یکی از مهمترین پیامدهای شیوع کرونا، مجازی شدن آموزش در کشور بود. این مجازی شدن به مدد اپلیکیشن «شاد» اما همه دانش‌آموزان را شاد نکرد...
دیدارنیوز _ آیدا شاکر*: اتفاقات یکسال اخیر به وضوح نشان داد یک ویروس کوچک قادر است زندگی بشر را با تغییراتی بزرگ مواجه کند. از روابط اجتماعی تا مناسبات فرهنگی و سبک زندگی افراد، همه تحت تاثیر این بیماری دستخوش تغییراتی شده‌اند و به نظر می‌رسد برای انسان که مخلوقی اجتماعی به حساب می‌آید، سختترین بخش این تغییرات، قرنطینه و دوری از اجتماع و سایر افراد باشد.
بدون شک یکی از مهمترین اجتماعات بشری تجمع دانش‌آموزان در مدارس است، اگرچه تعطیلی مدارس به دنبال شیوع ویروس کرونا ابتدا نه تنها از سوی دانش‌آموزان بلکه از سوی مسئولان نیز جدی گرفته نمی‌شد، اما گذشت زمان ثابت کرد این ویروس ناخوانده به این زودی قصد رفتن ندارد و برای آموزش در این دوران باید راه چاره‌ای جست؛ بنابراین سال تحصیلی جدید متفاوت با هرسال آغاز شد و دانش‌آموزان به جز کتاب و دفتر نیازمند ابزار دیگری نیز برای تحصیل شدند. به این ترتیب گوشی‌های هوشمند و اینترنت از ملزومات اساسی آموزش در دوران خانه‌نشینی و چالش و دغدغه‌ای برای والدین اقشار کم درآمد شدند. علاوه براین، همزمانی ساعات کلاس‌های دانش‌آموزان برای خانواده‌هایی که دو یا چند فرزند محصل دارند به این معناست که هر دانش‌آموز نیازمند یک گوشی هوشمند برای فراگیری درس و حضور مجازی در مدرسه است.
سال تحصیلی ۹۹ -۱۴۰۰ در همدان نیز همانند سایر استان‌ها مجازی آغاز شد و ادامه یافت. در استانی که مدتهاست پایتخت تاریخ و تمدن ایران لقب گرفته، دانش‌آموزان بسیاری سال تحصیلی پرچالشی داشته‌اند.
امیر، دانش‌آموز یکی از هنرستان‌های دولتی مرکز شهر همدان با حسرت از جای خالی تعدادی از همکلاسیهایش در سال تحصیلی جاری می‌گوید: «امسال برای حضور مجازی در کلاس نیازمند نصب برنامه شاد و سایر اپلیکیشن‌ها نظیر واتس آپ در گوشی یا تبلتهایمان بودیم ساعات کلاس‌های اغلب پایه‌ها نیز تقریبا همزمان هستند به همین دلیل یکی از همکلاسی‌های ما مجبور شد گوشی خود را به خواهرش که پایه دوم است بدهد و متاسفانه به دلیل قیمت بسیار زیاد گوشی‌های هوشمند خانواده او امسال قادر به ثبت نام وی نشدند.»
بیشتر بخوانید: آموزش مجازی در مدارس دولتی و غیردولتی؛ تفاوت از زمین تا آسمان
امیر ادامه می‌دهد: «تحصیل در هنرستان علاوه بر هزینه‌های معمول تحصیل، بعضی هزینه‌های کارگاهی و خرید ابزار هم دارد که سبب شده بعضی دانش‌آموزانی که از خانواده‌هایی با درآمد‌های متوسط یا اندک هستند امسال از پس تمامی این هزینه‌ها برنیایند و تحصیل را رها کنند. همکلاسی من نیز همراه پدرش به کار مشغول شده است، اما تاجایی که خبر دارم امیدوار است با بهتر شدن شرایط به تحصیل برگردد.»
احمد پدر دو دانش‌آموز پایه چهارم و هفتم است. او که به شغل کارگری ساختمان مشغول است اظهار می‌کند: «در خانواده ما تنها همسرم یک گوشی هوشمند دارد و تا پیش از این نیز ما مشکلی برای تحصیل فرزندانمان نداشتیم، اما شرایط امسال نیازمند این است که هر دو فرزندمان به ابزار هوشمند و همچنین اینترنت پرسرعت دسترسی داشته باشند برای خرید یک گوشی یا تبلت دست دوم با قیمت مناسب خیلی گشتم، اما با پولی که داشتم همخوانی نداشتند بنابراین در ابتدا قصد داشتیم فرزند بزرگترم را ثبت نام نکنیم اما با پیگیری‌های همسرم توانستیم هر دو فرزندمان را ثبت نام کنیم، اما متاسفانه یکی از آن‌ها مجبور است بعضی از کلاس‌ها را حضور نداشته باشد و همسرم تا حدی که بتواند به او آموزش می‌دهد که عقب نماند.»
احمد توسلی مشاور تحصیلی تعدادی از دبیرستان‌های غیرانتفاعی همدان نیز با اشاره به مشکلات خانواده‌ها برای تحصیل غیرحضوری فرزندانشان می‌گوید: «اغلب ترک تحصیل دانش‌آموزان در مدارس دولتی حاشیه و پایین شهر اتفاق افتاده است، اما در مدارس غیرانتفاعی نیز حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد از آمار دانش‌آموزان کم شده است. زیرا اغلب خانواده‌ها تصمیم گرفته اند حال که آموزش به صورت غیرحضوری درآمده است با ثبت نام فرزندانشان در مدارس دولتی به جای غیرانتفاعی از بار شهریه مدارس بکاهند و تنها هزینه گوشی‌های هوشمند و اینترنت و سایر ابزار را متحمل شوند.»
توسلی می‌افزاید: «شهریه مدارس غیرانتفاعی نیز براساس تعرفه آموزش و پرورش، هرسال مقداری رشد دارد و امسال نیز با رشد ۱۰ الی ۱۵ درصدی بین ۴ الی ۵ میلیون بسته به خدماتی که هر مدرسه ارائه می‌کند متفاوت است و از آنجایی که این مبلغ برای برخی خانواده‌ها بسیار بالا محسوب می‌شود ما شاهد کاهش آمار ثبت نام غیرانتفاعی هستیم یعنی اغلب خانواده‌هایی که تا سال گذشته فرزندشان را در مدارس غیرانتفاعی ثبت نام میکردند امسال آن‌ها را در مدارس دولتی ثبت نام کرده‌اند تا در این شرایط بار اضافی شهریه را از دوش خود بردارند.»
از همین نویسنده: تلخی‌های زندگی کودکان اوتیستیک؛ این جا عضوی به درد آورده است روزگار
این مشاور معتقد است: «تحصیل غیرحضوری نیازمند دو رکن است یکی گوشی‌های هوشمندی که توانایی نصب برنامه‌های شاد و سایر برنامه‌های آموزشی مورد استفاده در مدارس بر روی آن‌ها باشد و دیگری اینترنت با سرعتی مناسب که دانش‌آموزان بتوانند راحت و بدون قطعی در کلاس‌های مجازی حضور یابند. متاسفانه هنوز بسیاری از دانش‌آموزان حاشیه شهر و اقشار کم درآمد در همدان به این امکانات دسترسی ندارند و همین موضوع سبب شده است بسیاری از دانش‌آموزان یا از تحصیل باز بمانند یا با چالش‌های جدی مواجه شوند. همچنین خود برنامه شاد نیز دارای مشکلاتی برای ارائه امکانات لازم جهت رفع نیاز‌های آموزشی تعداد بالای مخاطبان خود است و همین موضوع نیاز به سایر برنامه‌ها نظیر واتس آپ و اسکای روم را برای آموزش بهتر ضروری کرده است.»
وی در انتها تاکید می‌کند: «آموزش و پرورش به عنوان یه نهاد دولتی می‌تواند نقش پررنگی در فراهم کردن تجهیزات لازم برای اقشار آسیب‌پذیر ایفا کند، اما متاسفانه بودجه اندکی دارد و ۹۷ درصد این بودجه نیز صرف حقوق کارمندانش می‌شود بنابراین افزایش بودجه آموزش پرورش در این شرایط کمک بسزایی در رفع مشکلات دسترسی به ابزار آموزش غیرحضوری دانش‌آموزان اقشار کم درآمد خواهد داشت.»
در ادامه نعمت الله بحیرایی معاون آموزش متوسطه سازمان آموزش و پرورش استان همدان با اشاره به چالش‌های آموزش غیرحضوری می‌گوید: «هیچ نوع آموزشی قادر نیست جای آموزش حضوری را پر کند، اما بهرحال در شرایط شیوع ویروس کرونا آموزش به شکل غیرحضوری درآمد و این شرایط چالش‌هایی نیز به دنبال داشت. بیش از ۹۳ درصد دانش‌آموزان استان به گوشی و اینترنت دسترسی
راحت دارند، اما تعداد کمی از آن‌ها ابزار و تجهیزات لازم را در اختیار ندارند که البته برای پوشش تحصیلی آن‌ها اقدامات مهمی صورت گرفته است. آموزش و پرورش استان با استفاده از تمام ظرفیت‌ها برای تامین گوشی هوشمند دانش‌آموزان اقدام به عمل آورده است در این خصوص تلاش کردیم با هماهنگی کمیته امداد، خیرین همدانی و همکاران فرهنگی برای بخشی از این دانش‌آموزان گوشی هوشمند و تبلت فراهم کنیم.»
وی می‌افزاید:«ما دانش‌آموزان استان را در قالب جشنواره‌ها، فعالیت‌های فرهنگی، المپیاد‌ها و... به مشارکت ترغیب کرده‌ایم. همچنین علاوه بر برگزاری کلاس‌های رفع اشکال حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، برای آموزش موثر در این دوره، اقدام به تولید و توزیع درسنامه‌ها و سی دی‌های آموزشی کرده و در این راستا از ظرفیت صدا و سیمای استان نیز بهره گرفتیم و تمام تلاش ما بر این بوده که پوشش صد در صدی آموزش در این شرایط صورت بگیرد.»
کرونا یک بلای جهانی است. اما مانند همه بلاهای جمعی به ضعیف‌ترین اقشار و گروه‌های اجتماعی ضربه‌های سنگین‌تری وارد می‌کند. محرومیت از تحصیل احتمالا یکی از بدترین محرومیت‌هایی است که یک انسان می‌تواند متحمل بشود و ترک تحصیل حتی یک کودک به دلیل فقدان امکانات آموزش مجازی و گوشی هوشمند رخدادی فاجعه‌بار است. مبادا که زیر بار بحران کرونا به این فاجعه‌ها عادت کنیم!
*خبرنگار دیدار در استان همدان
به کانال تلگرامی دیدارنیوز بپیوندید
به صفحه اینستاگرام دیدارنیوز بپیوندید
به گروه واتس‌اپی دیدارنیوز بپیوندید