دیدارنیوز: جنگ ۱۲روزه و تنش‌های موجود رکودی عمیق را بر صنعت گردشگری کشور مستولی کرده است و فعالان بخش‌خصوصی عرصه توریسم بزرگ‌ترین متضرران این وضعیت شمرده می‌شوند.
در این شرایط وزارت گردشگری باتوجه به اینکه روابط دیپلماتیک با طرف‌های غربی چندان مساعد نیست، تمرکز خود برای جذب گردشگر را برکشور‌های همسایه گذاشته است. در این میان به‌نظر می‌رسدکشور عراق به سبب هم‌مرزی با ایران و نیز اشتراکات مذهبی و اعتقادی، هدفی مطلوب برای جذب گردشگر شمرده شده است. در همین راستا بخش‌خصوصی نیز دست به کار شده و قصد دارد در کنار بخش دولتی با انجام اقداماتی مقدمات جذب بیشتر گردشگران از کشور عراق را فراهم کند. توافق با عراق برای اعزام میلیونی گردشگر به ایران در رودشو گردشگری یکی از برنامه‌های اخیر است که گویا قرار است با تکیه بر آن، زمینه احیای نسبی گردشگری در روز‌های پرتنش کنونی میسر شود.
توافقنامه تبادل ۱۰میلیون گردشگر بین ایران و عراق
آنطور که رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران مطرح کرده است، رودشو گردشگری ایران و عراق که در سه شهر بصره، بغداد و کربلا برگزار می‌شود در نهایت قرار است که منجر به امضای تفاهمنامه تبادل ۱۰میلیون گردشگر بین تهران و بغداد شود. حرمت‌الله رفیعی که مجری برگزاری این رویداد است اعلام کرد: رودشو گردشگری ایران و عراق از تاریخ ۱۴ تا ۱۷مهرماه در کشور عراق و در شهر‌های بصره، بغداد و کربلا برگزار می‌شود و پیش‌بینی می‌شود در این رویداد محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق حضور یابد.
وی افزود: بیش از ۵۰درصد گردشگری ورودی و خروجی ایران به عراق و از عراق است. سالانه ۵/۳میلیون گردشگر از عراق به ایران و همین میزان گردشگر از ایران به عراق سفر می‌کنند و در مجموع رقم تبادل گردشگر سالانه بین ایران و عراق حدود ۷میلیون گردشگر است. رفیعی ادامه داد: در رودشو گردشگری ایران و عراق براساس توافقنامه‌ای که سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری ایران و احمد فکاک البدرانی، وزیر هنر، گردشگری و میراث فرهنگی عراق امضا خواهد شد، دو طرف متعهد به اعزام سالانه ۵میلیون گردشگر به دو کشور می‌شوند.
رفیعی افزود: تاکنون ۳۱دفتر خدمات مسافرتی در ایران برای حضور در رودشو گردشگری ایران و عراق ثبت‌نام کرده‌اند که این آمار در روز‌های آینده افزایش خواهد یافت. وی گفت: نمایندگان گردشگری مناطق آزاد تجاری کشور و مدیران ایرلاین‌ها و مسوولان برخی دانشگاه‌های بزرگ کشور به همراه مالکان هتل‌های بزرگ کشور در رودشو گردشگری ایران و عراق حضور دارند تا در مذاکرات دوجانبه با فعالان گردشگری عراق در شهر‌های بصره، بغداد و کربلا به انعقاد قرارداد همکاری برای تبادل گردشگر و دانشجو بپردازند. رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران با اعلام اینکه از روز نخست برگزاری رودشو گردشگری ایران و عراق تا روز پایانی این رویداد، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، معاون گردشگری کشور و مدیران وزارت میراث فرهنگی در رودشو ایران و عراق حضور دارند، اعلام کرد: وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در این رویداد مهم گردشگری میان ایران و عراق که به تبادل ۱۰میلیون گردشگر تا پایان امسال منجر خواهد شد، علاوه بر دیدار با مقامات عراقی در بغداد با استانداران و فعالان گردشگری در شهر‌های بصره، بغداد و نجف و کربلا نیز دیدار خواهد داشت و برای رفع موانع توسعه گردشگری میان ایران و عراق تلاش خواهد کرد.
برگزاری رودشو از خرمشهر تا بصره
رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران درباره برنامه‌های مرتبط با برپایی رودشو عراق اعلام کرد: رودشو گردشگری ایران و عراق از شهر خرمشهر در ایران آغاز و هیات ایرانی سپس وارد بصره می‌شود و با برگزاری نشست‌های دو جانبه فعالان گردشگری دو کشور و انعقاد قرارداد‌های همکاری برای تبادل گردشگر با فعالان گردشگری بصره و استان‌های همجوار، شب‌های ایرانی در بصره را برگزار می‌کنند و وزیر میراث فرهنگی و معاون گردشگری نیز در دیدار استاندار و والی بصره و روسای عشایر این منطقه بر لزوم تقویت تعاملات گردشگری ایران و بصره تاکید خواهد کرد. رفیعی برنامه‌های اعلام شده در شهر بغداد، پایتخت عراق را نیز اینچنین اعلام کرد: به بصره می‌رویم و اصحاب گردشگری حول و حوش استان بصره مثل ناصریه و… در بصره حضور می‌یابند و با همتایان خود در ایران نشست دوجانبه می‌گذارند و شب ایرانی را هم در بصره خواهیم داشت، همچنین استاندار بصره و مقامات ارشدی از جمله انوشیروان محسنی‌بندپی (معاون گردگشری کشور) و سیدرضا صالحی‌امیری (وزیر گردشگری) از ابتدا در این رودشو حضور دارند.
او افزود: رودشو ایران پس از برگزاری شب ایرانی در بصره به بغداد خواهد رفت و آنجا کمیته فنی گردشگری ایران و عراق برگزار می‌شود که در نهایت توافقنامه گردشگری ایران و عراق برای تبادل سالانه ۱۰میلیون گردشگر با حضور نخست‌وزیر عراق به امضای وزرای میراث فرهنگی و گردشگری ایران و عراق خواهد رسید. پس از آن گروه‌های گردشگری حاضر در رودشو به دیدار‌های دو جانبه با فعالان گردشگری بغداد می‌پردازند و قرارداد‌های همکاری دو جانبه تبادل گردشگر را امضا می‌کنند.
رفیعی افزود: شب ایرانی در بغداد بسیار باشکوه برگزار خواهد شد و کنسرت بزرگ مشترک ایران و عراق با حضور مردم بغداد برگزار می‌شود تا تعاملات فرهنگی دو کشور را تقویت کند.
مثبت و منفی تمرکز بر جذب گردشگر از کشورهای همسایه
در شرایطی که صنعت گردشگری با رکود مواجه است و وضعیت بخش‌خصوصی نیز نامساعد به نظر می‌رسد، تمرکز بر جذب گردشگر از کشورهای همسایه می‌تواند به عنوان یک استراتژی مهم و کارآمد مطرح شود. این رویکرد البته محاسن و مضرات خاص خود را دارد که بررسی آنها می‌تواند به شفافیت بیشتر در اتخاذ تصمیمات آتی کمک کند.
از جمله مزایای این استراتژی، نزدیکی جغرافیایی کشورهای همسایه است که موجب کاهش هزینه‌های سفر و افزایش جذابیت برای گردشگران می‌شود، همچنین اشتراکات فرهنگی و مذهبی میان ایران و این کشور‌ها می‌تواند انگیزه بیشتری برای سفر به ایران ایجاد کند و به توسعه تور‌های مذهبی و فرهنگی یاری رساند. روشن است که جذب گردشگر از کشورهای همسایه نیز همچون جذب گردشگر از سایر نقاط جهان می‌تواند به افزایش درآمد‌های ارزی کشور کمک کند و در شرایط رکود اقتصادی منبعی پایدار و موثر برای درآمدزایی باشد. تمرکز بر جذب صحیح و موثر این گردشگران همچنین می‌تواند در صورت برنامه‌ریزی دقیق در آینده به توسعه زیرساخت‌های گردشگری شامل هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی منجر شود و در نتیجه کیفیت خدمات در صنعت گردشگری داخلی را بهبود بخشد.
با این حال این رویکرد بدون چالش نیست. وابستگی به بازار‌های محدود و آسیب‌پذیر می‌تواند یکی از معایب اصلی باشد. هرگونه تغییر در وضعیت سیاسی یا اقتصادی کشورهای همسایه می‌تواند تاثیر منفی بر صنعت گردشگری ایران بگذارد، همچنین رقابت با کشورهای همسایه در جذب گردشگران می‌تواند باعث کاهش سهم بازار ایران شود. در برخی موارد تمرکز صرف بر جذب گردشگران از یک بازار خاص ممکن است به کاهش کیفیت خدمات و تنوع در ارائه محصولات گردشگری منجر شود.
برای موفقیت در این مسیر، وزارت گردشگری و بخش‌خصوصی باید بر توسعه استراتژی‌های بازاریابی موثر و هدفمند تمرکز کنند. استفاده از رسانه‌های اجتماعی و تبلیغات هدفمند می‌تواند به افزایش دسترسی و آگاهی گردشگران از مقاصد گردشگری ایران کمک کند. سرمایه‌گذاری در بهبود زیرساخت‌های گردشگری از جمله حمل‌ونقل و خدمات اقامتی نیز ضروری است تا رضایت گردشگران افزایش یابد و احتمال تکرار سفر آنها بیشتر شود. ایجاد تعاملات فرهنگی از طریق برگزاری رویداد‌های مشترک با کشورهای همسایه نیز می‌تواند به تقویت روابط فرهنگی و جذب گردشگران کمک کند. در نهایت حفظ کیفیت خدمات و تنوع در ارائه محصولات گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است. این موضوع به‌ویژه در جذب گردشگران از کشورهای همسایه که ممکن است تجربه سفر کمتری داشته باشند، حیاتی است. به طور کلی تمرکز بر جذب گردشگران از کشورهای همسایه می‌تواند یک استراتژی موثر در شرایط رکود کنونی باشد، اما نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، بهبود زیرساخت‌ها و توجه به کیفیت خدمات است تا از این فرصت به بهترین نحو استفاده شود.
