حقیقتاً ایران از مدت‌ها پیش برخی از جریان‌های سیاسی عراق را برای مقابله با فساد و رانت خواری تشویق می‌کرد که سطح فساد و رانت خواری به حداقل برسد. ایران با نگرانی مسائل را دنبال می‌کند، چون ایران تنها کشوری است که امنیت ملی آن با امنیت ملی عراق مرتبط است، اگر عراق ناامن شود قطعاً طیف وسیعی از شیعیان عراق مجبور خواهند شد به دلایل نا امنی به ایران مهاجرت کنند و این پیامد‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی برای ایران به دنبال خواهد داشت؛ بنابراین به طور مستقیم امنیت ملی ایران به امنیت عراق بستگی دارد، به همین دلیل ایران خواهان آرامش و ایجاد رابطه و اعتماد معقول بین دولت و تظاهرکنندگان شده است.
دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: این روز‌ها در هر یک از کشور‌هایی که در چهار گوشه ایران قرار دارند مشکلی به وجود می‌آید خواسته یا ناخواسته نام ایران و جمهوری اسلامی به میان می‌آید. اگر طالبان از میز مذاکره با آمریکا فاصله می‌گیرد، انتخابات در اسراییل به بن بست می‌رسد و تانک‌های آن کشور مورد حمله حزب الله قرار می‌گیرند، تاسیسات نفتی آرامکو عربستان سعودی آماج حمله قرار می‌گیرد، مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان پایین می‌آید، دمشق با مخالفانش به جمع بندی نمی‌رسند و مواردی از این دست، حتما در اظهارنظرات و مطالب رسانه ها، قسمتی از تقصیر متوجه ایران می‌شود.
در عراق چه می گذرد؟
در عراق که همسایه غربی ایران است نیز این روز‌ها شاهد تظاهرات و آشوب‌هایی هستیم که از همان روز‌های آغازین حرکت‌های اعتراضی، بسیاری انگشت اشاره را به سمت ایران نشانه گرفتند و هر کس از زاویه‌ای برای ایران، سطحی از دخالت و تقصیر را قائل شد.
تظاهرات مردم در بغداد، پایتخت عراق از روز دوشنبه ۸ مهر شروع شد و به دیگر شهر‌های این کشور گسترش یافته و با وجود آمادگی نیرو‌های امنیتی، ادامه دار شده است. شاید این اولین و بزرگترین چالش عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق پس از پذیرش این مسئولیت بوده باشد. سرعت گسترش اعتراضات از بغداد به دیگر شهر‌های عراق به حدی سریع بود که گزارش شده است دولت عراق مجبور شد اینترنت را در عراق قطع و در شهر‌های جنوبی ناصریه، عماره و حله حکومت نظامی برقرارکند.
شواهد نشان می‌دهد شروع تظاهرات، اعتراض به فساد‌های اقتصادی در سطح نهاد‌های اصلی کشور بوده است و معترضان فساد حکومتی، وضعیت بد خدمات عمومی و بیکاری را بهانه تجمع در میدان تحریر قرار داده اند. هر چه به روز‌های آخر هفته گذشته نزدیک می‌شدیم وسعت تظاهرات بیشتر و از نظر شکلی نیز ابعاد جدیدی پیدا می‌کرد. از جمله اینکه هر چه تعداد کشته‌ها و زخمی‌ها بیشتر می‌شد، صدای تیراندازی از هر دو سو بیشتر می‌شد و همچنین حامیان منطقه‌ای معترضان، چهره خود را هویداتر می‌کردند.
چهره اصلی کسانی که تظاهرات مسالمت آمیز شهروندان عراقی را به خشونت تبدیل کردند زمانی بیشتر مشخص و روشن شد که افرادی از جمله «رغد صدام»، دختر دیکتاتور سابق عراق و رسانه‌هایی مانند العربیه، الحره، الشرقیه و شخصیت هایی چون العلاوی، سیاست مدار معروف اهل تسنن از آنان پشتیبانی کردند.
در این میان البته همانگونه که انتظار می‌رفت نام ایران بر سر زبان‌ها افتاد و گفته شد در سرکوب معترضان، حشدالشعبی دخالت داشته است به همین دلیل معترضان در شعار‌های ضد ایرانی خود، جمهوری اسلامی و گروه‌های بسیج مردمی عراق (حشدالشعبی) و شخص سردار سلیمانی را هدف قرار دادند؛ در حالی که مقامات وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران تلاش زیادی کردند که معترضان را آرام کنند و به دولت عراق توصیه کردند که حقوق تظاهر کنندگان را به رسمیت بشناسد. حتی دولت ایران سعی دارد تظاهر کنندگان را با دولت آشتی دهد و مطالبه اولیه آن‌ها را به رسمیت بشناسد.
تحلیل‌های زیادی پیرامون این اعتراضات منتشر شده است. دیدارنیوز برای بررسی بیشتر و روشن شدن ابعاد مختلف اعتراضات در شهر‌های مختلف عراق و نقشی که ایران می‌تواند در آرام کردن این تنش داخلی عراق داشته باشد، با حسن هانی زاده کارشناس مسائل غرب آسیا گفتگو کرد.
هانی زاده درباره عواملی که باعث شد مردم عراق برای اعتراض، خیابان‌ها را انتخاب کنند گفت: در اینکه مردم عراق به ویژه جوانان، مطالبات کاملاً مشهودی دارند هیچ گونه شکی وجود ندارد زیرا دولت‌های گذشته در ارائه خدمات رفاهی و عمومی به مردم کم کاری کرده اند و فساد در تمام زوایای جامعه سیاسی عراق کاملا مشاهده می‌شود و طرح مطالبات مردمی بر اساس قانون اساسی عراق کاملاً مشروع است اما از مدت‌ها پیش آمریکا، رژیم اسراییل و عربستان به شدت دنبال این هستند که دولت آقای عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق را ناکارآمد جلوه دهند.
وی ادامه داد: آقای عادل عبدالمهدی یکی از شیعه‌های متعهد و مورد احترام در عراق است و از جمله به ایران بسیار نزدیک است. او در مقابل فشار آمریکا برای کاهش رابطه با تهران مقاومت کرده است، از سوی دیگر سفر آقای عادل عبدالمهدی به چین نگرانی و خشم آمریکا را برانگیخته است. از طرفی موضوع راهپیمایی اربعین مورد توجه موسسات پژوهشی آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار گرفته است به این دلیل که راهپیمایی اربعین هر سال با شکوه‌تر و سازمان یافته‌تر از سال‌های گذشته برگزار می‌شود و می‌رود به یک پدیده جهانی منجر شود. آن‌ها بیم آن دارند برگزاری با شکوه و سالیانه اربعین به تقویت نفوذ ایران و محور مقاومت منجر شود که این با منافع آمریکا، عربستان و اسرائیل در تعارض است به همین دلیل از مدت‌ها پیش تحرکاتی از سوی سفارت آمریکا در عراق و برخی از احزاب لائیک و عوامل باقی مانده از حزب بعث که مرتبط با سفارت آمریکا هستند آغاز شد و برنامه ریزی‌هایی در آستانه برگزاری اربعین حسینی صورت دادند تا به بهانه طرح مطالبات مشروع جوانان، آن‌ها را به کف خیابان‌ها وارد کنند و دست به خشونت بزنند.
این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره مجدد به همزمانی این اعتراضات با مراسم اربعین حسینی یادآور شد: برنامه ریزی این بوده است که تظاهرات تا بعد از اربعین ادامه پیدا کند که این مراسم تحت تاثیر قرار گیرد و کمرنگ شود. موضوع دیگر شعار‌هایی است که مطرح شده، در بعضی از این شعار‌ها اهانت به مرجعیت مشهود و بی سابقه بود و همچنین اتهام زنی به ایران که ایران باعث این بحران‌ها در عراق شده است.
هانی زاده اظهار کرد: در حالی که دولت آقای عبدالمهدی در صدد کنترل این اغتشاشات است، نباید فراموش کرد که برخی از افراد دستگیر شده از فرزندان عوامل سابق حزب بعث و همچنین طرفداران احزاب لائیک و شخصیت‌هایی مثل ایاد علاوی هستند. به نظر می‌رسد علاوی و افراد لائیک و وابستگان به جریان سعودی-آمریکایی در پشت این حوادث قرار دارند.
وی در پاسخ به این پرسش که چه نشانه‌هایی از دست داشتن عوامل آمریکایی سعودی، اسرائیلی و لائیک در پشت این ماجرا مشاهده می‌شود، گفت: نشانه دیگری که وجود دارد این است که بلافاصله کشور‌های اروپایی مخصوصا انگلیس و ... بیانیه‌ای صادر کردند، رسانه‌های دیداری، نوشتاری، شنیداری و مجازی عربستان سعودی به صورت شبانه روزی، یکپارچه و هماهنگ به بزرگنمایی این اتفاقات کمک کردند، بی‌بی‌سی انگلیسی به صورت شبانه روز و لحظه به لحظه حوادث را پوشش خبری می‌دهد و حتی برخی از موسسات رژیم صهیونیستی با صدور بیانیه‌ای این حرکت‌ها را به سمت عمل خشونت‌آمیز تشویق می کنند.
هانی زاده خاطرنشان کرد: مجموع این گزاره‌ها طبیعتاً نشان می‌دهد که عوامل پشت پرده در حال آشکار شدن هستند. آقای عادل عبدالمهدی هم با صدور پیامی و بیانیه تلویزیونی دلایل این حوادث را شرح داد و قول داد که یک کمیته حقیقت یاب تشکیل دهد تا پشت پرده عوامل این جریان خشونت آمیز را تشریح کند.
وی در این باره که ایران چگونه عمل کرد و چگونه می‌تواند عمل کند که به اختلافات و شبهات دامن زده نشود، تاکید کرد: حقیقتاً ایران از مدت‌ها پیش برخی از جریان‌های سیاسی عراق را برای مقابله با فساد و رانت خواری تشویق می‌کرد که سطح فساد و رانت خواری به حداقل برسد. ایران با نگرانی مسائل را دنبال می‌کند، چون ایران تنها کشوری است که امنیت ملی آن با امنیت ملی عراق مرتبط است، اگر عراق ناامن شود قطعاً طیف وسیعی از شیعیان عراق مجبور خواهند شد به دلایل نا امنی به ایران مهاجرت کنند و این پیامد‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی برای ایران به دنبال خواهد داشت؛ بنابراین به طور مستقیم امنیت ملی ایران به امنیت عراق بستگی دارد، به همین دلیل ایران خواهان آرامش و ایجاد رابطه و اعتماد معقول بین دولت و تظاهرکنندگان شده است.
این کارشناس حوزه غرب آسیا افزود: هرچند ایران در عراق حضور مستقیم ندارد، ولی سعی می‌کند از طریق میانجیگری و تشویق دولت به منظور برقراری گفتمان با تظاهرکنندگان به نوعی این اغتشاشات مهار شود، زیرا مراسم اربعین در پیش است و ایران انتظار دارد عراق به امنیت کامل بازگردد تا این مراسم برگزار شود و لذا ایران به شدت دنبال تشویق دولت عراق به کنترل این تظاهرات؛ بدون تقابل و خشونت متقابل است.
هانی زاده در پایان با بیان اینکه تحت هیچ شرایطی شائبه دست داشتن حشدالشعبی و ایران در سرکوب تظاهرات صحت ندارد، عنوان کرد: هیچ گونه مدرکی دال بر دخالت ایران و حشدالشعبی در تظاهرات وجود ندارد و ایران هیچگاه در چنین مسائلی دخالت نکرده و نخواهد کرد؛ لذا این اتهام زنی‌ها هم یکی از خروجی‌های اتاق‌های مشترک آمریکایی، صهیونیستی و سعودی است.
