراض یا شکایتی علیه وی ثبت نشده است. تایید صلاحیت رانندگان با کمک پلیس اماکن کشور صورت میگیرد و از زمان ثبت نام یک فرد تا زمانی که بتواند در تپسی مشغول به کار شود، فرایندهای دقیقی برای احراز هویت و تایید صلاحیت آنها انجام میشود. با توجه به اینکه امنیت یکی از معیارهای اصلی شهروندان در سفرهای شهری است، ما تلاش کردهایم تا با تهیه بسته امنیت سفر در اپلیکیشن تپسی، این دغدغه را به حداقل برسانیم و راهکارهای جدید فنی در این زمینه ارائه کنیم.
بسته امنیتی تپسی، ویژگیهای منحصر به فردی ارائه میدهد که تهدیدهای احتمالی هنگام سفر را به حداقل میرساند. «تماس اضطراری با واحد امنیت» یا SOS، راهکاری است که تیم تکنولوژی تپسی برای کاربران خود فراهم کرده است. با استفاده از این راهکار در اپلیکیشن تپسی، اگر مسافری هنگام سفر، به هر دلیلی احساس خطر کند، میتواند گزینه «ارسال پیام اضطراری به واحد امنیت» را لمس کند و به تیم امنیت تپسی پیام کمک بفرستد. در این صورت تیم امنیت، به سرعت شرایط را بررسی میکنند و پس از شناسایی موقعیت مکانی، در صورت نیاز با پلیس تماس میگیرند و موقعیت مکانی راننده را در اختیار آنها قرار میدهند. گزینه «اشتراک سفر» نیز یکی دیگر از راهکارهایی است که میتوان با استفاده از آنها، آسوده خاطر با خودروهای این شرکت سفر کرد. از جمله اینکه مسافر میتواند با استفاده از آن، لینک سفر خود را برای یکی از اعضای خانواده یا نزدیکانش ارسال و آنها را از مسیر سفرش مطلع کند. بنابراین آدم ربایی توسط راننده تبسی و یا انجام هر آزار و مزاحمت دیگر به این آسانی امکان پذیر نیست»
وجه حقوقی ماجرا چیست؟
از آنجا که چند پیج فمنیستی اخبار و اطلاعات خود در خصوص خانم پ.ر را از پیج فاطمه باباخانی حقوق دان و فعال زنان برداشته بودند، نظر وی را در خصوص کم و کیف ماجرا جویا شدیم، باباخانی در این خصوص گفت:« من با این خانم صحبت کردم، هم به او گفتم و هم ضمن استوری کردن تصویر و ادعایی خانم پ.ر تاکید کردم که اولا آدم ربایی جرمی نیست که بتوان به این راحتی به کسی نسبت داد، در ثانی پیگیری هر گونه آزار، تعرض، تجاوز و امثال آن باید ابتدا از طریق مراجع قضایی مطرح و پیگیری شود، نمی توان بدون گذراندن مراحل قانونی و همچنین بدون سند و مدرک شماره و اسم و مشخصات یک فرد را تحت عنوان آدم ربا و مجرم منتشر کنیم، این کار جرم است. درست است که جسارت افراد و خاصه زنان در بیان تعرض و آزاری که دیده اند ستودنی است اما اعلام این مساله باید به گونه ای باشد که فضایی برای تهمت زنی یا رفتارهای خودسرانه و کینه ورزانه در فضای عمومی و مجازی ایجاد نشود»
واکنش کاربران چه بود؟
کاربران فضای مجازی که در خصوص ویدئوی خانم پ.ر نظر داده بودند به سه دسته تقسم میشوند، دسته اول زنانی بودند که این حادثه را فاجعهآمیز دانسته و با خانم «پ» به عنوان قربانیِ ناامنی و خطر تجاوز ابراز همدردی و تبسی را تحریم کردند. دسته دوم مردان و زنانی بودند که ضمن مورد عنایت قرار دادن دسته اول با انواع فحشها، آنها را به تامل و تعقل در تناقضات موجود در حرفای خانم «پ» دعوت کرده و خراب کردن و رسوا کردن فردی که هنوز جرمش اثبات نشه را محکوم کردند. بعضی از مردهای این دسته البته حملات شدید به فمنیستها کردند و نوشتند: «حالشان از فمنها بهم می خورد! آنها زنانی همیشه عصبانی و نق نقو و زر زرویی هستند که فقط بلدند محکوم کرده و جیغ و داد کنند که باز زنی در معرض تجاوز بوده بدون آنکه ذرهای تحقیق کنند یا حداقل عقلشان را به کار بیندازند»
دسته سوم که البته تعدادشان اندک بود معتقداند کل این ماجرا در راستای ایده تبلیغات منفی، حقه تپسی برای بیشتر دیده شدن و قرار گرفتن در مرکز توجه است!
در هر حال این روزها و در فضای مجازی به نظر جای چندانی برای احتیاط در موضعگیری یا سنجش صحت ادعاها وجود ندارد. در این فضا همه یا رومیِ روم هستند یا زنگیِ زنگ!