دیدار نیوز: وقتی تب و تاب سفر در دهه اخیر رونق گرفت یکی از بخش‌هایی که توانست خیلی سریع رشد کند تا سهم بیشتری از سبد توسعه صنعت گردشگری بردارد، برگزاری تور‌های غیر مجاز بود و در این میان سکوت وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری میدان را برای فعالیت آنها باز گذاشت.
از همان سال‌ها خیلی‌ها به این فکر افتادند تا علاوه بر تحصیل آکادمی به سراغ منابع متعبر برای کسب تجربه و حتی آموزش بروند از این رو این بخش با ساختار تقریبا منسجم و درست زیر نظر وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حرکت می‌کرد تا اینکه تبی به اسم فضای مجازی عطش سودجویان را برای اینکه بتوانند درآمد بیشتری کسب کنند، بالا برد.
این گروه‌ها که بعد‌ها به اسم اینفلوانسر خود را به مردم معرفی کردند حسابی بازارشان رونق گرفت و آنها بدون دریافت مجوز از مراجع قانونی فعالیت خود را ادامه دادند تا اینکه کم کم بروز حوادثی بعضا ناخواسته پای نیروی انتظامی و وزارت میراث فرهنگی را به ماجرا کشاند و این دو نهاد تلاش کردند از هر راه قانونی برای مقابله با این افراد استفاده کنند. اما این پایان ماجرا نبوده و نیست.
هر چند کارشناسان و فعالان تور مدعی شدند که سختگیری‌ها پلیس تا حدودی توانست مانعی سر راه این گروه‌ها باشد، اما هنوز تور‌های در سراسر کشور توسط این افراد برگزار می‌شود که مجوزی ندارند و مردم هم بدون آگاهی از این ماجرا به آنها اعتماد می‌کنند و کوله بار خود را جمع می‌کنند و با آنها راهی سفر می‌شوند.
کرونا و کسادی گردشگری
هر چند با آمدن کرونا حسابی کاسبی این گروه‌ها کساد شد، اما وقتی محدودیت‌ها برداشته و خبر‌هایی مبنی بر زر و نارنجی شدن شهر‌ها منتشر شد، این گروه‌ها را برآن داشت تا از این فرصت استفاده کنند و با تبلیغ‌های جذاب دوباره مردم را به تور‌های خود دعوت کنند؛ هر چند که هنوز خیلی‌ها به دلیل وجود کووید ۱۹ تمایلی به سفر‌های گروهی و دست جمعی ندارند، اما وقتی خبر برخورد با تعداد زیادی از گروه‌های تور‌های گردشگری غیرمجاز در دی ماه منتشر شد، نشان داد که این گروه‌ها هنوز خواهان دارند و راه برای فعالیت آنها به واسطه اعتماد مردم باز است.
جالب است بدانید که سهم استان‌های شمالی یعنی گیلان و مازندران در ماجرای برگزاری تور‌های غیر مجاز بیشتر از استان‌های دیگر است البته در فصل زمستان کمی ماجرا متفاوت می‌شود و شهر‌های جنوبی به دلیل داشتن آب و هوای مناسب‌تر خواهان بیشتری دارد و همین بهانه‌ای است برای کاسبی بیشتر.
نکته قابل تامل این است که برگزار کنندگان این تور‌ها در شرایط کنونی خود را محق می‌دانند و می‌گویند: چند ماهی است که کرونا زندگی ما را مختل کرده است و حالا که ستاد ملی مقابله با کرونا اجازه سفر داده است چرا ما نباید از این فرصت استفاده کنیم، اما این افراد این را نمی‌دانند که فعالیت آنها چه ستاد مقابله با کرونا اجازه داده باشد چه نداده باشد غیر قانونی است و آنها ملزم به دریافت مجوز از وزارت متولی گردشگری هستند.
توحید فروزانفر یکی از راهنمایان گردشگری چندی پیش در گفتگو با ایسنا درباره در خصوص فعالیت تور‌های غیر مجاز گفته بود: ماجرای تور‌های غیر مجاز داستانی است که از گذشته بوده، هست و در آینده نیز خواهد بود. با وجود اینکه میراث فرهنگی سعی می‌کند جلوی این کار را بگیرد؛ اما این مسأله مقداری خارج از کنترل است و این موضوع صدمه جبران‌ناپذیری به بدنه اصلی گردشگری می‌زند.
به اعتقاد فروزانفر، اکنون روی این موضوع کار می‌شود، اما تاکنون ریشه آن سوزانده نشده و هیچ موقع هم نمی‌شود آن را از بین برد و فعالیت بیشتری در این زمینه می‌طلبد. شناخت و سامان‌دهی این افراد کار سختی است؛ زیرا چندان شناخته شده نیستند.
وزارت میراث فرهنگی: فقط دارندگان راهنمایان تور و آژانس‌ها مجازند ولاغیر
اکنون از نظر میراث فرهنگی فقط راهنمایان کارت‌دار که مجوز اجرای تور را دارند می‌توانند تور‌ها را برگزارکنند و آژانس‌هایی که دارای مجوز از میراث فرهنگی هستند، سعی می‌کنند این قوانین را رعایت کنند، ولی عملاً این اتفاق می‌افتد که تور‌های غیر مجاز هنوز وجود دارد و به نظر نمی‌رسد بشود صد درصد جلوی آن را گرفت و بنابراین این امر، یک عارضه اجتماعی است.
موضوعی که شاید باید به آن توجه داشت این است که درصد بیکاری در قشر جوان باعث شده است که علاقه‌مند ورود به این صنعت باشند. آنها می‌بینند که مردم از این فعالیت استقبال می‌کنند، به همین دلیل می‌خواهند ره صد ساله را یک شبه بپیمایند و با ایجاد کانال‌های غیرمجاز گردشگری در قالب تور‌های طبیعت‌گردی و باشگاه‌های کوهنوردی این کار را انجام می‌دهند. این موضوعی است که نمی‌توانند بی تفاوت از کنار آن گذشت، زیرا مسائل اقتصادی در این موضوع مطرح بوده و از طرفی برگزاری تور‌های طبیعت‌گردی بازار جذاب و مخاطبان خود را دارد به همین دلیل جوانانی که به دنبال کسب درآمد هستند، تصمیم می‌گیرند وارد این کار شوند.
هیچ چیز سر جای خودش نیست
مصطفی لطفی یکی از تورگردانان قدیمی استان گیلان است، او در گفتگو با تهران رسانه می‌گوید: بهتر است برای اینکه بدانید وضعیت تور‌های گردشگری چگونه است همین آلان یک سرچی در اینترنت بزنید با موجی از اخبار روبرو می‌شوید که از تعطیلی و برخورد با برگزار کنندگان تور‌های غیر مجاز نوشته، اما کدام یک از این اخبار پیگیری دقیق شدند یا با کدام یک از این برگزارکنندگان برخورد جدی شده؟ به ضرس قاطع می‌گویم هیچ کدام.
او می‌افزاید: در همین مدتی که کرونا تیشه به ریشه صنعت گردشگری زد بسیاری از صاحبان تور‌ها و آژانس‌ها به معنای واقعی کلمه ورشکست و نابود شدند، اما این برگزار کنندگان تور‌ها تا فرصتی به دست آوردند به سرعت در فضا‌های مجازی که دارند شروع به تبلیغ کردند و کار خود را انجام دادند.
او ادامه می‌دهد: در حالی که آژانس‌های مسافربری نیروی محرکه گردشگری‌اند، رکود آنها، صنعت گردشگری را از حرکت بازداشته است. حالا بازگشت به شرایط قبلی نیازمند رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تعیین یک نقشه راه است. اما هیچ کدام از این ضوابط و استاندارد‌ها در این تور‌ها رعایت نمی‌شود و هیچ کس هم جلوی آنها را به طور جدی نمی‌گیرد.
لطفی تاکید می‌کند: من از خیلی از دوستان و آشنایان شنیدم که این برگزار کنندگان در طول سفر هیچ کدام یک از پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند بعد این‌ها به راحتی کار می‌کنند و فعالان مجاز همچنان باید با مشکلات و محدودیت‌ها دست و پنجه نرم کنند.
ولی تیموری معاون گردشگری کشور هم معتقد است که بر اساس نقشه راه سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) ایران با گنجاندن گردشگری در رسته مشاغل آسیب‌دیده از کرونا، امهال پرداخت اقساط، مالیات، عوارض و ... برای تسریع در بهبودی تلاش کرده و از سویی دیگر باید با رصد مستقیم شرایط، مسیری به سوی تسهیل‌سازی سفر‌های هوشمند و بازگشایی تدریجی تأسیسات گردشگری گشوده شود.
اما اینکه واقعا وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی اصلی گردشگری چه برنامه جدی برای مقابله با تورگردانان غیر مجاز و رونق گردشگری درکشور دارد را کسی نمی‌داند و تا به امروز هم دستورالعمل‌های کارآمدی از سوی این نهاد ارائه نشده است و این وزارتخانه تنها با دادن تسهیلات خودش را از بسیاری از وظایف جدی‌تر مبرا کرده است.
منبع: تهران رسانه
