ازدواج کودکان زیر ۱۳ سال

دیدارنیوز ـ کودک همسری، دنیای شیرین کودکی بسیاری از مادران نوجوان را که به‌هر دلیلی رخت سفید به تنشان می‌کنند تلخ می‌کند. کودکانی که کودکی را در خانه پدری جا می‌گذارند و به عقد مردی در می‌آیند که هیچ‌گونه شناختی از او ندارند و حتی تصویری از زندگی مشترک و وظایف زناشویی و مادری ندارند، کودکانی که از همان سال‌های اولیه زندگی با مفهوم عشق و علاقه بیگانه می‌شوند و پوست و گوشت‌شان با جبر و عدم اختیار آمیخته می‌شود. برخی از نمایندگان مجلس با کمک فعالان حوزه کودک سعی داشتند طرح مقابله با کودک همسری را به تصویب مجلس برسانند که در این راستا به بن‌بست خوردند و با مخالفت برخی نمایندگان مواجه شدند، اما شکست در این زمینه باعث نشده است که آنها دست از تلاش بردارند بلکه همچنان برای کسب نتیجه مطلوب تلاش می‌کنند تا بتوانند از تکرار روایت‌های تلخ کودکانی که سرنوشت‌شان با کودک همسری گره خورده است، جلوگیری کنند. معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با بیان اینکه باید مانع ازدواج دختران زیر ۱۳ سال شویم، می‌گوید: این ازدواج‌ها اجباری و به دلایل اقتصادی، قومی و از روی نا‌آگاهی است. وی با بیان اینکه ازدواج زیر ۱۳ سال آسیب زیادی دارد و آمار طلاق این ازدواج‌ها زیاد است، می‌افزاید: ما موافق ازدواج هستیم و نمی‌گوییم سن ازدواج خیلی بالا برود، اما فکر می‌کنیم نباید برای ازدواج دختران زیر ۱۳ سال مناقشه کنیم.

طیبه سیاوشی، نماینده مجلس شورای اسلامی در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: روز گذشته گزارش رد طرح اصلاح ماده 1041 قانون مدنی را که در واقع به پدیده کودک همسری موسوم شده است  ارائه داده‌ام.

 وی می‌افزاید: با جمع‌آوری 15 امضا از طراحان اصلی و امضاکنندگان این طرح خواستار به جریان انداختن این موضوع در صحن علنی مجلس شورای اسلامی شده‌ام. سیاوشی بیان می‌کند: از هیأت رئیسه مجلس خواستم این گزارش به صحن مجلس آورده شود و مورد بحث و بررسی قرار بگیرد، امیدوارم اتفاقات خوبی در این زمینه رقم بخورد.

محمدرضا بادامچی، نماینده مجلس شورای اسلامی درباره کودک همسری به خبرنگار «ایران» می‌گوید: از رد شدن این طرح در صحن مجلس بسیار متأسف شدیم، سن 13 سال اصلاً شرایط مناسبی برای ازدواج نیست. با تجربیاتی که داریم در تمام کارها باید بعد روحی و روانی انسان مد نظر قرار بگیرد که برای ازدواج هم فرد باید از نظر شرایط روحی و روانی آمادگی لازم را داشته باشد.

وی می‌افزاید: فردی که ازدواج می‌کند برای عهده دار شدن مسئولیت همسرداری و پرورش فرزند نیز باید آماده باشد تا بتواند به وظایف خود بخوبی عمل کند که سن 13 سال سن پایینی برای پذیرش این مسئولیت‌ها به شمار می‌رود، ممکن است مشکلات کودک همسری در سال‌های اولیه خودش را نشان ندهد، اما به طور قطع در ادامه خلأیی را در خانواده بوجود خواهد آورد که قابل جبران نیست.

بادامچی ادامه می‌دهد: شواهد در جامعه ما هم نشان می‌دهد هرچه فرد برای ازدواج آماده‌تر باشد در این زمینه موفق‌تر خواهد شد و می‌تواند در کنار داشتن زندگی خوب فرزندان بهتری به جامعه تحویل دهد. وی بیان می‌کند: مقابله با پدیده کودک همسری طرفداران محکمی دارد که حتماً پیگیر این طرح هستیم و به کمک کمیسیون‌ها نظر نمایندگان مخالفان را جلب خواهیم کرد.

فرشید یزدانی، مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق کودک در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: در هیچ یک از متون و احادیث دینی به سن ازدواج اشاره‌ای نشده است، بنابراین باید گفت ازدواج یک امر اجتماعی است و به نظر من دین هم تصمیم‌گیری در این حوزه را به‌عنوان یک پدیده در قالب چارچوب اجتماعی برعهده تصمیم گیران حوزه اجتماعی گذاشته است زیرا اگر سن ازدواج اینقدر ضروری بود حتماً در جایی از متون ما قید می‌شد. وی می‌افزاید: ازدواج یک عقد است و عقد یک آگاهی دو طرفه محسوب می‌شود، در این آگاهی فرد باید بداند چه چیزی را انتخاب می‌کند، برخی می‌گویند هرگاه فرد احساس نیاز جنسی کرد باید ازدواج کند در حالی که ازدواج با هدف برطرف کردن نیاز جنسی تقلیل دادن مقام انسان به عامل خیلی کوچکی به اسم نیاز جنسی است، ازدواج یک امر اجتماعی است که تبعات گسترده‌ای را در بنیان خانواده که مهم‌ترین واحد حوزه اجتماعی محسوب می‌شود داراست. یزدانی ادامه می‌دهد: عقد، فرآیند آتی یک زندگی را تعیین می‌کند. بنابراین زن باید در آن با آگاهی تصمیم بگیرد که این آگاهی هم براساس شناخت به‌دست می‌آید، شناختی که فرد خودش باید به آن برسد تا بتواند تصمیم بگیرد و انتخاب کند.

او اظهار می‌کند: حوزه انتخاب در ازدواج سن پایین مبتنی بر آگاهی و شناخت نیست و عمدتاً انتخاب مبتنی بر اجبار از سوی بزرگسالان است، بیشتر مواقع هم دلایل اقتصادی، نابرابری‌ها و مناسبات فرهنگی و اجتماعی در این نوع ازدواج‌ها پررنگ هستند. در این سبک از ازدواج چون پدر و مادر می‌توانند همه تصمیمات را بگیرند و کودک در این تصمیم گیری‌ها هیچ نقشی ندارد نگاه به انسان هم در اینجا تقلیل می‌یابد و این یک رویکرد سلطه گرانه بزرگسال محور است. وی می‌گوید: در پدیده کودک همسری چون کودک انتخاب نمی‌کند در آینده دچار مشکلات زیادی می‌شود البته باید گفت در ازدواج کودکان در سنین پایین استثنا هم وجود دارد، ممکن است در برخی موارد دختران و پسران از ازدواج خود در سن پایین رضایت داشته باشند، ولی ما درباره یک فرایند کلی صحبت می‌کنیم که اثرگذار است و انتخاب و آگاهی در آن از بین می‌رود. یزدانی بیان می‌کند: خود عقد در این سبک از ازدواج‌ها دچار خدشه می‌شود چرا که رضایت مبتنی بر شناخت و آگاهی وجود ندارد. اگر کودک در سن پایین می‌تواند ازدواج کند چرا همان کودک نمی‌تواند زمین خرید و فروش کند؟ چرا نمی‌تواند رأی بدهد؟ چرا نمی‌تواند گواهینامه دریافت کند؟ آیا به او چنین اجازه‌ای را می‌دهیم؟ در حالی که ازدواج که امری بسیار مهم‌تر از موارد ذکر شده است در سن کودکی اتفاق می‌افتد.

محمدمهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان درباره کودک همسری می‌گوید: وام ازدواج به کودک همسرها تعلق نمی‌گیرد و والدین نباید به بهانه گرفتن وام فرزندانشان را مجبور به ازدواج کنند. وی می‌افزاید: از فردی که کنترل خشم ندارد و با مهارت‌های زندگی آشنا نیست و در هیچ نوع کار اقتصادی مهارتی ندارد، نمی‌توان انتظار ازدواج داشت چون چیزی به او یاد نداده‌ایم.