تیتر امروز

دلفی: توافق صلح غزه، حاوی موارد قابل توجه و تقدیری برای منافع ملت فلسطین است/ نرفتن به شرم‌الشیخ این پیام را می‌دهد که ایران با دنیا قهر بوده و حاضر به حرف زدن با آن نیست/ مثل همیشه باید ناظر بر توافقاتی باشیم که بخش عمده آن به ما مربوط است/ فرصت‌هایی را به سادگی از دست می‌دهیم که قرار نیست؛ تکرار شوند
در گفت و گوی دیدار با سفیر پیشین ایران در فرانسه مطرح شد

دلفی: توافق صلح غزه، حاوی موارد قابل توجه و تقدیری برای منافع ملت فلسطین است/ نرفتن به شرم‌الشیخ این پیام را می‌دهد که ایران با دنیا قهر بوده و حاضر به حرف زدن با آن نیست/ مثل همیشه باید ناظر بر توافقاتی باشیم که بخش عمده آن به ما مربوط است/ فرصت‌هایی را به سادگی از دست می‌دهیم که قرار نیست؛ تکرار شوند

آتش‌بس در پی توافق صلح غزه در حال حاضر، منجر به این شده که مردم غزه از زیر بمباران بیرون بیایند و این مسئله به خودی خود، نکته مثبتی بوده و مردم این منطقه از کشته شدن روزانه خلاص شده‌اند. همچنین،...
مسعود زنجانی: حافظ را باید به مثابه یک متفکر و اندیشمند بشناسیم/ باید موضع حافظ را در عالم اندیشه تبیین کنیم/ نیچه و هایدگر بر این باور بوده‌اند که هولدرلین از تمام فلاسفه قبل از خود فراتر رفته
گفت‌وگوی دیدار در برنامه «گپی نو» با پژوهشگر حوزه فلسفه و ادبیات به بهانه بزرگداشت حافظ شیرازی

مسعود زنجانی: حافظ را باید به مثابه یک متفکر و اندیشمند بشناسیم/ باید موضع حافظ را در عالم اندیشه تبیین کنیم/ نیچه و هایدگر بر این باور بوده‌اند که هولدرلین از تمام فلاسفه قبل از خود فراتر رفته

در سومین برنامه از گپی‌نو به مناسبت بیستم مهرماه، بزرگداشت حافظ شیرازی به سراغ مسعود زنجانی پژوهشگر حوزه فلسفه و ادبیات رفتیم تا با موضوع «حافظ به مثابه اندیشمند» با او به گفت‌و‌گو بنشینیم.
کوروش احمدی: مدعیان ساخت بمب اتم در ایران، شوخی می‌کنند!/ وضعیت فعلی، قابل ادامه‌دادن نیست/ احتمال حمله مجدد اسرائیل را بالا نمی‌دانم
گفت‌وگوی دیدار در برنامه «ایرانشهر» با یک دیپلمات باسابقه و تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل

کوروش احمدی: مدعیان ساخت بمب اتم در ایران، شوخی می‌کنند!/ وضعیت فعلی، قابل ادامه‌دادن نیست/ احتمال حمله مجدد اسرائیل را بالا نمی‌دانم

دیدارنیوز در بیستمین پرده از برنامه «ایرانشهر» به سراغ «کوروش احمدی»، دیپلمات باسابقه و تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل رفته و مسائل مختلف مرتبط با منافع ملی ایران از فعال شدن مکانیسم ماشه، تحرکات...

دیپلماسی در بن‌بست نیست، اما در انتظار تغییر رویکرد است

با بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و فعال شدن مکانیزم ماشه، بار دیگر پرسش درباره آینده روابط ایران و غرب به صدر گفت‌و‌گو‌های سیاسی بازگشته است.

کد خبر: ۱۹۱۴۱۳
۱۳:۳۷ - ۲۱ مهر ۱۴۰۴

 

دیپلماسی در بن‌بست نیست، اما در انتظار تغییر رویکرد است

دیدارنیوزـحسن بهشتی‌پور*: با بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و فعال شدن مکانیزم ماشه، بار دیگر پرسش درباره آینده روابط ایران و غرب به صدر گفت‌و‌گو‌های سیاسی بازگشته است. در حالی که هر دو طرف همچنان از «دیپلماسی» به‌عنوان راه‌حل سخن می‌گویند، واقعیت این است که دیپلماسی بدون تغییر رویکردها، به نتیجه نخواهد رسید.

گرچه دیپلماسی هیچ‌گاه به بن‌بست نمی‌رسد، اما برای ثمربخش بودن آن، باید طرفین از مواضع ثابت و غیرقابل انعطاف خود فاصله بگیرند. در حال حاضر، ایران و طرف‌های غربی در یک بازی خطرناک وارد شده‌اند؛ بازی‌ای شبیه به «چیکن» که در آن دو خودرو با سرعت به سمت هم حرکت می‌کنند و هر طرف منتظر است دیگری در لحظه آخر تغییر مسیر دهد. این وضعیت، نه نشانه پایان دیپلماسی، بلکه گویای فقدان اراده برای تغییر رویکرد است.

ایران با پیشنهاد‌هایی مانند رقیق‌سازی اورانیوم ۶۰ درصد یا انتقال بخشی از آن به خارج از کشور، نشان داده که به گفت‌و‌گو تمایل دارد. اما از نگاه آمریکا این اقدامات برای پیشبرد مذاکرات کافی نیست. در مقابل، طرف‌های اروپایی نیز با پیش‌شرط‌هایی، چون توقف کامل غنی‌سازی، محدودسازی برنامه موشکی و قطع حمایت از گروه‌های مقاومت، عملاً مسیر مذاکره را به یک‌طرفه‌سازی تبدیل کرده‌اند.

برنامه موشکی ایران جنبه دفاعی دارد و نمی‌توان انتظار داشت کشوری خود را خلع سلاح کند. گروه‌های مقاومت نیز در منطقه ضربات سنگینی متحمل شده‌اند و دیگر موضوعیت سابق را ندارند. با این حال، آمریکا مانند تروئیکا اروپا، همچنان این محور را در مذاکرات برجسته می‌کند، بی‌توجه به تغییرات میدانی و واقعیت‌های جدید منطقه.

سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) با واشنگتن هماهنگ هستند و تأکیدشان بر مذاکره بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد. آنها با طرح گفت‌و‌گو، تلاش می‌کنند افکار عمومی را قانع کنند که اهل جنگ نیستند، در حالی که شرایط مذاکره را به گونه‌ای تنظیم می‌کنند که طرف مقابل باید تسلیم شود.

جنگ اوکراین نیز یکی از عوامل تغییر موضع اروپا نسبت به ایران است. کشور‌های اروپایی، ایران را در کنار روسیه و چین قرار می‌دهند و خود را در جبهه مقابل، همراه با آمریکا و اوکراین. حتی اگر ایران موضع بی‌طرفی اتخاذ کند، غرب این بی‌طرفی را نمی‌پذیرد و به مواردی مانند ارسال پهپاد‌ها استناد می‌کند.

زمانی دیپلماسی به نتیجه می‌رسد که دو طرف بپذیرند دیپلماسی یعنی دادوستد؛ چیزی می‌دهید و چیزی می‌گیرید. اما طرف‌ها فعلاً بر مواضع خود ایستاده‌اند و این یعنی گفت‌و‌گو به معنای واقعی هنوز آغاز نشده است.

ظرفیت‌های مغفول اقتصاد ایران و افسانه جنگ منطقه‌ای

تحریم‌ها اقتصاد ایران را کوچک‌تر کرده و تاب‌آوری مردم کاهش یافته، اما ظرفیت‌های داخلی کشور همچنان بسیار بالاست. اصلاح نظام بانکداری، بیمه، مالیات و گمرک از جمله اقداماتی است که سال‌هاست در سطح عالی مطرح می‌شود، اما خبری از اجرا نیست. اگر این اصلاحات اجرایی شوند، تولید ملی تقویت شده و تورم کاهش می‌یابد. اینها نه مربوط به دولت فعلی است و نه دولت قبلی؛ بلکه سیاست‌هایی هستند که بیش از یک دهه است بر زمین مانده‌اند.

در سطح منطقه‌ای نیز پس از عملیات ۷ اکتبر، تحولات بزرگی رخ داده است. سقوط دولت اسد، تضعیف حزب‌الله، حماس و گروه‌های مقاومت عراق، همگی نشانه‌هایی از تغییر موازنه قدرت هستند. در چنین شرایطی، ادعا‌هایی مانند اینکه «آتش‌بس در غزه بلافاصله منجر به جنگ در لبنان، عراق یا یمن خواهد شد» بیشتر جنبه حدس تحلیلی دارد تا واقعیت میدانی.

حتی اجرای همین آتش‌بس نیز با پیچیدگی‌هایی همراه است؛ از جمله تحویل اجساد اسیران فوت‌شده زیر آوار به اسرائیل. همچنین مشخص نیست پس از آزادی اسیران زنده و تحویل اجساد، آتش‌بس پابرجا بماند. برخی اظهارات مقامات اسرائیلی نشان می‌دهد که برنامه‌هایی برای حمله مجدد وجود دارد.

با این حال، نمی‌توان به‌طور قطع گفت که صلح در غزه برقرار شده، چه رسد به آنکه بخواهیم جنگ را به سایر نقاط تعمیم دهیم. جالب‌تر آنکه برخی در ایران هشدار می‌دهند که «شاید نوبت ایران باشد»، در حالی که شواهد میدانی چنین احتمالی را حداقل تا پایان سال میلادی تأیید نمی‌کند.

در مجموع، آنچه امروز بیش از هر چیز نیاز داریم، بازنگری در رویکردهاست؛ چه در سیاست خارجی، چه در اقتصاد داخلی. دیپلماسی و توسعه، هر دو نیازمند اراده‌ای واقعی برای تغییر هستند.

کارشناس ارشد بین الملل*

ارسال نظرات
امروز دوشنبه ۲۱ مهر
امروز دوشنبه ۲۱ مهر
امروز دوشنبه ۲۱ مهر
امروز دوشنبه ۲۱ مهر