دیدارنیوز: میلیونها افغان از دههها پیش به پاکستان پناه بردند. اکنون اسلامآباد دست به اخراجهای جمعی زده است. در افغانستان فقر و آزار و اذیت در انتظار آنها است. بهویژه برای بسیاری دختران و زنان که افغانستان را تاکنون ندیدهاند.
به نقل از دویچهوله فارسی، مهاجران افغان روی کامیونهای پرازدحام نشستهاند، با تمام دار و ندارشان: دبهها، گونیها، وسایل اندک، روی سقف کامیونها چیده شدهاند. بسیاری از آنها وقتی به گذرگاه مرزی تورخم در شمالغرب پاکستان میرسند، جز لباسهای تنشان چیزی ندارند.
مقامات پاکستانی در اواسط اسفند سال گذشته، به مهاجران افغان اطلاع دادند که ظرف سه هفته باید کشور را ترک کنند. خانوادههایی که سالها یا حتی دههها در پاکستان زندگی کرده بودند، ناگهان مجبور به ترک خانه و زندگیشان شدند.
یکی از آنها "شیر باز خان" است. مردی ۵۰ ساله که همه چیز را پشت سر گذاشته، و به خبرگزاری فرانسه گفت: «این افراد خانههای ما را گشتند و ما را به اینجا آوردند. ما دامها و تراکتورهایمان را فروختیم، اما پول آن همانجا ماند. من هرگز افغانستان را ندیدهام، این اولین بار است. نگرانم که فرزندانم آنجا چگونه زندگی خواهند کرد. پاکستان با ما خیلی بیانصافی کرد.»
حدود ۸۰۰ هزار افغان ناگهان غیرقانونی اعلام شدند
بر اساس گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، از اوایل آوریل سال جاری بیش از ۱۲۰هزار افغان پاکستان را ترک کردهاند. بیشتر آنها برای جلوگیری از اخراج، خودشان رفتند. گفته میشود فقط در دو هفتهی اخیر دهها هزار نفر اخراج شدهاند.
این مرحلهای دیگر از کمپین گسترده اخراجهاست. از سال ۲۰۲۳، مقامات پاکستانی چندین موج از اخراج و اخطار به افغانها را آغاز کردهاند.
حدود ۸۰۰هزار نفر تحت تأثیر این روند اخراج قرار گرفتهاند؛ افرادی که سالها با کارت ویژهای به نام "کارت شهروند افغان" در پاکستان زندگی میکردند؛ و این یک مدرک هویتی خاص برای اتباع افغانستان بوده است. اما اکنون حتی این افغانهای ثبتشده نیز بهطور رسمی غیرقانونی محسوب میشوند. پس از پایان مهلت، مقامات شروع به بازداشت این افراد و انتقال آنها به مراکز اخراج کردهاند.
روابط پاکستان و افغانستان به شدت تیره شده
طالبان افغانستان از پاکستان خواستهاند به مردم آسیبی نرساند. عبدالسلام حنفی، یکی از مقامات ارشد طالبان گفت: «داراییهای مردم باید محافظت شود. تنها خواهش ما از برادران پاکستانیمان این است که روابط دیرینهمان را در نظر بگیرند.»
او افزود: «ملت افغانستان و پاکستان برادر هستند. رابطه ما تاریخی است، یک رابطه گذرا نیست. ما به پاکستان میآییم، آنها به نزد ما میآیند. این رابطه برادری اسلامی همسایگی باید حفظ شود.».
اما روابط دو کشور بهطور قابل توجهی بدتر شده است. دولت پاکستان شهروندان افغان را مسئول افزایش حملات تروریستی در کشور خود میداند. بارها گفته شده که آنها در حملات به نیروهای امنیتی نقش دارند.
ناظران معتقدند که پاکستان با این اخراجها میخواهد بر طالبان فشار بیاورد. همزمان، پاکستان مدتهاست احساس میکند جامعه جهانی آن را در بحران مهاجران تنها گذاشته، بهویژه پس از بازگشت طالبان به قدرت در چهار سال گذشته، که دهها هزار نفر به کشور همسایه گریختهاند.
فقر و آزار در انتظار زنان و دختران
در خیابانهای پایتخت، اسلامآباد، دیدگاهها متفاوت است. مردی به نام محمد میگوید: «کشور تصمیم بسیار خوبی گرفته است. باید آنها را بهطور کامل بیرون بیندازیم، چون جمعیت پاکستان آنقدر زیاد است که دیگر نمیتوانیم از پس آن بربیاییم. ما هیچ برنامهای برای آینده نداریم. پاکستان در بدهی غرق است. اگر در چنین شرایطی مردم از کشورهای دیگر بیایند و اینجا زندگی کنند، بار اضافهای بر دوش ما خواهند شد.».
اما دانشجویی جوان به نام رُباب به شدت از اخراجها انتقاد میکند: «آنها کار درستی نمیکنند. افغانها مدتهاست که اینجا زندگی میکنند، اینجا خانهشان شده، بچههایشان اینجا درس میخوانند، پس اینجا کشور آنها هم هست. آنها باید همان حقوقی را داشته باشند که ما داریم.»
طی دههها، میلیونها افغان برای فرار از جنگ و درگیری به پاکستان پناه آوردهاند. اکنون دولت اسلامآباد برنامه دارد در بلندمدت تا سه میلیون افغان را به کشورشان بازگرداند.
در افغانستان، این پناهجویان با فقر، گرسنگی و در بدترین حالت، آزار و اذیت روبهرو هستند. این خطر بهویژه متوجه دختران و زنان، خبرنگاران و فعالان حقوق بشر است.
