دیدارنیوز ـ پرستو بهرامیراد: ترامپ نقشه جدید خاورمیانه را روی میز کاخ سفید برای امضای بحرین، امارات و اسرائیل گذاشت. رئیس جمهوری آمریکا مدتی است به دنبال عادی سازی روابط اعراب با اسرائیل هست و چندی قبل از پروژه خود رونمایی کرد. حال این پروژه به کاخ سفید رسیده و طرفین امشب برای امضا در آنجا حضور پیدا میکنند.
به گزارش رویترز، امشب در مراسمی در کاخ سفید، نمایندگان کشورهای امارات متحده عربی و بحرین به شکل رسمی با کشور اسرائیل توافق صلح امضا میکنند. این مراسم ساعت ۱۲ ظهر به وقت واشنگتن (هشت و ۳۰ دقیقه شب به وقت تهران) برگزار میشود و حدود ۷۰۰ مهمان، از جمله تونی بلر، نخستوزیر اسبق بریتانیا حضور خواهند داشت. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل قبل از مراسم به شکل جداگانه با دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا ملاقات خواهد کرد. عبدالله بن زاید، وزیرخارجه امارات و عبداللطیف بن راشد، وزیر خارجه بحرین به نمایندگی از کشورهای خود در این مراسم، اسناد صلح را امضا خواهند کرد.
با اینکه هنوز متن توافقهای صلح منتشر نشده، اما گزارشهای رسانههای اسرائیلی حاکی است که این دو توافق شبیه به هم نخواهند بود و هر کدام اهداف خود را دنبال میکنند.
از صبح پرچمهای امارات و بحرین همراه با پرچمهای اسرائیل و آمریکا در شهر ساحلی نتانیا در اسرائیل به صورت افراشته در آمده است.
البته به نظر نمیرسد کار برای کشورهای عربی زیاد آسان باشد. طبق گزارشها، مناطق مختلف بحرین دوشنبه شب شاهد تظاهرات مردمی در اعتراض به توافق صلح میان نظام آل خلیفه با رژیم صهیونیستی بوده است. از سوی دیگر رهبری یکپارچه مقاومت مردمی فلسطین طی فراخوانی امروز را روز انتفاضه علیه عادیسازی بحرین و امارات با اسرائیل تعیین کرد که طی آن، پرچم فلسطین در مناطق مختلف غزه و کرانه باختری برافراشته میشود.
درپی عادیسازی روابط این دو کشور عربی با رژیم صهیونیستی، گمانهزنیهایی درباره احتمال پیوستن کشورهای عربی بیشتری به توافقهای صلح شنیده میشود. شکی نیست که این توافق تا حدودی بر معادلات منطقه تأثیر خواهد گذاشت. دیدار برای بررسی عواقب این توافق با نصرتالله تاجیک، کارشناس و دیپلمات پیشین ایران در اردن به گفتوگو پرداخته است.
نصرتالله تاجیک در مورد توافق صلح میان بحرین و امارات با اسرائیل میگوید: «اقدامات ترامپ اگر برای فلسطینیها یا خاورمیانه آب نداشته، ممکن است برای او نان داشته باشد. واقعیت امر این توافق هیچ تأثیر مهم عملی در روند و در حل مسائل و مشکلات این منطقه ندارد. در واقع یک سلسله اقدامات تبلیغاتی و استفاده ابزاری ترامپ از این وضعیت است تا یک دستاورد برای سیاست خارجی خود بتراشد. چون او در سیاست خارجی و در سیاست داخلی موفق نبوده و به دنبال این است که برای کارزار انتخابی خود یک دست برتری داشته باشد و این اقدامات دقیقه ۹۰ را انجام میدهد. به عقیده من مسائل خاورمیانه بسیار پیچیدهتر از این اقدامات است. در طول ۷۰ سال گذشته آنقدر مسائل به هم پیچیده شده است، خصوصاً به دلیل زیاده خواهی اسرائیل اصلاً جایی برای مصالحه و تفاهم بین اسرائیل و صاحبان اصلی فلسطین که در حقیقت هویت ملی مردم و ملت فلسطین با آن گره خورده است، وجود ندارد. اما امروز مشکل اصلی جابهجا شده است. مشکل اصلی عدم رابطه کشورهای عربی با اسرائیل نبوده است که امروز با این توافق صلح مشکل اصلی برطرف شود. مشکل اصلی جابهجایی انسانی و جابهجایی ملتی بوده است که طی ۷۰ سال آواره شدن و خانه و کاشانه آنها غصب شده است. اصلاً فرض کنیم همه کشورهای جهان با اسرائیل رابطه برقرار بکنند و آن را به رسمیت بشناسند، آیا باز مشکل اصلی حل میشود؟»
وی در ادامه اظهار میکند: «خواست ملت فلسطین در چند مقوله است: ۱. بازگشت آوارگان؛ ۲. برگرداندن مکانهای اشغال شده به صاحبان اصلی آن؛ ۳. استقرار یک حکومت برای فلسطینیان در یک کشور با یک تعریف واقعی کشور و نه چیزی که قسمتی از آن در غزه باشد و قسمت دگیر در کرانه باختری؛ بنابراین مشکل اصلی، مشکل مردم فلسطین است که باید حل شود؛ لذا به عقیده من این توافقات صلح بیشتر یک استفاده ابزاری ترامپ است تا بتواند دستاوردی در سیاست خارجی داشته باشد. کشورهایی هم پا پیش گذاشتند که عموماً قبلاً با اسرائیل رابطه مخفیانه داشتهاند و حالا میخواهند آن را علنی کنند. از سوی دیگر این کشورها وزنی در مسائل خاورمیانه و فلسطین ندارد. آنها میخواهند به ترامپ کمک بکنند تا دور دوم هم در کاخ سفید بماند و با فشار حداکثری در مقابل ایران قرار بگیرد. اما من فکر میکنم این اقدامات هیچ تأثیر عملی نخواهد داشت و در معادلات خاورمیانه نقشی ندارد، به جز اینکه قبح زدایی میکند. اینطور نیست که این توافقات با امنیت ملی ما پیوند بخورد.»
تاجیک در مورد هم مرزی ایران با اسرائیل در صورت این توافقات میگوید: «اسرائیل در حال حاضر نیز در شمال و شمال غرب ایران (آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، مناطق خودمختار کردستان و شمال عراق) با ما هم مرز شده است؛ بنابراین مهم نیست که حالا در جنوب کشور هم با ایران هم مرز شود. از سوی دیگر با تکنولوژی، فناوریها و امکانات جدید امروز مکان فیزیکی خیلی تعیین کننده مسائل نیست. از طرف دیگر باید دید که اسرائیل نیز به نوعی به ما نزدیک میشود و دسترسی ما هم به نیروهای اسرائیلی سهلتر و آسانتر میشود، یعنی این نیست که آنها فقط به ما نزدیک میشوند؛ بنابراین این موضوع فاکتور خیلی مهمی به عقیده من نیست.»
این کارشناس بینالملل در مورد اینکه آیا این توافقات برای امنیت ملی ایران خطرناک است یا خیر؟ بیان میکند: «در تحلیلها گفته میشود که این جریان تهدید امنیت ملی ایران است، ولی به عقیده من این قضیه خیلی تعیین کننده نیست. در واقع حضور اسرائیل در کشورهای عربی اصلاً راحت نخواهد بود. امروز بعد از ۲۵ الی ۲۶ سال عادی سازی روابط اردن و مصر با اسرائیل هنوز اسرائیل در این کشورها حضور راحت و مطبوعی ندارد، چون مردم عرب نمیپذیرند. کما اینکه چه در مصر و مخصوصاً در اردن چندین بار نیروها و دیپلماتهای اسرائیلی مورد حمله هم قرار گرفتهاند. حکام عرب هر کدام با این توافقات اهداف خاصی را دنبال میکنند. بیشتر آنها از این قبح زدایی در حقیقت رویارویی با سیاستهای ایران را دنبال میکنند وگرنه ضرورت تاریخی، سیاسی و ژئوپلتیکی در این عادی سازیها وجود ندارد. یک زمانی دو کشور همسایه بودند و یا با هزاران مایل فاصله اهداف مشترک اقتصادی، سیاسی و... وجود داشت، این روابط جای توجیهی داشت. این کشورها در حقیقت پاس گلی به ترامپ میدهند که شاید ترامپ را تقویت کنند. من نمیگویم این توافقات مهم نیست، ولی وزن چندانی ندارند که ما نگران باشیم. قبلاً این دو کشور با اسرائیل رابطه داشتهاند، ولی الان در این دقیقه ۹۰ به یاری ترامپ شتافتند. ترامپ با سراب f۳۵ امارات را گول زده است، یعنی این هواپیماهای فوق پیشرفته را در اختیارش بگذارد و محمد بن زاید هم بنابر جاهطلبیهایش و تصویب موقعیت خودش این توافق را پذیرفته است و بحرین هم همین راه را میرود. در مجموع بنا بر مسائل و سیاست داخلی این روابط طراحی شده است.»