خطر مدفون‌شدن مقبره کوروش تا ۴ دهه آینده

دیدارنیوز: اسماعیل کهرم، فعال محیط زیست و مشاور پیشین رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در امور محیط طبیعی اظهار داشت: در صورت گسترش کشاورزی، مقبره کوروش تا ۴۰ سال آینده در فروچاله‌ها مدفون می‌شود. کهرم با اشاره به آنچه در حوالی این مقبره در حال جریان است عنوان کرد: در صورت گسترش کشاورزی، مقبره کوروش تا ۴۰ سال آینده در فروچاله‌ها مدفون می‌شود.

این استاد برجسته دانشگاه، تصریح کرد: اگر توجه و اهتمام ویژه و شایسته به ظرفیت‌های منطقه‌ای صورت بگیرد، مردم پاسارگاد می‌توانند از راه درآمد توریسم که ظرفیت وجود این مقبره و بنای تاریخی و فرهنگی در آن منطقه به یادگار گذاشته از انجام فعالیت‌های کشاورزی بی‌نیاز شوند، مشروط بر اینکه، تولی‌گری در این منطقه بر عهده کسانی باشد که ارزش این میراث ارزشمند فرهنگی را بدانند و درک کنند.

به گفته او در سی‌و‌سه پل و پل خواجو هم شاهد شکاف‌هایی در پایه‌های این پل‌ها هستیم. کهرم با اشاره به تبعات حفر چاه و احیای کشاورزی در منطقه پاسارگاد، یادآور شد: تأثیری که خشک‌شدن رودخانه زاینده‌رود بر سی‌و‌سه پل و پل خواجو در اصفهان گذاشته در صورت حفر چاه و گسترش کشاورزی در منطقه پاسارگاد برای مقبره کوروش نیز قابل انتظار خواهد بود. تمام سنگ‌های این پل‌ها در اصفهان فروریخته و شکافی در بین آجر‌ها و سنگ‌های آن ایجاد شده است.

او معتقد است در صورت حفر چاه و گسترش کشاورزی در پاسارگاد، باید با این میراث بزرگ فرهنگی در کشور خداحافظی کرد: اگر خوب نگاه کنیم، خواهیم دید که با کمال تأسف، استخراج آب‌های زیرزمینی که در تمام کشور از حد مجاز و علمی فراتر رفته، باعث فرونشست دشت‌ها شده است. وقتی دشت فرونشیند، سازه‌های سنگی مانند آرامگاه کوروش نیز فروخواهد نشست، چراکه این ابنیه، وزن زیادی را روی سطح خاک ایجاد می‌کنند و نتیجه بار زیاد در کنار برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، این خواهد شد که این آرامگاه در میان‌مدت فروبنشیند.

این فعال محیط زیست، بیان کرد: آب‌هایی که به‌صورت باران و نزولات آسمانی باریده‌اند در بین ذرات خاک به سمت عمق زمین حرکت کرده و سفره‌های آب زیرزمینی را تشکیل می‌دهند. این آب‌ها با تجمع در این قسمت از زمین، مانند ستون سطح بالایی خاک را نگهداری می‌کند. اگر ما مانند بسیاری از نقاط کشور از این آب در منطقه پاسارگاد بهره برداری کنیم با کمال تأسف، دشت فرومی‌نشیند و دو عارضه فرونشست و فروچاله را به‌دنبال خواهد داشت.

حفر چاه برای کشاورزی دقیقا در شرایطی اتفاق افتاده که اوضاع سد‌های ایران هم تعریفی ندارد. سازمان فضایی ایران با استفاده از فناوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره‌ای روند تغییرات مساحت آبی ۴۰ دریاچه کشور را در شش‌ماهه نخست امسال پایش و رصد کرده است. تغییرات مساحت دریاچه‌های ۴۰ سد کشور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۰ برآورد شده و اداره کل سنجش از دور سازمان فضایی ایران با استفاده از فناوری سنجش از دور و با استفاده از سری‌های زمانی تصاویر ماهواره‌ای به مطالعه تغییرات سطح آب دریاچه‌های ۴۰ سد بزرگ کشور در نیمه اول امسال پرداخته است.

پایش صورت‌گرفته از کاهش مساحت آبی این دریاچه‌ها بین ۱۰ تا ۷۰ درصد حکایت دارد. این مطالعه نشان می‌دهد که سطوح آبی دریاچه‌های ارس، گلپایگان، کبودوال، شهید رجایی، سبلان و سفیدرود در شش‌ماهه نخست سال بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کاهش یافته است.

سد‌های لار، شیروان، شهید قنبری، کارده، شهید کاظمی و مهاباد نیز بین ۴۰ تا ۵۰ درصد از مساحت دریاچه خود را از دست داده‌اند. کاهش سطح آب در سایر دریاچه‌های سد‌ها نیز بین ۱۰ تا ۴۰ درصد تخمین زده می‌شود. این‌ها نمایی تلخ از وضعیت خشک‌سالی است که پیش‌روی آینده ایران عَلَم شده؛ اما گوش بدهکاری برای شنیدن صدای تشنه این کشور وجود ندارد.