ترور محسن فخری‌زاده دانشمند ایرانی، ضربه‌ای به قلب برنامه هسته‌ای ایران وارد کرد. وی یکی از باارزش‌ترین دارایی‌های ایران بود. این حادثه برای ایران و همچنین تقابل هسته‌ای‌اش با آمریکا و اسرائیل، مفاهیمی دارد که گزارش اندیشکده شورای آتلانتیک به برخی از آن‌ها اشاره کرده است. این گزارش را با ترجمه اختصاصی دیدار بخوانید.
دیدارنیوز ـ سرویس بین‌الملل: اندیشکده شورای آتلانتیک به قلم هولی داگره گزارشی در مورد ترور محسن فخری‌زاده منتشر ساخت؛ ترجمه اختصاصی دیدار از این گزارش را می‌توانید در ادامه مطالعه کنید.
منبع: اندیشکده شورای آتلانتیک
نویسنده: هولی داگره
مترجم: حمید رضا بابایی
ترور محسن فخری‌زاده دانشمند ایرانی، ضربه‌ای به قلب برنامه هسته‌ای ایران وارد کرد. وی یکی از باارزش‌ترین دارایی‌های ایران بود. این حادثه برای ایران و همچنین تقابل هسته‌ای‌اش با آمریکا و اسرائیل، مفاهیمی دارد که می‌توان آن‌ها را این گونه بیان کرد:
مهاجمان ناشناس در ۲۷ نوامبر محسن فخری‌زاده، دانشمند ارشد هسته‌ای ایران را در شرق تهران هدف قرار دادند. گزارش‌های اولیه حاکی است فخری‌زاده به ضرب گلوله کشته شد، اما برخی منابع دیگر می‌گویند در این حادثه از مواد منفجره نیز استفاده شد. بسیاری در ایران معتقدند بمب‌هایی که به خودرو‌های به کار رفته در این عملیات الصاق شده بود، علامت مشخصه سازمان اطلاعاتی اسرائیل ـ موساد ـ است. موساد متهم است که در حدفاصل سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲ چندین دانشمند هسته‌ای ایران را ترور کرده است. سه مقام ناشناس اطلاعاتی از جمله یک مقام آمریکایی به نیویورک تایمز گفته‌اند اسرائیل عامل حمله به فخری‌زاده است گرچه مقامات اسرائیلی از اظهار نظر در این خصوص خودداری کرده‌اند.
همین چند روز پیش بود که رسانه‌های آمریکایی گزارش دادند دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا از تیم امنیت ملی خود خواست گزینه‌های احتمالی حمله نظامی به ایران را بررسی کنند. این مساله به دنبال گزارش بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رخ داد که اعلام کرده بودند میزان ذخایر مواد هسته‌ای ایران بیشتر از حد توافق شده در پیمان هسته‌ای برجام است که ایران با آمریکا و سایر قدرت‌های بزرگ جهان در سال ۲۰۱۵ امضا کرده بود. یک سال پس از خروج یک جانبه ترامپ از برجام در می ۲۰۱۸، ایران برنامه هسته‌ای خود را تشدید کرد. بر اساس برجام، ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را به ازای کاهش تحریم‌ها محدود کرده بود. سیاست موسوم به "فشار حداکثری" دولت ترامپ علیه ایران چیزی جز شکست نبوده است، زیرا این راهبرد نه رفتار ایران را تغییر داده و نه روند سقوط نظام سیاسی تهران را سبب شده است.
در شرایطی که گزارش‌های رسانه‌ای حاکی است دستیاران ترامپ وی را از اقدام نظامی برحذر داشتند، این احتمال وجود دارد که ترور فخری‌زاده یکی از گزینه‌هایی بود که در پاسخ به افزایش مواد هسته‌ای، به رئیس جمهور آمریکا ارائه شد. با توجه به روند انتقال قدرت در آمریکا در آینده نزدیک و همچنین حمایت جو بایدن رئیس جمهور منتخب از توافق هسته‌ای ایران، این عملیات ترور می‌تواند آخرین تلاش بالقوه دولت ترامپ برای برانگیختن تهران به اقدام تلافی جویانه و نابودی هرگونه دیپلماسی بین ایران و آمریکا در آینده باشد. مشخص نیست که آیا آمریکا پیشاپیش هیچ گونه اطلاعاتی درباره این عملیات داشته است، و این که اگر داشته آن اطلاعات چه بوده است. کاخ سفید و سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) از اظهارنظر درباره ترور فخری‌زاده خودداری کرده‌اند، اما رئیس جمهور ترامپ تاکنون چندین گزارش مرتبط با این ترور را در فضای توییتر بازنشر کرده است.
فخری‌زاده از بسیاری جهات، هدفی آشکار بود. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در یک کنفرانس خبری در می ۲۰۱۸ درباره اسناد به سرقت رفته درباره برنامه هسته‌ای ایران، از وی نام برده بود. ایران باید می‌دانست که فخری‌زاده یک هدف بالقوه است... بسیاری در تهران شاید به تدریج به این فکر کنند که هدف بعدی کیست.
گرچه این عملیات ترور ضربه‌ای شدید به برنامه هسته‌ای ایران است، اما این برنامه صرفا بر یک دانشمند متکی نیست و قطعا بعد از ترور فخری‌زاده ادامه خواهد یافت. رهبران ایران احتمالا نگاه‌شان به ایجاد هم دردیِ بین‌المللی از چیزی خواهد بود که می‌گویند یک کشتار ناعادلانه است. محمدجواد ظریف وزیرخارجه ایران تاکنون هم از جامعه جهانی خواسته است این اقدام را به عنوان "ترور دولتی" محکوم کند. در آمریکا هم "جان برنان" رئیس سابق سیا از این ترور به عنوان اقدامی "جنایی" و "کاملا بی پروا" یاد کرده است. وی می‌گوید، نمی‌داند که آیا "یک دولت خارجی دستور این عملیات را داده و یا آن را اجرا کرده است"، اما هر عملیات تروریستی "نقض آشکار قوانین بین‌المللی است" و "دولت‌های بیشتری را تشویق می‌کند تا علیه مقامات خارجی اقدامات مرگ بار انجام دهند."
اما اقدام تلافی جویانه ایران نیز می‌تواند به زودی صورت گیرد. تنها دو روز پیش، ایران یک تبعه انگلیسی ـ استرالیایی را با سه ایرانی زندانی در تایلند مبادله کرد. این افراد به شرکت در ترور دیپلمات‌های اسرائیلی در تایلند در سال ۲۰۱۲ محکوم شده بودند، که به تلافی ترور دانشمندان هسته‌ای ایران به دست عوامل اسرائیل صورت گرفته بود. با توجه به این که مشهورترین دانشمند هسته‌ای ایران اکنون ترور شده است، آمریکا، اسرائیل و سایر متحدانشان در آماده باش هستند.
