ناهماهنگی میان شهرداری منطقه ۱۱ و اداره کل میراث فرهنگی استان تهران دستاوردی نداشت جز از بین رفتن شیر‌های میدان حر که اثر ارزشمند یک هنرمند به اسم حسین ارژنگ بود.
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: تخریب شیر‌های میدان حر در هفته گذشته که به قول دوستداران میراث فرهنگی و مردم مکمل نماد اصلی این میدان یعنی مجسمه نبرد گرشاسب با اژد‌ها بود، سبب شده که هم یک اثر هنری از هنرمندی صاحب نام که در قید حیات نیست از بین برود، هم معدوم شدن یک اثر ملی به محل اختلاف میان شهرداری و میراث فرهنگی تبدیل شود.
در حال حاضر دعوای میان شهرداری منطقه ۱۱ و اداره کل میراث فرهنگی کار را تعطیل کرده است و شیر‌های تخریب شده میدان حر با برزنت‌های سفید رنگ پوشانده شده‌اند تا شاید نهادی یا فردی از پی نجات آن‌ها برآید و پیکر زخم خورده آن‌ها را از شکل کنونی خارج کند.
شهرداری منطقه ۱۱ که مسبب این اتفاق است با گذشت چند روز از وقوع این اتفاق همچنان روی موضع خود پافشاری دارد و شاپور دیوسالار معاون فرهنگی و هنر‌های شهری سازمان زیباسازی شهر تهران هم که مسئول این قضیه بوده است، در پاسخ به واکنش‌ها و انتقاد‌ها گفته مجسمه شیر‌های اطراف اثر اصلی ثبت ملی نیست و قرار گرفتن این تندیس‌ها در معرض فعل و انفعالات جوی و جنس نه چندان پایدار فایبرگلاس به‌کاررفته در بدنه این آثار، باعث شده شکل نامناسبی ایجاد شود و چهره‌ای زشت و زننده به این اثر ملی بدهد؛ بر همین مبنا و با توجه به وظیفه سازمان زیباسازی که متولی مرمت و تولید حجم و مجسمه در سراسر شهر است، بنا بر این شد که این چند مجسمه مرمت شوند.
بیشتر بخوانید: در میدان حر تهران چه خبر است؟ شیر‌هایی که دیگر نیستند!
شیر‌های میدان حر از جمله مجسمه‌هایی بود که پس از انقلاب تخریب شد. سال ۸۴ شیر‌ها توسط همان استادکاری که در ساخت مجسمه‌های میدان نقش داشت، یعنی حسین ارژنگ زنده‌سازی شد و حالا بار دیگر به انگیزه جایگزین کردن شیر‌هایی با شکلی بهتر، تخریب شده است. با یک جستجو متوجه می‌شوید که این آثار مهم در ششم بهمن‌ماه سال ۱۳۹۸ با شماره ۱۴۴۳ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و صحبت‌های مسئولان شهرداری برای سرپوش گذاشتن روی اقدام ناکارآمد دردی را دوا نمی‌کند.
توجهیاتی که طی این چند روز از سوی مقام‌های مختلف شهرداری تهران بیان شده بیشتر از آنکه مردم و دوستداران میراث فرهنگی را قانع کند، آن‌ها را عصبانی‌تر کرده و همین اظهار نظر‌ها انگیزه معترضان به این اتفاق را بیشتر کرده که تا روشن شدن اصل ماجرا آن را پیگیری کنند.
یکی از کسانی که سعی کرده با بیان موضوعات تکراری اینکه جنس مجسمه‌های شیر‌ها خوب نبوده و نیاز به بازسازی داشته برزین ضرغامی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهر تهران که در چند مصاحبه با رسانه‌های مختلف ماجرای تخریب شیر‌ها را اینگونه توضیح داده است: "این مجسمه‌ها بر اساس همان شیر‌های قدیمی از طریق تکنیک قالب گیری از جنس فایبرگلاس ساخته و داخل آن برای استحکام بیشتر با بتن پر شده بود. البته به نظر می‌رسد همین امر (بتنی بودن داخل فایبرگلاس) باعث شده که بعد از ۱۸ سال آسیب جدی ببینند به طوری که قابل مرمت نباشند. مجسمه‌های این ۴ تا شیر به گونه‌ای آسیب دیده بود و سازمان زیباسازی ناگزیر به مرمت اساسی بود، از این‌رو بررسی‌های لازم توسط یک تیم متخصص در زمان کافی انجام شد. مشورت‌های مختلفی با افراد متخصص و هنرمندان مجسمه ساز مجرب صورت گرفت که نحوه این مرمت به بهترین شکل ممکن انتخاب شود."
ضرغامی گفت: بر اساس بازدید‌ها و کارشناسی‌های انجام شده که این چهار مجسمه قابل استفاده و ترمیم تشخیص داده نشدند و طبق نظریه کارشناسی قرار شد که این ۴ مجسمه از نو تولید شود که در بدو امر باز تولید یکی از آن‌ها شروع شد، اما این مقام مسئول نگفت که این کارشناسان آیا تجربه و سواد کافی را در این مورد داشته‌اند؟ آیا استفاده از پتانسیل و توانایی کارشناسان میراث فرهنگی آنقدر سخت بود که آن‌ها بدون استعلام و کمک گرفتن از آن‌ها دست به این کار زده‌اند.
علی اعطاء، سخنگو و حجت نظری، سخنگوی کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر هم جزء کسانی بودند که نسبت به تخریب شیر‌های میدان حر واکنش نشان دادند؛ اعطاء خواستار ارائه گزارش در خصوص مرمت و ساخت ِالمان‌های این میدان شد و طی نامه‌ای به حامد مظاهریان معاون توسعه منابع انسانی و امور شورا‌های شهرداری تهران، اظهار داشت: با توجه به حساسیت‌های ایجاد شده در رابطه با شیوه مرمت مجسمه‌های میدان حر و طرح دغدغه و نگرانی از منظر توجه به میراث فرهنگی، شایسته است دستور فرمایید در اسرع وقت گزارش موضوع به اینجانب ارائه شود.
حجت نظری، سخنگوی کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران هم دراین‌باره گفت: در راستای صیانت از هویت تاریخی شهر این موضوع را بررسی خواهم کرد. نباید این شیر‌ها تخریب می‌شد و تصمیم به مرمت این میدان نیز باید با حفظ اصل مجسمه‌ها انجام می‌شد. در صورتی که هرگونه تقصیر و کوتاهی در این زمینه محرز شود با عاملان آن برخورد خواهیم کرد.
این اولین و قطعا آخرین بار نیست که سهل انگاری یا دوگانگی مدیریت‌ها آسیب‌هایی را به پیکره میراث کشور زده است که بسیاری از آن‌ها با هیچ ابزار و راهکاری قابل جبران نبوده است، شیر‌های میدان حر هم از این قاعده مستثنی نیستند باید این نکته را هم در نظر داشت که مرمت بافت تاریخی و معاصر شهر‌ها نه تنها با هدف حفاظت از شهر، بلکه برای پاسخگویی به نیاز‌های شهری همواره باید مطرح باشد و شهرداری تهران از این نکته غافل نباشد که این دست از مرمت‌ها نیازمند تبیین راهکار‌های اجرایی صحیح برای احیای بافت‌های تاریخی و معاصر است.
