مصطفی آب روشن، جامعه شناس یادداشتی را با عنوان "ترور قضات؛ حمله به ستون‌های عدالت" برای دیدارنیوز ارسال کرده است که می‌خوانید.
دیدارنیوزـ *مصطفی آب روشن: ترور و اعمال خشونت در هر شکل ان مذموم و نکوهیده تلقی می‌شود این رفتار به ویژه در ایران، نشان‌دهنده چالش‌های جدی در نظام قضایی و امنیتی کشور است. این گونه جنایات معمولاً ناشی از عوامل متنوع و پیچیده‌ای است که به بررسی دقیقی نیاز دارد.
بطور کلی قضات با صدور احکام و تصمیمات خود می‌توانند بر زندگی فردی و اجتماعی افراد تأثیر بگذارند. در برخی موارد، تصمیمات آن‌ها ممکن است با منافع گروه‌ها و یا افراد خاصی در تضاد باشد و این واقعیت می‌تواند زمینه‌های انتقام‌جویی و خشونت را شکل دهد.
برخی از قضات ممکن است در پرونده‌های حساس اقتصادی یا سیاسی دخیل باشند که موجب بروز تنش بین گروه‌های ذینفع می‌شود. این تنش‌ها می‌تواند به شکل‌های مختلفی از جمله تهدید و ترور بروز کند.
در جوامعی که نارضایتی عمومی نسبت سیستم قضایی وجود دارد، برخی افراد ممکن است مجریان عدالت را به عنوان نمایندگان آن سیستم مورد هدف قرار دهند. این نارضایتی می‌تواند ناشی از احساس بی‌عدالتی، فساد یا عدم شفافیت در فرآیند قضایی باشد. قضاتی که با جامعه در تعامل هستند و به مشکلات و نیاز‌های آن‌ها توجه می‌کنند، می‌توانند از حمایت اجتماعی بیشتری برخوردار شوند. چنین ارتباطی می‌تواند به کاهش تنش‌ها و سوءتفاهم‌ها کمک کند.
گاهی ممکن است اطلاعات مهم و حیاتی در مورد فعالیت‌ها و تصمیمات یک نهاد در دسترس عموم قرار نگیرد، که همین امر به ایجاد فضای بی‌اعتمادی، شایعه و سوء‌ظن منجر می‌شود. در این شرایط، مردم ممکن است به دلایل مختلفی از جمله فساد، نقض حقوق بشر، اختفای جرم و یا سوءاستفاده از قدرت، بسیار نگران شوند.
در واقع عملکرد عمومی نظام کیفری و نحوه تعامل آن‌ها با جامعه می‌تواند تأثیر زیادی بر میزان خشونت و جنایت علیه آن‌ها نقش داشته باشد. قضاتی که به صورت شفاف و پاسخگو عمل می‌کنند، معمولاً کمتر مورد خشونت قرار می‌گیرند. شفافیت به معنای اطلاع‌رسانی به جامعه درباره روند قضایی و دلایل متقاعد کننده در رابطه با تصمیمات قضایی است.
در یک نظام دموکراتیک و شفاف، نهاد‌ها و مسئولین باید به مردم پاسخگو باشند. هنگامی که پاسخگویی وجود نداشته باشد، احتمال وقوع رفتار‌های غیرقانونی و خشونت‌آمیز افزایش می‌یابد. در این شرایط، ممکن است گروه‌ها یا افراد به شکل مستقل به دنبال برقراری عدالت به روش‌های خشونت‌آمیز مثل ترور برآیند. بعبارتی دیگر افرادی که احساس می‌کنند صدایشان شنیده نمی‌شود یا حقوقشان نادیده گرفته شده است، ممکن است به ترور به عنوان یک ابزار برای جلب توجه یا ایجاد تغییر در مکانیزم عملکردی متوسل شوند.
به طور کلی، می‌توان گفت که عدم شفافیت و پاسخگویی می‌تواند به افزایش ناامنی و احساس بی‌عدالتی منجر شود و این وضعیت می‌تواند زمینه‌ساز رفتار‌های خشونت‌آمیز، از جمله ترور باشد. برای کاهش این خطرات، ایجاد شفافیت و سیستم‌های پاسخگویی مؤثر از اهمیت بالایی برخوردار است.
قضاتی که به اصول عدالت و انصاف پایبند هستند و از هیچ فشاری برای صدور احکام خود هراسی ندارند، معمولاً از محبوبیت بیشتری برخوردارند. اما بطور بالقوه تحت تأثیر فشار‌های سیاسی یا اقتصادی قرار می‌گیرند و ممکن است خود را در معرض خطر بیشتری قرار دهند.
به طور کلی، ترور مجریان قضایی یک پدیده اجتماعی است که ناشی از تعامل عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. برای کاهش چنین حوادثی، نیاز است که سیستم قضایی بهبود یابد و قضات به اصول عدالت، شفافیت و پاسخگویی پایبند باشند. همچنین، تقویت امنیت قضات و ایجاد فضای حمایتی برای آن‌ها می‌تواند در کاهش این گونه جنایات مؤثر باشد. در نهایت، ارتقای فرهنگ حقوقی و آگاهی عمومی در جامعه نیز می‌تواند به کاهش تنش‌ها و افزایش احترام به نهاد قضایی کمک کند.
* جامعه شناس
