تفتیش عقاید

کامبیز نوروزی در یادداشتی با عنوان «تفتیش عقیده یا بررسی صلاحیت وزارت؟» درباره سوال برخی نمایندگان مجلس از وزیر پیشنهادی بهداشت نوشت: هر دو پرسش آن نمایندگان مربوط به عقاید افراد است و پرسیدن آن‌ها یعنی تفتیش عقیده.

عباس عبدی، تحلیل‌گر مسایل سیاسی و اجتماعی در مطلبی با عنوان «پیمایش یا پرونده‌سازی؟» درباره اقدام بحث‌برانگیز آموزش و پرورش دولت سیزدهم در ارایه پرسشنامه‌ای برای دانش‌آموزان که در آن سوالاتی درباره مسایل سیاسی و مذهبی وجود داشت، در اعتماد نوشت: «بسیاری از متغیر‌های مستقل نیز باید پرسیده می‌شد که در این پرسشنامه‌ها نیست، در واقع آن‌ها را از روی پرونده دانش‌آموزی پر می‌کنند و این به معنای شناسایی پاسخگو و تشکیل پرونده است. شناسایی پاسخگو عملی غیر اخلاقی و غیرقانونی و مصداق تفتیش عقاید و مغایر با اصول پژوهشی است. اگر افراد به صورت کاملا ناشناخته و برحسب تصادف انتخاب شوند و با رضایت خود پاسخ دهند معنای تفتیش صادق نیست، چون کسی نمی‌داند که چه کسی پاسخ داده، ولی در اینجا روشن است که پاسخ‌ها ضمیمه پرونده فرد خواهد شد.»