تابستان امسال خبری از تخفیف کتاب نیست؟ (شفافیت در امور طرح تابستانه)

دیدارنیوز ـ طرح‌های حمایتی خانه کتاب که در واقع به نوعی یارانه حمایتی دولت به کتاب‌فروشی‌ها محسوب می شود در چند سال اخیر توانسته در بازه‌های زمانی مشخصی به بازار افول کرده کتاب تکانی بدهد.

همچون دو سال گذشته، همین روزها بود که از سوی خانه کتاب فراخوان ثبت نام کتاب‌فروشی های علاقه مند به شرکت در طرح تابستانه کتاب منتشر می شد و کتاب‌فروشان و کتاب دوستان برای آغاز طرح لحظه شماری می کردند تا بار دیگر شاهد رونق بازار کتاب باشند.

اما به نظر می‌رسد که شاید تابستان 97 طرح تابستانه ای را به خود نبیند، طبق گفته نیکنام حسین پور مدیرعامل خانه کتاب به تازگی اعلام کرده است که با وجود آنکه بدهی طرح عیدانه کتاب را پرداخت نشده است شاید برگزاری طرح تابستانه منتفی شود.

مدیرعامل خانه کتاب بیان کرده است که بدهی خانه کتاب به کتاب‌فروشی ها دو میلیارد و 600 میلیون تومان است که هنوز پرداخت نشده است و در این شرایط نمی توان به طور قطعی از برگزاری طرح تابستانه خبر داد.

حال به همین بهانه نگاهی می اندازیم به مسایلی که در طرح‌های تابستانه همواره مورد بحث بوده است.

اساسی ترین سوالی که در طی برگزاری طرح های تابستانه تا به امروز بدون پاسخ مانده آمار دقیق میزان یارانه اختصاص یافته به هر کتاب‌فروشی و همچنین میزان فروش کتاب‌های پرفروش در حوزه های مختلف بوده است. مسئله ای که در زمان حضور مجید غلامی جلیسه مدیرعامل سابق خانه کتاب به نتیجه ای نرسید و محقق نشد.

نیکنام حسین پور مدیرعامل فعلی خانه کتاب اما رویه ای متفاوت را در پیش گرفته است و اصل و اساس کار را بر شفافیت امور بنا ساخته به نحوی که در اظهارنظری بیان کرده بود که در طرح تابستانه و طرح های حمایتی دیگر خانه کتاب به منظور شفافیت، میزان یارانه دریافتی هر کتابفروشی به طور مستقل از سوی خانه کتاب اعلام خواهد شد تا هیچ شبهه ای در میان نباشد.

یکی از مشکلات و معضلات طرح‌های حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که همواره از سوی نویسندگان ایرانی مورد بحث بوده، یکسان بودن میزان تخفیف آثار تالیفی ایرانی و کتاب‌های ترجمه است. مسئله‌ای که در طرح عیدانه امسال هم نارضایتی برخی از نویسندگان را فراهم کرد تا اندازه‌ای که به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم نامه‌ای نوشتند. 

حسین‌پور در گفت‌وگویی با بیان اینکه این مسئله را در نشست‌های متعددی که با اهالی نشر و همچنین انجمن داستان‌نویسان داشته است به تسنیم گفت: «به دلیل آنکه تحلیل ما نیز از نتایج طرح‌ها این است که چرخه زنجیره نشر مورد حمایت قرار گیرد، نه ناشر به تنهایی. چون اگر از کتاب‌های تالیفی حمایت شود،‌ هم ناشر هم اهل قلم و هم سایر زنجیره‌های این چرخه مورد حمایت قرار می‌گیرند.»

ضعف اطلاع رسانی درباره طرح‌های حمایتی همیشه مورد نقد کتاب دوستان و کتاب‌فروشان بوده است، مسئله‌ای که پاسخ ثابتی از سوی مسئولان داشته و آن هم محدودیت منابع مالی خانه کتاب برای برگزاری طرح‌هاست.

مسئولان خانه کتاب در طی سال‌های گذشته معتقد بودند که به دلیل آنکه منابع مالی محدودی دارند نمی‌توانند اطلاع رسانی گسترده ای برای طرح انجام دهند زیرا که احتمال می رود حجم درخواست ها از میزان یارانه اختصاص داده شده بیشتر شود.

اعلام سقف یارانه اختصاص داده شده از سوی خانه کتاب هم یکی از چالش‌ برانگیز مسایل تا به امروز بوده است، مسئله ای که به نظر می رسد که تا فعلا جامه عمل به خود نپوشاند زیرا که نیکنام حسین پور هم پس از طرح عیدانه کتاب درباره این مسئله این چنین توضیح داد: « تجربه سالهای گذشته نشان می‌داد که اعلام سقف یارانه از همان روزهای اول موجب می‌شود، یارانه در همان روزهای ابتدایی به اتمام برسد و منابع مدیریت نشود. ما برای مدیریت منابع و امکان بهره‌مندی همه جامعه از این یارانه، به صورت تزریقی کتاب‌فروشی‌ها را شارژ کردیم.»