این صد و بیستمین برنامه مجله خبری تحلیلی دیدارنیوز است که با اجرای محمدرضا حیاتی و با حضور کارشناسان و صاحب نظران تقدیم مخاطبان گرامی می‌شود.
دیدارنیوز _ اتاق خبر: درود بر شما بینندگان و همراهان عزیز دیدارنیوز. اینجا استودیوی تلویزیونی دیدارنیوز و من، محمدرضا حیاتی با یک مجله خبری دیگر در خدمت شما هستم.
در این برنامه می‌بینید و می‌شنوید:
۱- ماشه چکید، تحریمها بازگشت
۲- احتمال حمله قریب الوقوع به ایران
۳- حسن روحانی باید با یک بچه دبستانی مناظره کند
۴- انزوای ایران با بازگشت تحریمها
ویدیوی این مجله خبری را می‌توانید اینجا، یوتیوب و آپارات ببینید
چکاندن ماشه و بازگرداندن تحریم‌های و محدودیت‌های سازمان ملل علیه ایران
شورای امنیت سازمان ملل متحد سرانجام از صبح روز یکشنبه بیست و هشتم سپتامبر، تحریم‌های لغو شده برجامی علیه ایران را بازگرداند؛ اقدامی که خشم جمهوری اسلامی را برانگیخت و باعث شد تهران بلافاصله سفرای خود را از بریتانیا، فرانسه و آلمان فرا بخواند.
بازگرداندن تحریمها در چارچوب مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» صورت گرفت؛ روندی که به ابتکار سه کشور اروپایی (E۳) ــ بریتانیا، فرانسه و آلمان ــ آغاز شد. این کشور‌ها می‌گویند ایران به طور قابل‌توجهی به تعهدات هسته‌ای‌اش تحت برجام عمل نکرده است.
طبق این تصمیم، تحریم‌های وضع‌شده در شش قطعنامه شورای امنیت (از جمله تحریم تسلیحاتی، محدودیت‌های مرتبط با فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای، ممنوعیت سفر و مسدود کردن دارایی افراد و نهاد‌های مشخص) دوباره لازم‌الاجرا می‌شود. همچنین صادرات و واردات تسلیحات متعارف به ایران و از ایران ممنوع خواهد بود.
آمریکا خواستار بازگشت ایران به مذاکره مستقیم شد، اروپایی‌ها نیز گفتند هنوز فرصت برای دیپلماسی هست
به گفته دیپلمات‌های غربی، هدف از بازگرداندن تحریمها، وادار کردن ایران به بازگشت به میز مذاکره و توافق بر سر یک توافق هسته‌ای جدید است. آنها می‌گویند تا زمانی که ایران به غنی‌سازی اورانیوم در سطح بالا ادامه دهد و به توسعه موشک‌های بالستیک بپردازد، امکان بازگشت به توافق پیشین وجود ندارد. ایالات متحده نیز از این اقدام حمایت کرد.
وزیر خارجه آمریکا مارکو روبیو در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد. اعمال دوباره تحریمها پیامی روشن به تهران است: جامعه جهانی رفتار غیرمسئولانه ایران را تحمل نخواهد کرد.»
روبیو گفت: تحقق توافق منوط به آن است که ایران مستقیماً با آمریکا وارد گفت‌و‌گو شود.
در مقابل، ایران بار دیگر تأکید کرد که برنامه هسته‌ای‌اش صرفاً صلح‌آمیز است و این کشور حق دارد فناوری هسته‌ای غیرنظامی را توسعه دهد.
عراقچی به دبیرکل سازمان ملل: بازگرداندن تحریمها غیرقانونی است
وزیر امور خارجه در نامه‌ای به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا در بازگرداندن قطعنامه‌های شورای امنیت علیه تهران را غیرقانونی خواند و گفت: استناد این کشور‌ها به سازوکار ماشه، صرفا «سوء‌استفاده آشکار» از فرآیند پیش‌بینی‌شده در برجام است.
عباس عراقچی در این نامه نوشت آمریکا و سه کشور اروپایی از ایفای تعهدات خود سر باز زده‌اند، از پایبندی به سازوکار حل‌وفصل اختلافات در برجام خودداری کرده‌اند و حتی حمله‌های نظامی علیه تاسیسات تحت پادمان آژانس در ایران را مورد حمایت قرار داده‌اند.
در خصوص موضوع سیاست خارجی، فریدون مجلسی دیپلمات با سابقه کشورمان در استودیو دیدار نیوز همراه ماست. آقای مجلسی؛
سوال اول: ارزیابی شما از سخنان پزشکیان در سازمان‌ملل چیست؟ و با توجه به اعلام نهی و منع صریح انجام مذاکره قبل از سفر رئیس جمهور، سفر پزشکیان چه دستاوردی واقعی برای ایران داشت؟
سوال دوم: استراتژی ایران در وضعیت فعلی چیست؟ از طرفی گفته می‌شود که برگشت تحریمها هیچ آثار منفی بر کشور ندارد و بخشی از حاکمیت معتقدند برجام خسارت محض بود؛ و در مقابل دولت تلاش کرد تا برجام ادامه پیدا بکند. این دوگانگی کاملاً متضاد با دو استراتژی و راهبرد و تاکتیک متفاوت خسارت‌بار نیست؟
سوال سوم: ترامپ گفته: "تنها عمل است که این کار را می‌کند." با این رویکرد؛ بنظر می‌رسد خطر تقابل با ایران بر مبنای فصل هفتم منشور سازمان ملل بسیار جدی است، آیا ترامپ فقط تهدید می‌کند؟ ایران چه کاری می‌تواند و باید انجام دهد؟
سوال چهارم: با برگشت تحریم‌های سازمان ملل، چند کشور می‌توانند در همراهی با ایران این تحریمها را نادیده بگیرند؟ آیا چین و روسیه که خود رای موافق نسبت به آن تحریمها داده‌اند، همراه ایران خواهند بود؟
سازمان ملل بند‌های تحریمی مکانیسم ماشه را اعلام کرد
در بیانیه سازمان ملل درباره بازگشت تحریمها و قطعنامه‌های شورای امنیت درباره ایران آمده است: از ۲۷ سپتامبر (۵ مهر)، تمام مفاد قطعنامه‌های ۱۶۹۶، ۱۷۳۷؛ ۱۷۴۷، ۱۸۰۳؛ ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹ به همان شیوه‌ای که قبل از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ در بیستم جولای ۲۰۱۵ اعمال می‌شدند، مجدداً اعمال می‌شوند.
بر اساس این تحریمها، فهرست ۴۳ فرد و ۷۸ نهادی را که قبل از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) در فهرست قرار داشتند نیز در بر می‌گیرد.
بررسی تصویب این قطعنامه‌ها در شورای امنیت نشان می‌دهد که تمامی این قطعنامه با حمایت و رای موافق روسیه و چین علیه ایران تصویب شد.
ایران ملزم به رعایت قطعنامه سازمان ملل نیست
رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: فعال‌سازی سازوکار ماشه و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه تهران غیرقانونی است و جمهوری اسلامی خود را ملزم به رعایت این قطعنامه‌ها ازجمله تعلیق غنی‌سازی نمی‌داند.
روسیه از قریب الوقوع بودن حمله به ایران اظهار نگرانی کرد
وزیر امور خارجه روسیه با استناد به «برخی منابع مطلع» هشدار داد که بحث‌هایی درباره حملات جدید علیه جمهوری اسلامی ایران در جریان است.
سرگئی لاوروف گفت: تداوم تهدید حملات جدید علیه ایران همچنان وجود دارد و حتی بنا بر گزارش برخی منابع آگاه، در سطح عملی هم در حال بررسی است. این موضوع به‌خوبی گویای وضعیت است.
لاوروف تاکید کرد که هم تهدید‌های نظامی و هم اقدام‌هایی که با هدف خفه‌کردن اقتصادی ایران دنبال می‌شود، به صورت هماهنگ طراحی شده‌اند.
سفرای کشور‌های تروییکای اروپایی اخراج شوند
ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس در واکنش به فعال شدن مکانیسم ماشه گفت: «حداقل برخورد» این است که سفرای آلمان، بریتانیا و فرانسه به‌خاطر «اقدام ظالمانه‌شان» اخراج شوند.
در این ارتباط گفت‌و‌گو می‌کنم با امیر علی ابوالفتح، تحلیلگر ارشد مسائل آمریکا و کارشناس مسائل بین‌الملل. آقای ابوالفتح؛
سوال اول: ایران اصرار دارد تا موضوع مذاکره و توافق با آمریکا محدود در فعالیت هسته‌ای باشد؛ و رویکرد آمریکا برای حل و فصل تمامی موضوعات فی مابین است، چرا ایران قصد مذاکره همه جانبه در تمامی مسایل اختلافی با آمریکا را ندارد؟ و این دو رویکرد متفاوت، به کجا می‌رسند؟
سوال دوم: در شرایط فعلی و با هم‌افزایی تحریم‌های شدید آمریکا با تحریمها و محدودیت‌های متکی بر قطعنامه‌های شورای امنیت، چه سناریو‌هایی در برابر ایران و آمریکا قرار دارد و ایران چه می‌تواند انجام دهد؟
سعید جلیلی: حسن روحانی باید با یک بچه دبستانی مناظره کند/ گلابی‌های برجام چه شد؟
سعید جلیلی نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی درباره درخواست حسن روحانی برای مناظره گفت: مناظره با حسن روحانی را ما ۱۰ سال پیش در خود شورای عالی امنیت ملی انجام دادیم؛ در حضور خود روحانی همه موارد گفته شد و او پاسخ نمی‌داد و فقط شروع می‌کرد بحث‌های دیگر را مطرح کردن.
سعید جلیلی گفت: آنها می‌گفتند همه قطعنامه‌ها لغو می‌شود چرا نشد؟ اینکه می‌گفتند ۱۰ سال صبر کنید تا گلابی‌های برجام برسد چه شد؟
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: البته من الان هم آمادگی دارم. این حرفا روشن است، آقای روحانی باید با یک بچه دبستانی مناظره کند و محکوم شود.
در همین حال محمد مهاجری فعال سیاسی اصولگرا خطاب به سعید جلیلی نوشت: شما بیا و همان بچه دبستانی باش و روحانی را محکوم کن! شما این مناظره را انجام نمی‌دهی، اما اگر انجام دهید من اسمم را عوض می‌کنم و به سعید جلیلی تغییر می‌دهم.
اروپا تمام تحریم‌های ایران را برگرداند
شورای اروپا در بیانیه‌ای درباره بازگشت تحریم‌های ایران اعلام کرد: شورای اروپا اقدامات محدودکننده را دوباره اعمال می‌کند.
تحریمها شامل ممنوعیت سفر، مسدود کردن دارایی‌های افراد و نهاد‌های ایرانی و منابع مالی آنها و مسدود کردن دارایی‌های بانک مرکزی ایران و تعدادی از بانک‌های تجاری بزرگ می‌شود.
تحریم‌های جدید، صادرات سلاح، مواد مربوط به غنی‌سازی اورانیوم، موشک‌های بالستیک، واردات نفت، گاز و محصولات پتروشیمی ایران را ممنوع می‌کند. تحریمها مانع ورود هواپیما‌های باری ایرانی به فرودگاه‌های ما و ممنوعیت تعمیر و نگهداری هواپیما‌ها و کشتی‌های ایرانی نیز می‌شود.
انزوای ایران با بازگشت تحریمها
محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: تحریم آمریکا با تحریم بین‌المللی فرق دارد؛ در تحریم بین‌المللی بیش از ۱۷۰ کشور موظف به تحریم ایران می‌شوند. بازگشت تحریم‌های بین‌المللی یعنی تبدیل‌شدن ایران به کشوری منزوی و «طاعونی» در نگاه دنیا.
انتقاد روزنامه جمهوری اسلامی: نفس تان از جای گرم بلند می‌شود؛ حقوق نجومی دارید و خانه سازمانی و ...
روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: به نظر می‌رسد مسئولانی که می‌گویند بازگشت تحریم‌های سازمان ملل تأثیری بیش از تحریم‌های قبلی ندارد، نفسشان از جای گرمی درمی‌آید.
آنها به زندگی مرفه خودشان نگاه می‌کنند که حقوق نجومی، امکانات رایگان رفت و آمد، خدمات درمانی عالی و مجانی، خانه سازمانی یا بهترین مسکن ملکی و حفاظت کامل دارند و هرگز نوسانات مختلف کمترین تأثیری در زندگی آنها و خانواده و فرزندانشان ندارد.
صعود مجدد ارزش دلار و طلا با بازگشت تحریمها
با آغازبرگشت تحریم‌های شورای امنیت و در ادامه افزایش قیمت نرخ ارز و طلا، قیمت هر پوند بریتانیا در بازار ایران از ۱۵۰ هزار تومان عبور کرد. همچنین قیمت دلار در بازار از ۱۱۲ هزار تومان فراتر رفته و هر یورو حدود ۱۳۱ هزار تومان معامله می‌شود. قیمت سکه امامی نیز از ۱۱۲ میلیون تومان عبور کرد.
تعیین روز ملی قطع کامل امید از آمریکا و غرب!
محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفت: ضمن سپاس از همه اقدامات دستگاه دیپلماسی و شورای امنیت ملی کشور؛ به حول و قوه الهی ۲۸ سپتامبر (۶ مهر) به روز ملی قطع کامل امید از آمریکا و غرب تبدیل و سرآغاز تحول اقتصادی با تکیه بر ظرفیت‌های درونی و تعمیق پیوند‌های اقتصادی با کشور‌های شرق، همسایه و دوست خواهد شد.
در خصوص موضوعات اقتصادی مرتبط با بازگشت تحریمها سید مرتضی افقه اقتصاددان در استودیو دیدار نیوز همراه ماست. آقای افقه؛
سوال اول: باهم‌افزایی تحریم‌های شدید آمریکا با تحریمها و محدودیت‌های متکی بر قطعنامه‌های شورای امنیت، چه سناریو‌هایی در برابر اقتصاد ایران قرار دارد؟ آیا رشد اقتصادی منفی‌تر خواهد شد؟
سوال دوم: تاثیر کوتاه مدت و میان‌مدت شرایط فعلی اقتصادی در قیمت ارز همچنین بر فعالت‌های واحد‌های اقتصادی و معیشت مردم چیست؟
سوال سوم: برخی برگشت تحریمها را "سرآغاز تحول اقتصادی با تکیه بر ظرفیت‌های درونی و تعمیق پیوند‌های اقتصادی با کشور‌های شرق دانستند. با وجود این نوع نگاه، اقتصاد ایران تاب اینهمه بی ثباتی را دارد؟ و چه باید کرد؟
نتانیاهو: می‌دانم ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران کجاست
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در گفت‌و‌گو با شبکه فاکس نیوز گفت:من می‌دانم ذخایر اورانیوم غنی‌شده جمهوری اسلامی کجاست.
او گفت: ما از قبل می‌دانستیم که نمی‌توانیم ۴۵۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده‌ای را که جمهوری اسلامی پنهان کرده بود، از بین ببریم. ما می‌دانیم جمهوری اسلامی اورانیوم غنی‌شده خود را کجا پنهان می‌کند و این را با ایالات متحده به اشتراک می‌گذاریم.
دشمن را زیر نظر داریم؛ با هر حرکت اشتباه به‌شدت برخورد می‌کنیم
فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی در جمع دانشجویان دانشگاه‌های افسری ارتش گفت: «به صورت مستمر دشمن را زیر نظر داریم و با هر کار اشتباه او به شدت برخورد خواهیم کرد.»
امیر حاتمی در این سخنان به جنگ دوازده روزه اسراییل علیه جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت: در این جنگ نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی «شکست را بر دشمن تحمیل کردند.»
عوامل برنامه:
تهیه‌کننده و کارگردان: سهیل محمدیان
اجرا: محمدرضا حیاتی
فیلمبردار: حسین بابازاده
تدوین: نیکو مجدی
سردبیر: حسین جعفری
با تشکر از: فریدون مجلسی، سیدمرتضی افقه و امیرعلی ابوالفتح کارشناسان این برنامه
