بهتر این است که با خرج حوصله بیشتر، حتی اگر تصمیم قطعی برای خروج از برجام گرفته شده باشد، این خروج، مشروط، مدت دار و زمانبندی شده باشد تا از یک سو، زحمات گذشته به یکباره از بین نرود و از سوی دیگر با ادامه دار کردن ماجرا تا زمان انتخابات مجدد ریاست جمهوری در آمریکا، شانس دوبارهای برای برقرارشدن مفاد برجام به طرفین قرارداد، داده شود.
دیدارنیوز ـ محمد مهدی مازنی*: یک سال از زمانی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به طور رسمی از برجام خارج شد، می گذرد. توافقی که بیش از بیست ماه به دغدغه اصلی دستگاه دیپلماسی کشور تبدیل شده بود و اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵ را نیز به شدت درگیر این پروژه ساخته بود.
توافقی که سرانجام با کوتاه آمدن ایران از بسیاری از مواضع هسته ای اش به نتیجه رسید و امید آن می رفت تا با برداشته شدن گام به گام تحریم ها از سوی شورای امنیت ملل متحد، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، جان تازه ای به اقتصاد کشور دمیده شود و فراتر از آن، برخی نیز امیدوار بودند تا این امر به مرور زمان زمینه ساز تقویت دستگاه دیپلماسی کشور در زمینه روابط سیاسی با سایر قدرتهای دنیا شود.
اما خروج یکجانبه آمریکا از برجام که به طور آشکاری به نادیده گرفتن توافقات بین المللی منجر شد، به بیم سیاستمداران و اقتصاددانان عرصه داخلی افزود و امیدها را در رابطه با بهبود اوضاع کمرنگ تر کرد. در این میان، بدعهدی کشورهای اروپایی نیز در اجرای تعهداتشان در قبال این توافق، مزید بر علت شد. هرچند این بدعهدی را می توان به راحتی و به واسطه مناسبات اقتصادی گسترده و پیچیده ای که کشورهای اتحادیه اروپا را به آمریکا گره می زند، تا حدودی موجه دانست؛ چنانکه نمی توان انتظار آن را داشت که شرکتها و موسسات مختلف اروپایی، بازار وسیع آمریکا را که ظرفیتی معادل ۵۶ برابر بازار ایران در اختیارشان می گذارد، نادیده بگیرند و به قراردادهای خود در قبال ایران پایبند بمانند.
مع الوصف در پی یک سال خروج آمریکا از برجام که منجر به بازگشت تحریم ها شد و اقتصاد کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داد، به تازگی اخباری به گوش می رسد مبنی بر اینکه ایران قصد دارد در واکنش به تحریم های جدید آمریکا، اجرای برخی از تعهداتش، ذیل برجام را متوقف کند. هرچند برخی از سر گرفته شدن قسمتی از فعالیت های هسته ای را که متوقف شده بود، خروج از برجام نمی دانند و صرفا آن را در چارچوب بندهای ۲۶، ۳۶ و ۳۷ برجام تعریف می کنند، اما قطعاً از سرگیری این فعالیت ها برای کشور خالی از تبعات نخواهد بود که اولین آن به دست دادن بهانه برای هرنوع اقدامی از سوی ایالات متحده می تواند باشد. کما اینکه استقرار ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن که ظرفیت حدود شش هزار پرسنل نظامی را دارد در سنتکام، می توان از اولین تبعات این تصمیم دانست. درست است که خروج آمریکا از برجام به عنوان یک تعهد بین المللی، نمونه ای از نقض آشکار حقوق بین‌المللی است و اینکه تحمل یک ساله دستگاه دیپلماسی کشور در نشان ندادن واکنش ناپخته در قبال این رفتار، ستودنی است، اما باید به این مسئله نیز اشاره کرد که خروج ایران از برجام پس از گذشت یک سال از زیر پا گذاشته شدن تعهدات مندرج در آن از طرف آمریکا و شرکت ها و موسسات اروپایی، لزوماً به معنی شکست بیست ماه تلاش دستگاه دیپلماسی برای به ثمر رسیدن یک تعهد جامع به نفع سیاست کشور است.
بنابراین بهتر این است که با خرج حوصله بیشتر، حتی اگر تصمیم قطعی برای خروج از برجام گرفته شده باشد، این خروج، مشروط، مدت دار و زمانبندی شده باشد تا از یک سو، زحمات گذشته به یکباره از بین نرود و از سوی دیگر با ادامه دار کردن ماجرا تا زمان انتخابات مجدد ریاست جمهوری در آمریکا، شانس دوباره ای برای برقرارشدن مفاد برجام به طرفین قرارداد، داده شود.
*فعال سیاسی اصلاح طلب
