نوسازی ناوگان حملونقل عمومی یکی از موضوعاتی است که در سالهای اخیر به دغدغه اصلی فعالان حوزه حملونقل، محیط زیست و ایمنی جادهها تبدیل شده است. فرسودگی کامیونهایی که همچنان در جادههای ایران تردد میکنند و محصولات مختلفی را جابهجا میکنند هزینههای جاری را به شدت افزایش دادهاند به خصوص هزینههای سوخت که برخی معتقدند با هزینههایی که از راه صرفهجویی گازوییل به دست میآید میتوان برخی از هزینههای طرح را تامین کرد.
نوسازی ناوگان حملونقل عمومی یکی از موضوعاتی است که در سالهای اخیر به دغدغه اصلی فعالان حوزه حملونقل، محیط زیست و ایمنی جادهها تبدیل شده است. فرسودگی کامیونهایی که همچنان در جادههای ایران تردد میکنند و محصولات مختلفی را جابهجا میکنند هزینههای جاری را به شدت افزایش دادهاند به خصوص هزینههای سوخت که برخی معتقدند با هزینههایی که از راه صرفهجویی گازوییل به دست میآید میتوان برخی از هزینههای طرح را تامین کرد. با وجود ۳۸۷ هزار دستگاه در ناوگان حملونقل بین شهری، ۵۲ هزار دستگاه کامیون بالای ۴۰ سال و ۵ هزار دستگاه کامیون بالای ۵۰ سال در جادههای کشور طرح موسوم به «کلید به کلید» که بهتعویض کامیونهای فرسوده با کامیونهای جدید مربوط است، بیش از پیش اهمیت پیدا میکند.
بابک صدرایی، کارشناس حوزه خودرو با تاکید بر آغاز بهکار طرح «نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی» و «طرح کلید به کلید» میگوید: «خودروهای حجیم باتوجه به سوختی که مصرف میکنند آلودگیهای زیست محیطی زیادی را بهوجود میآورند و همینطور مصرف سوخت بسیار بالایی هم دارند و هزینه گازوییل آنها باتوجه به قدیمی بودن سیستم سوختوساز بسیار بالا است. دولت تقبل کرده بود که برای نوسازی حملونقل عمومی مبالغ ارزی را در اختیار تولید کنندگان داخلی قرار بدهد که بنا به دلیلی هنوز این امر محقق نشده است.»
این کارشناس در خصوص عدم استاندار بودن تردد خوردروهای فرسوده در جادههای کشور ادامه میدهد: «بحث ایمنی جادهها هم یکی دیگر از مشکلات این خودروهای فرسوده محسوب میشود که شاهد تصادفات بسیاری هستیم که باعث فوت بسیاری از هموطنان ما میشود. عمر این خودروها به بیش از 6 دهه میرسد و هنگامی که با این کامیونهای قدیمی که تاریخ از دور خارج شدن آنها به بیش از50 سال میرسد در جادهها تردد میکنند خطرات زیادی بههمراه خواهد داشت. اگر چنین خودروهایی بخواهند از کشور خارج شوند کشورهای دیگر بههیچ عنوان اجاره تردد در خاکشان را با این خودروها نخواهند داد.»
صدرایی با تاکید بر حمایت از تولید کنندههای داخلی خودروهای سنگین اضافه میکند: « توجه داشته باشید که خودروهای سنگین بسیار گران هستند و خرید آنها توسط رانندگان داخلی تنها با حمایت و کمک دولت عملی خواهد شد. به این نکته باید اشاره کنیم که دولت اکنون با مشکلات ارزی روبهرو است ولی زمانی که در تحریمها قرار نداشتیم بهترین فرصت بود تا با تزریق بودجه مورد نظر به تولید کنندگان داخلی کمک کنیم تا طرح «نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی» و طرح «کلید به کلید» را آغاز کنند. اگر این کار را شروع میکردند و تسهیلات مورد نظر را در اختیار رانندگان و همچنین تولید کنندگان قرار میداد مشکلات قدم به قدم از بین میرفت.»
او ادامه میدهد: «در کنار اینکه کامیونهای سالم و قابل استفاده را از کشورهای خارجی وارد میکردیم، باید با حمایت از تولیدکنندهگان داخلی رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال را به تولید ملی باز میگرداندند. بهعنوان مثال میتوانستند با اقساط بلند مدت به رانندگان داخلی، خودروهایی با استاندارهای روز جهان تحویلشان بدهند زیرا این خودروها برای رانندگان معمولی که میخواهد خودروی اسقاط خود را از دور خارج کند کمک کنند. اگر کارها باتوجه به برنامهریزی جلو میرفت اکنون زیرساختهای این پروژه تاکنون تکمیل میشد. باتوجه به شیوع بیماری کرونا فعالیتهای اقتصادی دشوار شده است ولی هنوز هم برای نوسازی ناوگان حملونقل عمومی دیر نشده است. در این شرایط مالی و ارزی که قیمت کامیونهای خارجی به چند میلیارد تومان رسیده است عملا پروژه وارادت کامیونهای خارجی منتفی است و این موضوع اهمیت تقویت تولید ملی را بیشتر کرده است.»
او با اشاره به وضعیت جدید اقتصادی ایران پس از تحریمها میگوید: «باتوجه به اینکه تبادلات اقتصادی بهشدت کاهش پیدا کرده است سرمایهگذاری شخصی در حوزه حملونقل عمومی توجیه اقتصادی ندارد و نیاز به حمایتهای بیشتر دولتی دارد. دولت در کنار واردات کامیونهای خارجی باید به تولید کننده داخلی هم کمکهای ارزی میکرد. هرچند ایران تاکنون نتوانسته در تولید خودروهای سواری موفق عمل کند ولی در تولید خودروهای سنگین مانند کامیونها،اتوبوسها، مینیبوسها و ... توان بالایی داریم. در واقع صنعت خودروهای سنگین در ایران از کیفیت بالایی برخوردار است و تولیدکنندگان داخلی که اکنون در حال فعالیت هستند سالها تجربه فعالیت با شرکتهای معروف جهان را دارند و اکنون به درجهای رسیدهاند که میتوانند محصولات با کیفیتی را ارائه بدهند و نهتنها در داخل کشور بلکه توانایی این را داریم که خودروهای سنگین مانند کامیون، اتوبوس، مینیبوس و ... را به سایر کشورهای منطقه صادر کنیم و درآمد ارزی قابل توجهی به دست بیاوریم. در واقع این صنعت را میتوان بهعنوان نقطه قوت صنعت ایران نام برد و میتوان بر روی صادرات در این حوزه حساب ویژه باز کنیم. این موضوع را هم نباید نادیده بگیریم که صنعت ایران با مشکلات بسیاری روبهرو شده است که باید با اولویتبندی به موضوع چرخش صنعت و افزایش اشتغال رسیدگی شود و همانطور که در ابتدا گفتیم در این بین پروژه «نوسازی حمل و نقل عمومی» و همچنین پروژه «کلید به کلید» از اهمیت بسیاری بالایی برخوردار است.»
