آیا نظامیان حق" اظهار نظر" در امور سیاسی را دارند؟

دیدارنیوزـ مصطفی آب روشن: منع دخالت نظامیان در امور سیاسی با هدف حفظ استقلال نظامی و تعادل قوا یک اصل مهم و ضروری در بسیاری از کشور‌ها است که از تمرکز قدرت در یک دستگاه جلوگیری می‌کند، اما مرز بسیار باریکی بین «دخالت اشکار» و سیستماتیک در امور سیاسی و «اظهار نظر سیاسی» وجود دارد.

نظریه حضور نظامیان در امور سیاسی یک موضوع پیچیده است که همچنان مورد مناقشه جریان‌های سیاسی و نظامی است برخی از افراد معتقدند که کنشگری نظامیان باید به مسائل نظامی محدود شود و نباید در امور سیاسی دخالت کنند.

متاسفانه عدم تمایز بین دو مفهم «دخالت» و «اظهار نظر» باعث شده است که نظرات برخی از نظامیان از سوی سیاسیون دخالت اشکار تلقی شده و مورد نکوهش قرار گیرد در حالیکه از منظر حقوق شهروندی نظامیان نیز همانند دیگر شهروندان حق اظهار نظر در امور مختلف را دارند.

«اظهار نظر سیاسی» به معنای ابراز دیدگاه، نظر یا عقیده درباره مسائل سیاسی و اجتماعی است. هر شهروند، از جمله نظامیان، حق دارند که نظرات سیاسی خود را ابراز کند، به انتخابات شرکت کند و در فضای عمومی اظهار عقیده کند.

اما «دخالت در امور سیاسی» به معنای مشارکت فعال در تصمیم‌گیری‌ها و امور سیاسی است. برخلاف اظهار نظر، دخالت در امور سیاسی به معنای ورود به فعالیت‌های سیاسی، تصمیم‌گیری درباره سیاست‌های کشور و تأثیرگذاری بر فرایند‌های سیاسی است.

آنچه که قانون بر ان تصریح کرده است ممنوعیت نظامیان در فعالیت‌های سیاسی و یا مشارکت در دسته بندی و احزاب سیاسی است این بدین معناست که نظامیان حق مشارکت و دخالت سیستماتیک و رسمی در جناح بندی‌های سیاسی را ندارد.

اما این محدودیت قانونی که بر عدم مشارکت نظامیان در حوزه سیاسی تاکید دارد بمعنای نفی ازادی بیان و منع اظهار نظر سیاسی نیست نظامیان به عنوان یک گروه حرفه‌ای و با تجربه می‌توانند نظریات شخصی شان را در جایگاه یک شهروند بیان کنند و بدینگونه مشارکت سیاسی داشته باشند، این حق اساسی همه انسان هاست که بتوانند ازادانه عقاید شان را بیان کنند.

آنچه که نظامیان بایستی به ان پایبند باشند این نکته اساسی است که آن‌ها حق ندارند در جایگاه یک فرد نظامی افکار سیاسی شان را بیان و یا ان را در تصمیم گیری‌های نظامی دخالت دهند.

بدیهی است که نهاد‌های سیاسی می‌توانند از دیدگاه‌ها و پیشنهادات موثر نظامیان بخصوص در زمینه‌های مختلفی همچون: امنیت، استراتژی و رهبری بهره‌مند گردند.

نظامیان به عنوان جامعه‌ای با ارزش‌ها و اصول خاص، ممکن است توانایی تأثیرگذاری بر فرهنگ سیاسی و اجتماعی جامعه را داشته باشند. آن‌ها معمولاً دارای قدرت و تأثیر بالقوه بر افکار عمومی هستند که می‌توانند به تعادل و پایداری سیاسی کمک کنند.