حتما درباره نبرد گرشاسب با اژدها که نماد پیروزی نیکی بر شر است چیزی شنیدید و شاید نماد آن را در میدان حر تهران دیده اید، اما اگر تا امروز موفق به دیدن این نماد نشدید باید بگوییم که دیگر آنها را نمیبینید، چون تخریب شدند!
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام : سال ۱۳۳۹ بود که غلامرضا رحیم زاده ارژن در میدان باغشاه مجسمه "نبرد گرشاسب با اژدها را نصب که هدف آن هم نمایش نیکی بر شر بود؛ این نماد سال هاست که در میدان حر فعلی جا خوش کرده و همه تهرانیها این میدان را با این مجسمه میشناختند، اما چند روزی است مسئولان شهرداری منطقه ۱۱ به بهانه مرمت شیرهای پایین پای مجسمه گرشاسب را تخریب کرده اند و این یعنی هم شهرداری و میراث فرهنگی استان تهران، آثار میراثی برایشان اهمیت ندارد، زیرا اگر خلاف این بود مجسمههایی که در فهرست آثار منقول ملی ثبت شده اند را به همین راحتی با نماد به این مهمی و تاریخی را با تیشه و کلنگ نابود نمیکردند و جالب اینجاست که یکسال هم نیست که این مجسمهها همراه با مجسمههای میدان فردوسی، پارک ملت و لاله در فهرست آثار ملی ثبت شدهاند!
گزارشها حاکی از آن است که روابط عمومی و امور بین الملل سازمان زیباسازی شهر تهران در دی ماه ۹۹ فراخوانی داده که «این سازمان در نظر دارد با هدف حفظ اِلمانهای حجمی اطراف میدان حر و پایههای آنها مانند مجسمههای شیرها و پایههای آن، نسبت به مرمت آنها اقدام کند.»
از این رو این سازمان از هنرمندان و متخصصان دعوت کرد که با توجه به شرایط ساخت مجدد مجسمه شیرهای اطراف میدان از جنس بتن که شامل قالبگیری از مجسمههای فعلی، مدلاژ مخصوص ساخت مجسمه بتنی، آرماتور بندیهای لازم درون مجسمه به منظور استحکام و همچنین ایستایی لازم روی پایه و ساخت مجدد پایههای مجسمهها از جنس بتن که شامل قالبگیری از اسلیمیها و نقوش بدنه قدیم روی پایهها، آرماتور بندی پایه و ساخت و نصب فنداسیونهای لازم است، در این فراخوان شرکت کنند.
اما به نظر می رسد برنامه مرمت آن طور که باید پیش نرفته و دلیل این صحبت هم این است که اگر استوریهای صفحات مجازی شهرداری را که نگاه کنید متوجه می شوید شیرهای پایین مجسمه اصلی به بهانه مرمت در حال تخریبند.
صحبت هایی از جنس "ما اطلاع نداشتیم" "کسی از ما استعلام نگرفته" حرف های تکراریای است که وقتی یک بنا یا اثر تاریخی و میراثی در هر کجای کشور تخریب می شود از سوی مسئولان ذیربط بیان می شود، در مورد اتفاق تخریب شیرهای میدان حر هم همین اتفاق افتاده و مرتضی ادیبزاده معاون میراث فرهنگی استان تهران درباره تخریب شیرها می گوید: «شهرداری باید هر اقدامی با هر عنوانی در محدوده میانی میدان انجام می دهد را از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران استعلام بگیرد. مرمت مجسمههای این میدان بدون هماهنگی و اطلاع ما بوده است.»
صبح سهشنبه چهارم خردادماه میراث فرهنگی استان تهران به محض اطلاع از ماجرا، عوامل یگان حفاظت خود را به محل اعزام و پروژه متوقف کرد تا بررسی و اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.
ادیب زاده در مورد میزان تخریب و آسیب واردشده به مجسمههای میدان حر تهران گفت: کارشناسان میراث فرهنگی هنوز بررسیها را انجام ندادهاند، اما تصاویری که یگان حفاظت فرستاده نشان میدهد تخریبهایی صورت گرفته است. لازم است کارشناسان پس از بررسی و ارزیابی، نظر دهند تا مرمت و اقدامات حفاظتی لازم، بر آن اساس صورت گیرد.
اعتراض به این اقدام شهرداری منطقه 11 ابتدا از سوی دوست داران و فعالان میراث فرهنگی آغاز شد و ساعاتی بعد مردم هم در فضای مجازی نسبت به عملکرد خودسرانه شهرداری واکنش هایی داشتند؛ برخی از آنها نوشتند:
یک کاربر نوشته بود:‼️واقعا اگر کل جمعیت تهران جمع شوند و امضا کنند که از پیروز حناچی شهردار مثلا میراث فرهنگیدان قدردانی میشود، دست از سر شهر و المانهای آن بر میدارید؟!
فرد دیگری که مقصر این ماجرا را دولت هم می داند نوشته بود:" این همه مدت وقت نداشتید کاری بکنید حالا در دوماه آخر دولت کارکن شدید آن هم به این شکل! آن از وضعیت میدان توپخانه این هم از وضعیت میدان حر! ساخت مجدد شیرهای اطراف میدان؟!
معترض دیگری که به نظر می رسد از اساس با عملکرد میراث فرهنگی استان تهران مشکل دارد هم نوشته بود:‼️میراث فرهنگی استان تهران هم که خواب تشریف دارد و اصلا مهم نیست که چه بلایی سر تهران و آثارش میآید که صد البته حق هم دارد وقتی مدیر کل آن آنقدر عجله دارد که تا دولت تمام نشده یک جا برای خودش دست و پا کند بیش از این نباید توقع داشت.
لازم به ذکر است میدان حر همان محدودهی «باغشاه» دوره قاجاری است که بیشتر با ماجرای به توپ بستن مجلس و مشروطه و اعدام جهانگیرخان صور اسرافیل و ملکالمتکلمین شناخته میشود.