
قرار بر آن است که با توجه به اینکه درصورت ارجاع پرونده هستهای ایران به سازمان ملل، تحریمهای بینالمللی تجدید خواهد شد، در نشستی با عنوان "کمیته نجات برجام"، دیپلماتهای ارشد کشورهای بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه به همراه ایران در آن شرکت داشته باشند، البته نمایندهای نیز از سوی اتحادیه اروپا به اجلاس وین اعزام میشود. علی بیگدلی کارشناس امور بینالملل و استاد دانشگاه در خصوص علت برگزاری این نشست به دیدارنیوز گفت: کسب موفقیت در نشست مورد اشاره با تردید همراه است، زیرا بارها نشستهایی از این دست اتفاق افتاده، اما نتیجهای نصیب هیچ یک از طرفین نشده است. دلیل آن هم مسئلهای جز پافشاری ایران و اروپاییها بر مواضع خود نیست. تلاش اتحادیه اروپا بر این است که از یک حوزه استقلال در برابر آمریکا برخوردار شود. اروپاییها درصدد برآمدند تا نشانههایی از قدرت خود را در برابر آمریکا به نمایش گذارند، بنابراین تلاششان را به کار بستند تا برجام حفظ شود.
دیدارنیوز ـمژگان فرجی: خبرگزاری آلمان روز چهارشنبه از برگزاری اجلاس "کمیته نجات برجام" خبر داد. قرار بر آن است که با توجه به اینکه درصورت ارجاع پرونده هستهای ایران به سازمان ملل، تحریمهای بینالمللی تجدید خواهد شد، در این نشست دیپلماتهای ارشد کشورهای بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه به همراه ایران در آن شرکت داشته باشند، البته نمایندهای نیز از سوی اتحادیه اروپا به اجلاس وین اعزام میشود.
پس از آنکه دونالد ترامپ به مقام ریاستجمهوری آمریکا دست یافت، به وعده انتخاباتی خود یعنی خروج از برجام عمل کرد و ایران که با شروع برجام به فضای تنفسی مناسبی پس از سالها تحریم، دست یافته بود، مجددا به شرایط گذشته بازگشت؛ شرایطی که حتی از قبل هم زندگی مردم را با مشکلات بیشتری روبرو ساخت.
ایران به طور طبیعی از اروپاییهایی که امضاء خود را پای قرارداد برجام به ثبت رسانده بودند، توقع داشت تا در زمینه دور زدن تحریمها به یاری آیند، اما تا این زمان نه تنها کمکی از کشورهای اروپایی صورت نگرفت، بلکه شرکتهایی که با ایران، قرارداد همکاری بسته بودند، بدون اعتنا به این قرارداد، کشورمان را ترک کردند.
تنها راه برای ایران، خروج گام به گام از تعهدات هستهای؛ بدون ترک برجام بود و تا به امروز ۵ گام برداشته است، اما در سیاست اروپاییها هیچ تغییری صورت نگرفته و حتی آنان در کنار اشاره به راهاندازی کانال مالی (اینستکس) صحبت از "مکانیسم ماشه " را هم درصورت ادامه سیاست کاهش تعهدات و نپیوستن به نهاد FATF به میان آوردند و در این خصوص، گرچه مطرح کردند که فعال شدن آن تنها بابت بازگرداندن ایران به تعهدات برجامی است، اما برخی گمانهزنیها حکایت از آن دارد که فعال شدن این ساز و کار، آغازی بر روند ابطال قطعنامه ۲۲۳۱ (ملغی شدن تحریمها در رابطه با موضوع هستهای علیه ایران) است.
با این حال، هدف از نشست آتی دیپلماتهای ارشد کشورهای بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه به همراه ایران را نجات برجام اعلام کردند و شاید عدم حضور آمریکا در این نشست، به جهت اثبات نیت خیر آنها صورت گرفته است.
علی بیگدلی کارشناس امور بینالملل و استاد دانشگاه در خصوص علت برگزاری این نشست به دیدارنیوز گفت: کسب موفقیت در نشست مورد اشاره با تردید همراه است، زیرا بارها نشستهایی از این دست اتفاق افتاده، اما نتیجهای نصیب هیچ یک از طرفین نشده است. دلیل آن هم مسئلهای جز پافشاری ایران و اروپاییها بر مواضع خود نیست.
وی در ادامه ابراز کرد: طرف اروپایی اصرار دارد که ایران در سیاستهای خود تجدید نظر کند و این امر شامل سیاستهای داخلی مانند مسئله حق بشر و سیاست خارجی یعنی عدم دخالت در منطقه و بحث موشکها است که ایران زیر بار درخواست این تغییرات داخلی و منطقهای تاکنون نرفته است. این موضوع برای اولین بار در کنفرانس سال گذشته امنیت مونیخ با آقای ظریف در میان گذارده شد که او هم در جواب مطرح کرد تصمیمگیر نیست و باید به ایران برود که در نهایت هم پیگیری صورت نگرفت.
این کارشناس امور بینالملل در این رابطه یادآور شد: ما در نقطههای تصمیمگیری، آنچنان مستقر هستیم که باعث گشایش نمیشود، اروپاییها هم در همان نقاط به دلیل فشارهایی که آمریکا وارد کرده است، باقی ماندند و نمیتوانند تغییراتی در رفتار خود به وجود آورند، بنابراین به نظر نمیرسد که نشست اخیر هم با موفقیت همراه شود و به نتیجهای که ایران به دنبال آن است یعنی دو درخواست آقای روحانی (خرید نفت و رفع مشکلات بانکی) ـ با توجه به اینکه FATF هم در ایران ملغی شد و در لیست سیاه قرار گرفت ـ گشایشی در وضعیت برجام به وجود آورد.
بیگدلی در خصوص برگزاری نشست فوق بدون حضور آمریکا تاکید کرد: تلاش اتحادیه اروپا بر این است که از یک حوزه استقلال در برابر آمریکا برخوردار شود. اروپاییها درصدد برآمدند تا نشانههایی از قدرت خود را در برابر آمریکا به نمایش گذارند، بنابراین تلاششان را به کار بستند تا برجام حفظ شود، مخصوصا کشورهایی مانند فرانسه که مشکلات داخلی هم دارند، بر همین اساس مایلاند تا از این کار به عنوان یک برگ برنده استفاده کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: با تمام اینها فشارهای آمریکا بر اتحادیه اروپا غیر قابل تحمل است و اروپا هم بر سر یک دوراهی قرار گرفته، بنابراین به دنبال این هستند که ایران تغییرات اساسی در سیاستهای داخلی و منطقهای خود ایجاد کند تا بتوانند در پناه آن با دست پُر، در برابر آمریکا، عربستان و اسرائیل حاضر شوند.
وی هدف اتحادیه اروپا از برگزاری چنین نشستهایی را اینگونه توضیح داد: هر دو طرف به دنبال گشایش راههای جدیدی هستند تا از طریق آن نرمشی ایجاد شود و یک منفذی به وجود آید، اما با توجه به اینکه در هر دو طرف تغییرات، قابل پیشبینی نیست، چنین برنامههایی بدون نتیجه باقی خواهد ماند.