گروهی از سینماگران معتقدند در نظام‌نامه جدید تهیه‌کنندگی، امتیازاتی وجود دارد که شامل افرادی خاص است. مثلا با عنوان مدیریت فرهنگی، برای افرادی که سال‌ها در جا‌های مختلف مانند ارشاد یا تلویزیون، مدیریت و مسئولیتی داشته‌اند، امتیاز قائل شده‌اند. حالا شخصی می‌تواند رئیس فرهنگسرا باشد و بگوید من سابقه فعالیت فرهنگی دارم، می‌خواهم تهیه‌کننده شوم و البته طبق این نظام‌نامه می‌تواند.
دیدارنیوز ـ ۱۰۰ تهیه‌کننده و کارگردان سینما به نظام‌نامه منتشر شده تهیه‌کنندگی اعتراض کرده‌اند. به عقیده آنها مبنای این نظام‌نامه، حفظ و ایجاد انحصار و رانت برای عده‌ای خاص تحت عنوان راه‌اندازی موسسات فیلم‌سازی و بسترسازی برای ورود سرمایه‌های مشکوک است.
در میان امضا کنندگان این نامه نام افرادی مانند ابراهیم ابراهیمیان، حبیب اسماعیلی، سیروس الوند، کیومرث پوراحمد، مسعود جعفری جوزانی، منیژه حکمت، عزیزالله حمیدنژاد، ابوالحسن داودی، علیرضا داوودنژاد، پوران درخشنده، عباس رافعی، مهدی صباغ‌زاده، مهدی فخیم‌زاده، علی مصفا، خسرو معصومی، فرزاد موتمن، تهمینه میلانی، محمدعلی نجفی، حمید نعمت الله و افشین هاشمی دیده می‌شود.
همان مبنایی است که باعث رشد فساد شده
منصور لشکری قوچانی تهیه‌کننده سینما درباره ضعف‌ها و خلأ‌های موجود در نظام‌نامه تهیه‌کنندگی که باعث اعتراض ۱۰۰ سینماگر شده است، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: اصل نظام‌نامه تهیه‌کنندگی دوباره بر همان مبنایی نوشته شده که باعث رشد فساد شده است. اتفاقی که افتاده باعث شده پول‌های زیاد و مشکوکی وارد سینما شود که دستمزد‌ها را نجومی بالا ببرد و به صنف لطمه بزند. به همین دلیل، عده‌ای به فکر تهیه و تدوین نظام‌نامه تهیه‌کنندگی افتادند. به نظر من عاملی که باعث شد این نظام‌نامه نوشته شود همان موردی است که باعث شده نظام‌نامه پا نگیرد. چون در این ضوابط مدون شده، قدرت بخش دولتی در بخش تهیه‌کنندگی بیشتر از بخش خصوصی است و ملاک سرمایه و پول است تا دانش تهیه‌کنندگی. این به این معناست که نظام‌نامه در همان زاویه قبلی تدوین شده و هیچ عاملی برای جلوگیری از ورود پول‌های نجومی و بدون ضابطه به سینما وجود نخواهد داشت؛ بنابراین هیچ کاربردی ندارد. اینکه حاکمیت درجه تهیه‌کنندگی را تعیین کند به‌خودی‌خود مشکل است.
لشکری قوچانی با تأکید بر این نکته که به اعتقاد او نه‌تن‌ها کل محتوای نوشته شده در این نظام‌نامه در راستای درجه‌بندی تهیه‌کنندگی نیست و از ورود پول‌های مشکوک به سینما جلوگیری نمی‌کند، ادامه داد: اتفاقاً این نظام‌نامه، شرایط را برای افرادی که می‌خواهند به این سیستم وارد شوند و فساد داشته باشند، مهیاتر می‌کند. تا همین لحظه اکثر رانت‌ها و فساد‌ها در بخش دولتی بوده و فساد مالی و پولشویی در بخش خصوصی کمتر دیده شده است. نظام‌نامه تهیه‌کنندگی به افرادی که در سیستم دولتی و رانتی کار می‌کنند، بهای بیشتری داده است. پس نه‌تن‌ها از فساد جلوگیری نمی‌کند، بلکه می‌تواند موجب رشد فساد شود. به عبارت ساده، باید به تخصص در تهیه‌کنندگی بها داد و نه سرمایه و قدرت افراد در باند‌های دولت و حاکمیت.
تهیه‌کنندگان حکومتی و افراد حاکمیتی، نظام‌نامه را نوشته‌اند
وی در ادامه با طرح این سؤال که چرا باید افرادی فراتر از مجاری دولتی و قانونی در خصوص نظام تهیه‌کنندگی تصمیم بگیرند، گفت: این کار از ابتدا اشتباه بوده است. من به حسن نیت وزارت ارشاد اعتماد کامل دارم. قطعاً وزیر ارشاد و معاونت سینمایی مایل‌اند به این صنف کمک کنند. ولی با مطالعه سوابق افرادی که آنها به‌عنوان مشاور انتخاب کرده‌اند تا نظام‌نامه تهیه‌کنندگی را بنویسند قطعاً متوجه خواهید شد که تهیه‌کنندگان حکومتی و افرادی حاکمیتی هستند و کسانی هستند که با پول سفره مردم، تهیه‌کنندگی کرده‌اند. این متن در راستای ادامه کار تهیه‌کنندگان دولتی و حاکمیتی است؛ امری که صنف تهیه‌کنندگان را نابود کرده است.
چرا با پول مردم این زیان را متحمل می‌شوید؟!
تهیه‌کننده فیلم «عصر یخبندان» در پاسخ به این پرسش که به نظر شما چه ایراد‌هایی در چرخه تولید و تهیه‌کنندگی ما وجود دارد، عنوان کرد: در این چرخه اشکالی وجود ندارد. شیوه‌ای دموکراتیک بین تهیه‌کنندگان و شورای عالی تهیه‌کنندگی پدید آمده که همه تهیه‌کنندگان آن شورا را قبول دارند. مشکل ما در بخشی است که پول‌های مشکوکی وارد سینما شده است. به‌طور مثال، تهیه‌کننده‌ای قراردادی با رقم بیش از ۱۰ میلیارد تومان می‌بندد تا فیلمنامه‌ای ساخته شود و این سرمایه‌گذار از بخش حاکمیتی است. همه می‌دانند که فیلم اجتماعی با چنین سرمایه‌ای بازدهی اقتصادی ندارد. پس چرا یک تهیه‌کننده باید چنین سرمایه‌ای را برای این کار هزینه کند؟! بخش نظارتی ارشاد در این مرحله مشکل دارد و این ربطی به نظام‌نامه تهیه‌کنندگی ندارد. ارشاد باید این موضوع را کنترل کند و بپرسد از هزینه کردن چنین مبالغ و ساخت چنین فیلمنامه‌ای چه هدفی را دنبال می‌کنید؟ آیا به دنبال ضرر اقتصادی هستید؟ آیا می‌خواهید پول خود را دور بریزید؟ چرا با پول مردم این زیان را متحمل می‌شوید؟ خب از جیب خودتان ضرر بدهید. حتی وقتی فیلم خوبی ساخته می‌شود و بازگشت سرمایه ندارد، ناخودآگاه به صنف سینما لطمه وارد می‌شود.
ورود پول‌های مشکوک، صنف سینماگران را به هم ریخته است
این تهیه‌کننده با اعلام اینکه «تهیه‌کنندگی باید از صنف حاکمیتی بیرون بیاید» افزود: ورود این پول‌های مشکوک به صنعت سینما، سینماگران را به هم ریخته است. در صنف بازیگران هم به همین صورت است. بازیگرانی که درآمد خوب دارند به تعداد انگشتان دست نمی‌رسند. ۹۰ درصد از بازیگران از نظر مالی در مشکل به سر می‌برند. بخش عظیمی از بازیگران به نان شب خود محتاج‌اند. هر جا رانت به‌وجود بیاید، حال چه در صنف بازیگری، تهیه‌کنندگی و ... به آن صنف لطمه می‌خورد. این صنف باید توسط ناظرانی که توسط اهالی سینما و هنرمندان انتخاب شده‌اند مورد بررسی قرار بگیرند. کار حاکمیتی در این صنف اشتباه است و می‌تواند بحث‌های امنیتی را پیش بکشد.
چه تبصره‌هایی وضع کردند که خودشان نمره بیاورند؟
سیدجلال‌الدین دری، فیلمنامه‌نویس و کارگردان درباره نظام‌نامه تهیه‌کنندگی به خبرنگار ایرناپلاس گفت: اگر بخواهیم این نظام‌نامه را در مورد افرادی که در حال حاضر شرایط تهیه‌کنندگی و کارت آن را دارند اعمال کنیم، خودشان نمره نمی‌آورند؛ حال این سؤال پیش می‌آید که چه تبصره‌هایی را وضع کردند که خودشان نمره بیاورند؟ مثلاً طرف تهیه‌کننده‌ای است که ۵، ۶ فیلم تولید کرده است و بر همین اساس قانونی وضع کرده که ۶ فیلم معادل است با فلان مقدار امتیاز. هر دفعه هم، هر کسی می‌آید، قانونی می‌گذارد و بر می‌دارد، اما باید این را بدانیم که کسی نمی‌تواند مانع فعالیت دیگری شود.
وی در ادامه افزود: در این نظام‌نامه یک سری امتیازاتی وجود دارد که شامل افرادی خاص است. مثلاً امکان تهیه‌کنندگی برای مدیریت فرهنگی درج شده است؛ یعنی برای افرادی که سال‌ها در جا‌های مختلف مانند ارشاد یا تلویزیون، مدیریت و مسئولیتی داشته‌اند، امتیاز قائل شده‌اند. مثلاً شخصی می‌تواند رئیس فرهنگسرا باشد و بگوید که من سابقه فعالیت فرهنگی دارم، می‌خواهم تهیه‌کننده شوم و البته طبق این نظام‌نامه می‌تواند. اما فردی مانند من که حداقل ۲۵ سال سابقه فیلمنامه‌نویسی داریم، هیچ امتیازی نداریم. چطور ممکن است شخصی از خارج این حوزه، فقط به این دلیل که در شهرداری یا تلویزیون، چند سال مدیر بوده یکباره ۱۰ امتیاز بگیرد، ولی یک فیلمنامه‌نویس که ۱۰ فیلم‌نامه نوشته و همه آنها هم ساخته شده باشند، هیچ‌گونه صلاحیت یا امتیازی برای تهیه‌کنندگی نداشته باشد.
گزارش از هنگامه ملکی
